تخلفِ قاضیِ پرونده ریحانه جباری

روز آنلاین , نیوشا صارمی : نام ریحانه جباری این روزها بسیار برده می‌شود؛ دختر جوانی که با سپری کردن ۷ سال در زندان به اتهام قتل یک مرد متاهل، اکنون در آستانه اعدام است و فاصله چندانی با چوبه دار ندارد. تلاش‌های بسیاری از سوی هنرمندان و فعالان مدنی برای نجات ریحانه و کسب رضایت از خانواده مقتول صورت گرفته که تاکنون نتیجه نداده است. ریحانه و وکلایش می‌گویند که قتل مرتضی سربندی، پزشک و کارمند سابق وزارت اطلاعات به دلیل دفاع از خود در مقابل تجاوز بوده است؛ اصطلاحی که در قانون تحت عنوان دفاع مشروع مطرح است اما این ادعا توسط مراجع قضایی در تمام مراحل بررسی رد و ریحانه به اعدام محکوم شده است.

به تازگی قاضی صادر کننده حکم اعدام برای ریحانه که اکنون بازنشسته شده، در مصاحبه‌ای جنجالی مواردی را نسبت به ریحانه عنوان کرده که باعث تعجب و اعتراض خانواده متهم و وکیل سابقش شده و در فضای مجازی هم مخالفت‌هایی برانگیخته است. قاضی حسن تردست در مصاحبه با روزنامه قانون، به مسائلی شخصی زندگی ریحانه اشاره و در مورد مسایل اخلاقی و رفتاری او که به نظر نمی‌رسد ربطی به پرونده داشته باشد، قضاوت و نتیجه‌گیری کرده است. برای اطلاع از درستی یا نادرستی اقدام قاضی پرونده، نظر دو وکیل دادگستری و حقوقدان را جویا شده‌ایم.

کیانوش رزاقی، وکیل دادگستری در گفت‌وگو با "روز" عنوان می‌کند که "واکنش دستگاه قضایی آن هم از زبان قاضی پرونده برای من به عنوان یک حقوقدان، قابل فهم نیست."

او توضیح می‌دهد: "قاضی تحت هیچ شرایطی حق ندارد بر خلاف وجدان قضایی خود اسرار پرونده، به ویژه در مورد مسائل خلاف عفت عمومی را علنی کند. این درست که تصویری که عده‌ای از این ماجرا ساخته بودند غیرواقعی بود اما واکنش به این فضای غیر واقعی، کار خانواده مقتول و وکیل ایشان بود نه یک قاضی."

به اعتقاد این حقوقدان مصاحبه قاضی پرونده و " تایید برخی رفتارهای غیراخلاقی مقتول توسط قاضی، نمک تازه ای به زخم اولیای دم پاشید و در واقع امید برای بخشش را باز هم کم کرد. یعنی دستگاه جمهوری اسلامی عملاً به یک طرف دعوا تبدیل شد و هر دو طرف فقط در عمل شانس زنده ماندن ریحانه را کم کردند تا از خود در برابر اتهامات طرف دیگر دفاع کنند!"

به اعتقاد کیانوش رزاقی، باید به تفاوت کار حقوق بشری با کار سیاسی توجه داشت؛ در کار سیاسی سرکوب رقیب به هر قیمت و با هر وسیله ای اهمیت دارد اما در کار حقوق بشری نجات یک جان به هر طریق ممکن. او اضافه می‌کند: "به نظرم موضوع پرونده خانم جباری نمونه ای بارز از خلط این دو موضوع در فضای حقوق بشری ایرانیان است. یک فعال حقوق بشر باید دقیقاً بررسی نماید و ببیند کدام راه بیشتر احتمال دارد که به حفظ جان ریحانه ختم شود. در این پرونده طرح اتهاماتی غیرقابل اثبات نسبت به مقتول، کاملاً به ضرر ریحانه تمام شد. واکنش خانواده مقتول به این اتهامات اثر طبیعی این کار بود و متاسفانه امیدها برای بخشش ریحانه را کمتر کرد."

همچنین عبدالله سمامی، وکیل پایه یک دادگستری به روز می‌گوید: "چه قبل از تصمیم‌گیری وچه بعد از آن، قاضی هیچ‌گونه حقی در افشای محتویات داخل پرونده ندارد. بعد از قطعی شدن حکم وکلای طرفین یا خود طرفین این حق را دارند ولی قانون این اجازه را به قاضی نمی‌دهد. چرا که قاضی امین پرونده است و به هیچ عنوان حق چنین کاری را ندارد."

