بررسی روزنامه های صبح شنبه تهران -۳۱ خرداد
روزنامه شرق در گزارشی با تیتر «اختلاف‌نظرها؛ داخل پرانتز»، نوشته است: «سرانجام نگارش متن توافق برنامه اقدام مشترک جامع آغاز شد» و محمدجواد ظریف در کنفرانس خبری خود در مورد «پرانتزها» گفت: «متن توافق بیش از کلمات، پرانتز دارد.»
روزنامه جوان نیز در تیتر یک شماره شنبه خود با تأکید براینکه «مذاکرات جدی بود اما با پیشرفت‌های میلیمتری»، از قول محمدجواد ظریف نوشته است: «پرانتزهای توافق از کلمات آن بیشتر است.»
یوسف مولایی، حقوقدان، نیز طی یادداشتی در روزنامه آرمان مذاکره درباره «مقدمه» توافق جامع هستهای را براساس «حقوق معاهدات» مهم ارزیابی کرده و درعین حال نوشته است: «دور پنجم مذاکرات هستهای ماراتنی نفسگیر است که هم رو به پیشرفت است و هم بسیار کند پیش می‌رود.»
روزنامه شرق در شماره شنبه خود با اشاره به اینکه «جمع‌آوری دیش‌های ماهواره به شیوه‌های ابداعی و عجیب همچنان ادامه دارد»، خبر داده است که در جدیدترین مورد از این دست «در شهر مشهد از جرثقیل بالابر برای برداشتن دیش‌های ماهواره نصب‌شده در بالکن و نمای آپارتمان‌ها» استفاده شده است.
روزنامه شهروند در شماره شنبه خود از قول باقر حسینی، نماینده زابل، زهک و هیرمند، در مجلس شورای اسلامی خبر داده است که «بیش از یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار قطعه ماهی در رود هیرمند تلف شده‌اند.»
روزنامه اعتماد تصویری ضمن چاپ تصویری از روی جلد شماره جدید ویژه‌نامه «جست‌وجو» در صفحه یک شماره شنبه خود، نوشته است: سعید حجاریان در گفت‌وگو با ضمیمه ماهانه این روزنامه «نقش اصلاح‌طلبان در دولت روحانی را کمرنگ» توصیف کرده اما گفته است که «اتحاد با دولت روحانی باید به صورت علنی باشد و انتقاد از آن به صورت مخفی.»
روزنامه جهان صنعت در تیتر یک خود پیامدهای بحران و ناامنی‌های عراق و «چشم‌انداز تاریک بازار نفت» را مورد ارزیابی قرار داده است. این روزنامه ضمن اختصاص عکس یک خود به سفر رئیس‌جمهوری اسلامی به لرستان، نوشته است که حسن روحانی با انتقاد از میراث دولت احمدی‌نژاد، گفته است: «سه هزار پروژه نیمه تمام داریم.»
روزنامه ایران ضمن اختصاص عکس یک خود به صادق لاریجانی، درباره رابطه دولت و دستگاه قضایی، از قول رئیس قوه قضائیه نوشته است: «در برخی امور اختلاف سلایقی وجود دارد که طبیعی است و منافاتی با کمک به دولت ندارد منتهی همه قوا باید متحد باشند زیرا سه قوه بار حاکمیت را به دوش می‌کشند و قوه مجریه بیشترین بار را بر دوش دارد که همه باید کمکش کنند.»
کیهان در تیتر یک خود از «عقب‌نشینی سنگر به سنگر داعش» و پیشروی ارتش در عراق خبر داده است.
محمدعلی وکیلی نیز در سرمقاله روزنامه ابتکار با عنوان «عراق نقطه تلاقی دو خط موازی ایران و آمریکا» نوشته است: «جهان چشم‌انتظار اقدامی عاجل برای رام کردن گروه تروریستی داعش است و توقع دارد این ماشین آدم‌کشی متوقف شود. اگر این اتفاق با مساعی مشترک ایران و آمریکا حاصل آید، نباید درنگ کرد. در عرف بین‌الملل نام این اقدام مشترک هر چه باشد مهم نیست؛ ولی در عرف انسانی، توقف ماشین آدم‌کشی تروریست‌ها یک اقدام انسانی، اخلاقی و تاریخی خواهد بود که خواست و مطلوب همه جهان است.»
