کارشناسان خواستار آزادی مصرف سیگار برقی هستند

سیگار برقی - واسطه ترک سیگار یا زمینه‌ساز اعتیادی جدید؟

گروهی از پژوهشگران خواستار آزادی استفاده از سیگار برقی شده‌اند.

پنجاه و سه پژوهشگر و کارشناس بهداشت از کشورهای مختلف جهان در نامه‌ای به سازمان بهداشت جهانی، وابسته به سازمان ملل متحد، از این سازمان خواسته‌اند از قرار دادن سیگار برقی در طبقه‌بندی دخانیات زیانبار مانند سیگار خودداری ورزد.

در این نامه آمده است که طبقه‌بندی سیگار الکترونیک باعث خواهد شد تا فرصتی مناسب برای کاهش موارد بیماری و مرگ در اثر استعمال دخانیات از دست برود.

سازمان بهداشت جهانی در حال حاضر موضوع طبقه‌بندی سیگار برقی را در دست بررسی دارد اما اشارات قبلی کارشناسان این سازمان حاکی از آن است که آنان معتقدند این کالا نیز باید مشمول محدودیت‌هایی شود که علیه مصرف دخانیان وضع شده است.

امضاکنندگان نامه مخالفت با طبقه بندی سیگار برقی از جمله کارشناسان معتبر از کشورهایی از اروپا، آمریکای شمالی، آسیا و استرالیا هستند و در نامه سرگشاده به مارگارت چان، مدیرکل سازمان بهداشت جهانی، گفته‌اند که سیگار برقی "بخشی از راه حل" مساله مصرف دخانیات است و نباید آن را "بخشی از مساله" تلقی کرد.

سیگارهای برقی به شکل‌های مختلف ساخته شده که بعضی به سیگار معمولی شباهتی ندارد

در این نامه آمده است: "این محصول را باید از جمله مهمترین نوآوری‌های قرن بیست و یکم در زمینه بهداشت و سلامت انسان دانست که شاید بتواند جان صدها میلیون نفر را از مرگ در اثر مصرف دخانیان نجات دهد و در نتیجه، سازمان بهداشت جهانی باید در برابر تلاش در جهت محدودیت استفاده از آن مقاومت کند."

در ماه نوامبر سال گذشته، بخش‌هایی از یک گزارش محرمانه سازمان بهداشت جهانی به رسانه‌ها درز کرد که در آن از سیگار برقی به عنوان یک "تهدید بهداشتی" نامبرده و توصیه شده بود که لازم است این محصول در همان طبقه‌بندی دخانیات زیانبار قرار گیرد.

انتشار این نظر باعث نگرانی برخی کارشناسان بهداشت و البته دست اندرکاران تولید سیگار برقی شد.

در صورتی‌که سازمان بهداشت جهانی سیگار برقی را هم در همان ردیف دخانیات "طبقه‌بندی" کند، بسیاری از کشورها به اقداماتی برای کاهش تقاضا برای مصرف این محصول مبادرت خواهند ورزید. از جمله این اقدامات می‌توان به وضع مالیات سنگین بر دخانیات، ممنوعیت تبلیغات، درج هشدارهای پزشکی روی قوطی یا بسته و البته ممنوعیت مصرف در اماکن سربسته عمومی اشاره کرد.

سیگار برقی برای نخستین بار در سال ٢٠٠٣ در چین تولید شد اما به خصوص طی دو سال اخیر، استفاده از آن در کشورهای مختلف به طرز قابل توجهی افزایش یافته است. ارزش تولید جهانی این محصول در سال گذشته میلادی به مرز ٣ میلیارد دلار رسید.

این محصول دستگاهی باطری دار است که مصرف کننده بخار تولید شده در آن را مانند دود سیگار استنشاق می‌کند.

مدافعان استفاده از این محصول گفته‌اند که بخار تولیدی آن حاوی هیچیک از مواد زیانباری نیست که از سوختن توتون و کاغذ سیگارهای معمولی تولید می‌شود اما می‌تواند میل به سیگار کشیدن را تسکین دهد. به این ترتیب، سیگار برقی "وسیله واسطه" برای کنار گذاشتن کامل مصرف دخانیات توصیف شده است.

در مقابل، مخالفان سیگار برقی دلایلی را در توصیه به وضع محدودیت علیه این محصول مطرح کرده‌اند. به گفته آنان، هنوز تحقیقات کافی برای تشخیص زیان احتمالی این محصول صورت نگرفته و تا آن زمان، باید سیگار برقی را یک خطر بهداشتی بالقوه تلقی کرد. آنان همچنین با این نظر که سیگار برقی "واسطه" ترک دخانیات است مخالفت کرده و گفته‌اند که سیگار برقی خود می‌تواند اعتیاد آور باشد.

برخی از مخالفان سیگار برقی افزوده‌اند که دسترسی افراد غیرسیگاری، به خصوص نوجوانان به این محصول و عادت به استنشاق بخار آن باعث شود که مصرف‌کنندگان به تدریج به استعمال "کالای واقعی" یعنی سیگار کشانده شوند و تمامی تلاش‌ها برای مبارزه با دخانیات را خنثی کنند. در برابر این هشدار، برخی از تولیدکنندگان سیگار برقی محصولاتی را عرضه کرده‌اند که شباهت چندانی به سیگار های معمولی ندارد.

در حال حاضر، برخی از شرکت‌های بزرگ تولید سیگار در جهان که در سال‌های اخیر با کاهش قابل توجه در فروش مواجه بوده‌اند، به سرمایه‌گذاری در تحقیق و تولید سیگار برقی روی اورده‌اند.

قرار است سازمان بهداشت جهانی موضوع سیگار برقی را در جلسه‌ای که در اکتبر سال جاری در مسکو برگزار خواهد شد مورد بررسی قرار دهد. سخنگوی این سازمان گفته است که "در حال حاضر، تنها می‌توانیم تایید کنیم که موضوع وضع مقررات ناظر بر مصرف سیگار برقی همچنان در دست بررسی است و پس از به نتیجه رسیدن این بررسی، نظر سازمان اعلام خواهد شد."

نامه پنجاه و سه کارشناس بهداشت ظاهرا به منظور اثرگذاری بر مباحثات سازمان بهداشت جهانی در این زمینه تهیه و منتشر شده است.