به طور مشخص‌تر از این حقوقدان درباره امکان افشای جزئیاتی در خصوص زندگی شخصی و خانوادگی متهم می‌پرسم که پاسخ می‌دهد: "وقتی که قاضی مجاز نیست جزئیات و اطلاعات پرونده حقوقی را در اختیار رسانه‌ها قرار بدهد مطمئنا مسائل خانوادگی یا امور شخصی را هم نمی‌تواند بازگو کند. قاضی به هیچ وجه نباید اسرار طرفین را فاش کند."

اما قاضی این پرونده اکنون بازنشسته است، ولی طبق نظر سمامی بازنشستگی او نیز تفاوتی در اجازه داشتن برای افشای این اطلاعات نمی‌کند.

این وکیل دادگستری در توضیح تبعات چنین اقدامی می‌گوید: "اتفاقاتی که می تواند بیفتد و پرونده به صورت اخلاقی مختومه شود تحت تاثیر قرار بگیرید.در این موارد و حتی در پرونده‌های کم اهمیت‌تر، نباید اسرار پرونده و جزئیات آن از سوی قاضی فاش شود. از آثاراین کار می تواند این باشد که مانع توافق طرفین شود. قاضی امین پرونده است؛ ممکن است بسیاری از اطلاعات جزئی اشخاص و خانواده‌ها در داخل پرونده مطرح شده باشد و هرگز قاضی حق ندارد این مسائل را طرح و افشا بکند."

به گفته او، رعایت نهایت احتیاط در پرونده‌هایی که با جان افراد سر و کار دارد، الزامی است تا اظهارنظرهای این چنینی، بر تصمیم‌گیری و تلاش طرفین پرونده تاثیر نگذارد.


مصاحبه جنجالی قاضی و پاسخ مادر ریحانه

حسن تردست، قاضی‌ای که حکم قصاص ریحانه را صادر کرده و اکنون در دوران بازنشستگی است، در مصاحبه اخیر خود گفته: "اگر خانم جباری بر خلاف تعلیمات وکلای سیاسی‌منش خود(که با خوراک این‌گونه پرونده‌ها زمینه پذیرش پناهندگی سیاسی برای خود فراهم کرده‌اند)، ازخود صداقت نشان می‌داد و می‌گفت که در شرایط روحی وروانی سخت دچار اشتباه شده واز کرده خود اعلام پشیمانی وطلب بخشش می‌کرد، مانند خیلی از پرونده‌ها می‌توانست رضایت اولیای دم را که دارای تمکن مالی هستند بگیرد."

او همچنین این دختر جوان را به واسطه همراه داشتن چاقو، در ردیف افراد لاابالی و بی‌بند و بار قرار داده است. قاضی همچنین عنوان کرده که ریحانه به "سرویس دادن" اعتقاد داشت و منظور از این اصطلاح را "ایجاد روابط نامشروع ودر اختیار قراردادن خود" دانسته است. افشای برخی از پیامک‌های متهم و نسبت دادن مشکلات حاد خانوادگی به او از دیگر موارد طرح شده در این مصاحبه است. همچنین در بخشی از این مصاحبه در مورد کشته شدن مقتول سر سجاده آمده است: "صرف‌نظرازعمل غیرشرعی واخلاقی مقتول، با توجه به زاویه داشتن روحی وروانی این‌گونه افراد بی‌اعتقاد نسبت به مذهب ونماد آن نماز، به‌نظرم نماز خواندن وی دراین شرایط که اورا به‌ظاهر مذهبی نشان می‌دهد برنفرت متهمه افزوده است وامید خدمات گرفتن از این مرد مذهبی(باضعف ایمان ومقهور شیطان) به باد می‌رود. چون قبل از ورود به خانه این حس وذهنیت وجود نداشته، به‌طوری که در مسیر خانه، مقتول کاندوم می‌خرد ودرداخل منزل جلوی چشمان ریحانه خانم روی میز می‌گذاردوبرای وی ناآشنا نبوده است."