پایان پنجمین دور مذاکرات هستهای در «پرانتز»
روزنامه شرق در گزارشی با تیتر «اختلاف‌نظرها؛ داخل پرانتز»، نوشته است: «سرانجام "نگارش متن توافق برنامه اقدام مشترک جامع" آغاز شد. تصمیم سختی که به خاطرش پنج‌بار هیئت دیپلماتیک هفت کشور از پایتخت‌هایشان راهی وین شدند.»
زینب اسماعیلی، خبرنگار اعزامی روزنامه شرق به وین، نوشته است: «حسن‌ختام پنج‌روز مذاکره، کنفرانس مطبوعاتی محمدجواد ظریف در جمع خبرنگاران داخلی است» و وزیر خارجه جمهوری اسلامی « اگرچه خبر ورود به نگارش متن برنامه اقدام مشترک جامع را ابتدای کنفرانس خبری گفت اما پشت‌بند آن هم یادآوری کرد که هنوز نمی‌توان گفت که متن مشترک وجود دارد.»
به نوشته این روزنامه در نگارش متن برنامه اقدام مشترک جامع در این دور مذاکرات نیز با «نگارش نکات مورد توافق و گذاردن نقاط مورد اختلاف در پرانتز» انجام شده است و محمدجواد ظریف نیز در کنفرانس خبری خود در مورد «پرانتزها» با اشاره به اینکه «متن توافق بیش از کلمات، پرانتز دارد»، گفت: «در بعضی موارد ممکن است روی بخش‌هایی توافق وجود داشته باشد اما در بسیاری از موارد، اختلاف از نظر محتوا و نحوه‌نگارش وجود دارد.»
روزنامه جوان در تیتر یک شماره شنبه خود درباره مذاکرات هستهای وین از قول محمدجواد ظریف نوشته است: «پرانتزهای توافق از کلمات آن بیشتر است.»
این روزنامه همچنین در ارزیابی مذاکرات هسته ای وین، نوشته است: مذاکرات جدی بود اما با پیشرفت‌های میلیمتری.»
روزنامه اعتماد در تیتر یک شماره شنبه خود با عنوان «نبرد ظریف در وین»، نوشته است: «پنج روز مذاکره سخت و فشرده بر سر واژه‌ها ومسائل فنی میان ایران و ۱+۵ دیروز در وین با توافق بر سر چارچوب راهکار جامع هستهای پایان یافت؛ مذاکراتی که اگر چه به کندی و به سختی پیش رفت اما بدون بن‌بست بود» و «حالا قرار است وین ۶ را از ۱۱ تیر از سر بگیرند اما این‌بار فشرده‌تر از گذشته.»
به نوشته این روزنامه «نگارش متن برنامه اقدام جامع از روز سه‌شنبه هفته گذشته، دومین روز مذاکرات آغاز شد و به گفته مذاکره‌کنندگان هر روز پیشرفت‌های محسوسی کرد و هر چند در ابتدا این روند کند بود و مسائل مورد اختلاف‌شان را داخل پرانتز گذاشتند تا بعد در مورد آن گفت‌وگو کنند اما از روز چهارم به تدریج این اختلافات کمرنگ شد تا جایی که مسائل داخل پرانتز کمتر شد، هر چند هنوز تمام این اختلافات حل نشده است.»
اعتماد همچنین نوشته است: «با تمام اختلافات موجود، ایران و ۱+۵ خود را برای نبردی دیپلماتیک و طولانی آماده کرده‌اند، چرا که تا آخر تیرماه بر اساس توافق ژنو باید به توافق نهایی دست یابند و در غیر این صورت این مدت می‌تواند برای یک دوره شش ماهه دیگر تمدید شود و این همان موضوعی است که دو طرف تلاش دارند از آن حذر کنند.»
