اختلاف ایران و عربستان بر سر عراق؛ «ریاض از قوی‌شدن ایران بیم دارد»
شبه‌نظامیان داعش در عراق
فرین عاصمی
عربستان سعودی روز چهارشنبه در نشست وزرای خارجه سازمان همکاری کشورهای اسلامی در جده به ایران اخطار داد که در بحران عراق مداخله نکند و گفت که این‌مساله می‌تواند به جنگ داخلی کاملی در عراق و فراتر از مرزهای عراق بینجامد.
از سوی دیگر هوشیار زیباری، وزیر خارجه عراق روز چهارشنبه پس از نشست وزرای خارجه سازمان همکاری کشورهای اسلامی در جده، پایتخت عربستان سعودی به خبرنگاران گفت ایرانی‌ها از همان ابتدای حمله داعش گفته‌اند که آماده هر نوع حمایت و همکاری امنیتی و نظامی هستند و او نمی‌تواند اسم این کار ایران را مداخله بگذارد.
رادیو فردا در این باره با تئودور کاراسیک، مدیر انستیتو تحلیل مسائل نظامی خاورنزدیک و خلیج فارس در دبی گفت‌وگو کرده است.
آقای کاراسیک تحلیل شما درباره اختلاف ایران و عربستان سعودی بر سر عراق چیست؟
این نزاع مشخصا به‌دلیل تقسیم‌بندی شیعه و سنی و در نتیجه پیشرفت‌های داعش در عراق پیش آمده. ایران با اینکه به همکاری در عراق دعوت شده و از این همکاری با نامی غیر از مداخله نام برده شده، مشخصا درحال آماده کردن صحنه برای مداخله در خاک عراق است. از نظر عربستان سعودی، مداخله ایران در عراق موجب افزایش تنش بین ریاض و تهران خواهد شد. این درست در زمانی است که ایران و عربستان تلاش کرده‌اند روابط تیره خود را که به‌دلیل اختلاف بر سر یمن و سوریه پیش آمده بود، بهبود ببخشند. حالا این روابط تغییر می‌کند زیرا اختلاف‌های قومی بیشتر و بیشتر می‌شوند.
نوری المالکی، نخست‌وزیر عراق و بعضی از مقام‌های ایرانی در چند ماه اخیر عربستان سعودی و چند کشور حاشیه خلیج‌فارس را به حمایت از داعش متهم کرده‌اند. عربستان سعودی گفته خود از تروریسم آسیب دیده و داعش را گروهی جنایتکار می‌داند. موضع واقعی عربستان سعودی در قبال داعش چیست؟
وقتی به داعش نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که این گروه، گروه تروریستی و جنایتکاری است زیرا برپایه فعالیت‌های جنایتکارانه مانند قاچاق، سرقت بانک‌ها، گروگان‌گیری و باج‌خواهی بنا شده و تغذیه می‌شود.
این گروه ثروتمندترین گروه تروریستی در تاریخ است. گزارش شده داعش بیش از یک و نیم میلیارد دلار سرمایه دارد. این واقعیت از سوی بعضی از کارشناسان اینطور استنباط شده که بر اساس مساله رشوه که در عراق وجود دارد، داعش درحقیقت می‌تواند بغداد را بخرد. این چیزی است که عربستان سعودی دوست ندارد اتفاق بیفتد. ریاض دوست ندارد یک دولت سنی افراطی بغداد را بگیرد و از طرف دیگر مداخله ایران در عراق را هم برنمی‌تابد زیرا ایران به گفته عربستان ممکن است تا مرزهای کویت پیش‌رود.
عربستان جدا از اینکه از مداخله ایران در عراق نگران است، از همکاری آمریکا و ایران برای مقابله با داعش هم نگران است. از طرف دیگر جان کری، وزیر خارجه آمریکا روز پنج‌شنبه احتمال همکاری واشنگتن و تهران در عراق را منفی دانست اما گفت ممکن است دو کشور در این‌باره تبادل اطلاعات کنند. عربستان در مورد همکاری ایران و آمریکا چه موضعی دارد؟
مشکل این است که این اتفاق یعنی اینکه آمریکا و ایران درباره آنچه در عراق اتفاق می‌افتد با هم صحبت کنند، دشوارترین و بدترین سناریو را برای عربستان سعودی بوجود آورده. مساله این است که از دید عربستان، آمریکا و ایران به استراتژی فوق‌العاده‌ای دست پیدا خواهند کرد که امنیت ملی عربستان را تضعیف خواهد کرد و این استراتژی ایران را در عراق قوی‌تر خواهد کرد. حتی قوی‌تر از آنچه هم‌اکنون در سوریه است.