مادر ریحانه اما در مصاحبه‌ای که با روزنامه اعتماد داشته بسیاری از موارد مطرح شده توسط قاضی تردست را تکذیب کرده است. از جمله اینکه آنها زندگی خانوادگی عادی و بدون تنشی داشته‌اند و رابطه مقتول با دخترش، کاملا یک طرفه بوده و فقط سربندی به ریحانه زنگ می‌زد. او همچنین درباره پیامک‌های مورد اشاره قاضی گفته است: "ریحانه و آقای سریندی چهار پیامک رد و بدل کردند. اولی درباره روز ۷/۷/۲۰۰۷ بود که این اتفاق افتاد. که ریحانه با علامت سئوال جوابش را داد. در دومی ریحانه می‌پرسد پس منتظر باشم آقای دکتر ؟ و پیامکی هم سربندی می‌فرستد که من نزدیک شرکت هستم. فقط همین."

شعله پاک‌روان همچنین بار دیگر روایت ریحانه از چگونی وقوع این حادثه را تایید کرده و گفته است: "ریحانه باید من را قانع می‌کرد تا من از او دفاع کنم. من صدها بار ریحانه را بازجویی کردم و فقط کتکش نزدم. بارها به او فشار روحی آوردم که بگو. اما من را قانع کرد. او دروغ نمی‌گوید و این حادثه به همین شکل اتفاق افتاده است."