روزنامه آرمان نیز خبر داده است که دور بعدی مذاکرات ایران و کشورهای ۵+۱ یا «وین ۶ از ۱۱ تیر ماه» آغاز خواهد شد.
یوسف مولایی، حقوقدان، نیز طی یادداشتی در روزنامه آرمان نوشته است: «دور پنجم مذاکرات هستهای ماراتنی نفسگیر است که هم رو به پیشرفت است و هم بسیار کند پیش می‌رود. آنچه مسلم است اینکه این مذاکرات خیلی قابل ارزیابی نیست اما همین که حرکت در آن مشاهده می‌شود باید آن‌را مثبت ارزیابی کرد و منتظر نشست.»
یادداشت‌نویس روزنامه آرمان درعین حال مذاکرات بر سر «مقدمه» توافق جامعه هستهای را مهم ارزیابی کرده و نوشته است: «طبق حقوق معاهدات در تفسیر منطقی از متن یک معاهده، زمانی که اختلافی صورت می‌گیرد مراجعه به مقدمه یکی از ابزارهایی است که به ارائه واقعیاتی کمک می‌کند که طرفین روی آن توافق کرده‌اند به‌عبارت دیگر برای شناسایی اراده طرفین مراجعه به مقدمه بسیار اهمیت دارد چراکه در این بخش از معاهده شرحی داده می‌شود که هدف و مبنای معاهده در آنجا به صورت روشن و شفاف بیان می‌شود.»
یوسف مولایی تأکید کرده است که در مورد مذاکرات هسته فعلی نیز «راستی‌آزمایی، شفافیت فعالیت هستهای ایران و عدم‌انحراف از صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هستهای در برابر لغو همه تحریم‌ها در مقدمه مشخص می‌شود بنابراین این مسئله بسیار حائز اهمیت است که ابتدا اهداف را تعریف می‌کنیم و سپس با توجه به آن در صورت بروز هر گونه مشکلی به مقدمه مراجعه نماییم.»
«جمع‌آوری دیش‌های ماهواره با استفاده از جرثقیل»
روزنامه شرق در شماره شنبه خود با اشاره به اینکه «جمع‌آوری دیش‌های ماهواره به شیوه‌های ابداعی و عجیب همچنان ادامه دارد»، خبر داده است که در جدیدترین مورد از این دست «در شهر مشهد از جرثقیل بالابر برای برداشتن دیش‌های ماهواره نصب‌شده در بالکن و نمای آپارتمان‌ها» استفاده شده است.
این روزنامه ضمن انتشار عکسی از جمع‌آوری آنتن‌های ماهواره از بالکن و آپارتمان‌های شهروندان با استفاده از «جرثقیل» نوشته است: «آنگونه که در این عکس مشخص است دو جرثقیل بالابر در کنار دو مجموعه آپارتمانی پارک شده است و بالابر این جرثقیل‌ها به محل نصب دیش‌ها رفته تا دیش ماهواره‌ها را جمع‌آوری کنند.»
به نوشته روزنامه شرق، علاوه بر شهر مشهد و برخی دیگر از شهرهای ایران، «جمع‌آوری ماهواره‌ها به‌صورت چراغ خاموش در نقاط مختلف تهران و به‌ویژه غرب پایتخت آغاز شده است» و برخی از مردم در غرب تهران گفته‌اند که «طی روزهای اخیر مأموران ناجا با مراجعه به خانه‌های آنان دیش‌های ماهواره را جمع‌آوری کرده‌اند.»
صدرا محقق گزارش‌نویس روزنامه شرق نوشته است: «استفاده از جرثقیل بالابر در حالی صورت می‌گیرد که در یک‌سال گذشته مسئولان دولتی به‌ویژه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از بی‌نتیجه و ناکارآمدبودن اقداماتی نظیر ارسال پارازیت و برداشتن دیش ماهواره خانه‌ها سخن گفته بودند.»
این روزنامه از جمله یادآوری کرده است که روز پانزدهم خرداد سال ۹۲ حسن روحانی در یکی از مناظره‌های انتخاباتی با انتقا از نیروی انتظامی به خاطر استفاده از عملیات «راپل» برای جمع‌آوری آنتن‌های ماهواره، این اقدامات را نقض حریم خصوصی شهروندان توصیف کرده و گفته بود: «کسانی که تحقیق کرده‌اند، گفته‌اند که جمع‌آوری دیش‌های ماهواره هیچ نتیجه‌ای نداشته است. آمارها نشان می‌دهد که ۵۰ درصد مردم از رسانه‌های خارجی استفاده می‌کنند، بنابراین ورود به حریم خصوصی ممنوع است.»
روزنامه شرق ضمن چاپ بخش‌هایی از اظهارات علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره ناکارآمدی روش‌هایی چون فیلترینگ و ارسال پارازیت و جمع آوری آنتن های ماهواره، نوشته است: «برخوردهای نیروی انتظامی با دیش‌های ماهواره نصب‌شده روی پشت‌بام خانه‌ها، بارها خبرساز و واکنش‌برانگیز شده است. طی سال‌های گذشته نیروهای پلیس در اجرای مأموریت خود و با انجام طرح‌هایی چندمرحله‌ای، اقدام به جمع‌آوری دیش‌های ماهواره از پشت‌بام خانه‌ها کرده‌اند. در یکی از خبرسازترین مراحل اینگونه طرح‌ها، نیروهای پلیس در سال ۹۰ با اجرای عملیات "راپل" از طریق هوایی بر بام یا بالکن مجتمع‌های مسکونی فرود آمده و دیش‌های ماهواره را جمع‌آوری کردند.»
به گزارش این روزنامه، اسماعیل احمدی‌مقدم، فرمانده نیروی انتظامی، اما پیشتر در پاسخ به منتقدان جمع‌آوری ماهواره‌ها»، گفته است: «دو پاسخ برای این افراد وجود دارد؛ اول اینکه در روز رستاخیز که این افراد مدعی شدند چرا حکومت اسلامی خطای ما را مشاهده کرد و جلو ما را نگرفت، باری بر دوش ما نخواهد بود و حقی از ایشان بر گردن ما نیست. اما پاسخ دوم را آمار مستند بیان می‌کند که حکایت از اثربخشی روش نیروی انتظامی در عمل دارد؛ چنانکه نسبت استفاده از ماهواره پیش از اقدامات ناجا در تهران ۶۰ درصد و در شهرستان‌ها ۴۰ درصد بود و پس از اجرای طرح جمع‌آوری آنتن‌ها این نسبت در تهران به ۴۵ تا ۵۰ و در شهرستان به ۲۰ درصد رسید.»
روزنامه شرق با اشاره به اینکه «شیوه‌های ابتکاری برای جمع‌آوری و تخریب ماهواره‌ها البته تنها به اجرای "عملیات راپل" و حضور "جرثقیل بالابر در بالکن خانه‌های مردم" خلاصه نمی‌شود»، نوشته است: «طرح جمع‌آوری داوطلبانه ماهواره‌ها که در آن از مردم خواسته می‌شد به‌صورت داوطلبانه ماهواره‌های خود را به پایگاه‌های بسیج تحویل بدهند و همچنین تخریب دیش‌های جمع‌آوری‌شده توسط تانک نفربر در شیراز از جمله دیگرطرح‌هایی از این دست بوده است.»
مرگ دسته جمعی ماهی‌ها تکرار شد؛ مرگ ۱.۲ میلیون قطعه ماهی در هیرمند
روزنامه شهروند در شماره شنبه خود از قول باقر حسینی، نماینده زابل، زهک و هیرمند، در مجلس شورای اسلامی خبر داده است که «بیش از یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار قطعه ماهی در رود هیرمند تلف شده‌اند.»
نماینده زابل در مجلس نهم به این روزنامه گفته است: «ماهی‌ها در مسافتی حدود ۲۰ کیلومتر در بستر رودخانه مرده‌اند. با توجه به اینکه هر متر مربع زیستگاه ۶۰ بچه ماهی است می‌توان گفت بیش از یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار ماهی و بچه ماهی در این ۲۰ کیلومتر تلف شده‌اند.»
روزنامه شهروند با اشار به اینکه «تجمع ماهی‌ها در بخش‌هایی از رودخانه که عمق بیشتری داشته بسیار زیاد بوده است و به نظر می‌رسد که تعداد ماهی‌های تلف‌شده بیش از میزانی باشد که از سوی نماینده مردم زابل برآورد می‌شود»، نوشته است: «فاجعه مرگ ماهی‌ها» این بار در رودخانه‌ای اتفاق افتاده که «پرآب شدنش زندگی را به تالاب هامون و شمال سیستان بازگردانده بود اما بازگشت زندگی چندان دوام نیاورد و به مرگ دسته‌جمعی بچه‌ماهی‌ها ختم شد.»
به نوشته این روزنامه محل دقیق مرگ هزاران قطعه ماهی در «کناره‌های نهراب شاخه‌ای از رودخانه هیرمند» بوده است، و «گرمای هوا، کاهش سطح آب و کمبود اکسیژن» به عنوان دلایل «فاجعه مرگ هزاران ماهی» عنوان شده است.
احمدعلی کیخا معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست، در این خصوص به روزنامه شهروند گفته است: «از مدیرکل استان سیستان و بلوچستان خواسته‌ایم که با حضور در محل گزارش دقیقی ارایه کند. هنوز گزارش درست و دقیقی از اتفاقی که در منطقه افتاده به دستمان نرسیده است، اما با توجه به شناختی که از منطقه دارم، می‌توانم بگویم که در این فصل آب رودخانه کاهش می‌یابد. در چنین شرایطی شیلات هم تعداد زیادی بچه‌ماهی رها کرده است. میزان جریان آب کاهش یافته و در بخش‌هایی از رودخانه، ارتباط قطع شده و به نظر می‌رسد ماهی‌ها در جایی گیر کرده و تلف شده‌اند. البته تا زمانی که گزارشی از اتفاق به دستمان نرسد نمی‌توانیم به درستی دلیل آن را اعلام کنیم.»
معاون سازمان حفاظت محیط‌زیست همچنین گفته است که «این اتفاق درحال حاضر در رودخانه هیرمند روی داده، اما ممکن است با کاهش بیش از پیش سطح آب در هامون هم اتفاق بیفتد. هامون که آبگیری شد، حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد تالاب آب گرفته شد که در برخی از مناطق ارتفاع آب بیشتر بود. با رسیدن فصل تابستان و افزایش تبخیر، عمق آب کم خواهد شد و بعید نیست، مرگ ماهی‌ها در هامون هم تکرار شود. البته شیلات در گذشته با کاهش عمق آب در برخی از مناطق، ماهی‌ها را به مناطقی که عمق آب بیشتر بود منتقل کرد تا میزان تلفات کاهش یابد، برای سال جاری نیز باید چنین راهکارهایی در دستور کار قرار بگیرد.»
به نوشته روزنامه شهروند «در حالی معاون سازمان محیط‌زیست، اعلام قطعی دلیل مرگ ماهی را منوط به گزارش مدیرکل محیط‌زیست سیستان و بلوچستان» کرده است که خسرو افسری، گزارش مدیرکل محیط‌زیست سیستان و بلوچستان نیز اعلام کرده است که «ورود آب به زمین‌های کشاورزی موجب افت آب رودخانه شده و درنهایت گرمای شدید هوا سبب تلف شدن ماهی‌ها شده است. از سوی دیگر کم شدن آب در منطقه و رسوبات زیاد آب هم می‌تواند سبب مرگ این مقدار ماهی و بچه‌ماهی شده باشد.»
روزنامه شهروند با یادآوری مرگ دسته جمعی ماهی ها در سد فشافویه در اردیبهشت ماه و تکرار آن در رود هیرمند استان سیستان و بلجوستان، نوشته است: «به نظر می‌رسد با افزایش دما و بحران آبی که بر کشور سایه انداخته، فاجعه مرگ دسته‌جمعی ماهی‌ها در روزهای گرم سال باز هم تکرار خواهد شد.»