+70
رأی دهید
-12

Lolalola - پاریس - فرانسه
من صدها بار ریحانه را بازجویی کردم و فقط کتکش نزدم. بارها به او فشار روحی آوردم که بگو. من اگر بودم کم میاوردم و هر چى اون میخواست میگفتم/-: یه عالمه انرژى مثبت براى ریحانه +
دوشنبه 8 ارديبهشت 1393 - 13:56
جنگنده - تهران - ایران
چه جنجالی درست کردین سر یک زنی که با پای خود رفته به خانه یک مرد غریبه و اورا سر پول یا هرچیز دیگری کشته. اگر به حامیان این زن باشد همه زنانی که بنا به هر دلیلی مردی را کشته باشند مشمول عقو قرار میگیرند و آنها را مظلوم و قهرمان جلوه خواهند داد و مقتولانه این زنهای قاتل و هرزه را مقصر قلمداد میکنند یعنی هر زنی که سرویس میدهد و به هر دلیلی مرد سرویس گیرنده را بکشد، قهرمان ملی میشود برای جامعه تازه به دوران رسیده و شبه روشنفکر ایرانی که میزان راستگوییشان در ثبت نام یارانه ها مشخص شد.
دوشنبه 8 ارديبهشت 1393 - 14:19
Azadi-Namur-Belgique - نمور - بلژیک
اول از همه باید دید که این آقا اصلن قاضی بوده یا نه شاید هم گردو فروش سر یه چهار راهی بوده بعد شده قاضی ... پادشاه شهر ما گر مرغابی بود ...آن شهر چه رسوایی بود...
دوشنبه 8 ارديبهشت 1393 - 14:59
new idea - لندن - انگلستان
خسته شدیم از این همه دروغ و بازی و سیاه کاری..بابا میخواید ببخشید،ببخشید،نه هم که زودتر جون این بیچاره رو که به قول خودش مثل یک مرده زندگی میکنه و روزی صد بار می‌میره و زنده میشه رو بگیرید و بعد از انتقام و خود خواهیتون تا آخر عمر بخوابید و به‌‌‌ به‌‌‌ و چه و چه کنید واسه خودتون..اه
دوشنبه 8 ارديبهشت 1393 - 15:18
sharafYabi - بیمبه - انگولا
هر جور به این فکر می‌کنم میبینم که آن آقای دکتر مشغول سواستفاده از مقام خودش بوده و دفعه اولش هم نبوده. مکر پروردگار بوده. یک مقام امنیتی حق ندارد ارتباط خود را با فرمانداری، به هر شخصی‌، مخصوصا یک دختر ۱۹ ساله احساساتی، آشکار کند. چه برسد به اینکه، بردن به خونه عمش! با کندوم روی میز! رفیق ایشان هم (شیخ) قرار بوده تشریف بیارند و رشادت از خود نمایان کنند. أَفَأَمِنُواْ مَکْرَ اللّهِ فَلاَ یَأْمَنُ مَکْرَ اللّهِ إِلاَّ الْقَوْمُ الْخَاسِرُونَ
دوشنبه 8 ارديبهشت 1393 - 17:41
Dionysos - پارسی - فرانسه
جنگنده؛ از منبر پایین بیا جناب قلم به مزد ناجمهوری اسلامی. این مزدور اطلاعاتی که تو داری براش سینه چاک می دی به عنوان پزشک و کارمند اطلاعات تا قبل از مرگ معلوم نیست به چند تا دختر تجاوز کرده باشه و چند نفر دیگه رو راهی عدم کرده باشه و هیچ کس هم جرات شکایت از این آدمکشها رو نداشته. تو که ادعا می کنی هر کسی یک آدم بکشه همه انسانها رو کشته پس گوش کن برادر حزب اللهی ارزشی چرا این احتمال رو نمی دی که این مزدور اطلاعاتی خودش قاتل چند بخت برگشته در زندان اطلاعات بوده؟ پس با منطق خودت لیاقت زندگی کردن رو نداشته!امور جنسی این خانم به تو ربطی نداره تو مراقب ناموس اسلامی خودت باش .... حرفهات پر از عقده ست حال آدم رو به هم می زنه!
دوشنبه 8 ارديبهشت 1393 - 18:01
shady_sho - تهران - ایران
پای بک مزدورکثیف این حکومت وسطه باور کنین شده این حکومت به خونواده اون اطلاعاتی پول بده که از حق اعدام نگذرن اینکارو میکنه
دوشنبه 8 ارديبهشت 1393 - 18:16
Moama123 - بوداپست - مجارستان
جنگنده بمب افکن ، لوبیا زیاد نخور برادر همون ساندیس رو بخور . حاضرت علی‌ میگه اگه به کسی‌ افترا ببندی این عین انجام اون عمل هست، یعنی‌ تو که میگی‌ به ریحانه هرزه اگر مدرک نداشته باشی‌ خودت عین عمل رو انجام دادی، اینو دیگه من نمیگم اسلام ناب محمدی میگه. ۲ اینکه ، معمولا بین آخوندا مرسوم هست که میگن شب جمع بعد از نماز بریم یه سرویس بگیریم . شما هم از همین لفظ استفاده میکنی‌ اینه که مشکوکی، من تهمت نزدم گفتم مشکوکی، ۳ اینکه ، ایشون قهرمان هست، دلیلش هم اینه که یک نجاسات رو از روی زمین پاک کرده ، منظورم دکتری هست که با کاندوم به سجده میره با کاندوم از سجده سر بلند می‌کنه، جالب اینجاست که این نجاسات مزوّر اطلاعاتی هم بوده.‌ها ها ها
دوشنبه 8 ارديبهشت 1393 - 18:27
datis - سن دیگو - امریکا
هر ۲ طرف مقصر بودند، مادر این قاتل هم می‌خواد بچشو بیگناه جلوه بده یه مشت دروغ میگه. همون شب که دخترش قتل کرده میگه به من گفته با ماشین دوستم زدم به یکی‌، به جای اینکه از دخترش بپرسه کی‌ کجا، بیا بریم به پلیس خبر بدیم جرمت کمتر شه، رفته کپیده بعد نصفه شب که باز پرس تو خونش میگه چه خبر؟ اگه شما اینقدر درستکرید در قبال تصادفی دروغی که دخترت تعریف کرده رفتار عاقلانه نشگن میدادی، نه اینکه بهش بگی‌ حالا بخوابیم من پشتتم!!!
دوشنبه 8 ارديبهشت 1393 - 18:46
irane aziz - وین - اتریش
این قاضی هزاران بار از هر قاتلی قاتل تر است.
دوشنبه 8 ارديبهشت 1393 - 19:54
hajmehran - شیراز - ایران
البته اینکه ممکن است این اتفاق برای کسی در ایران بی در و پیکر بیفتد حرفی نیست ولی ریحانه وقتیکه در باز شد و دید آن خانه مسکونی هست باید شک میکرد وداخل نمیرفت.نمیدانم چرا هیچکس دنبال آن به اصطلاح مهندس شیخی نرفته یا اگر رفته چرا از اظهارات او چیزی نمی نویسند حتما اون خیلی چیز ها را می داند.آیا این منزل مال خود آقای دکتر بوده یا شخص دیگری.خیلی جرات میخواد که کسی را درست نشناسی و باهاش بری توی خانه خالی.آیا وقتیکه دکتر به ریحانه گفت روسریش را بر دارد ریحانه اینکار را کرد یا اینکه انکار کرد؟خلاصه سوالات زیادی هست که به همین سادگی نمیشه از کنارش گذشت و قضاوت کرد و ریحانه تنها داستان وار مانند یک فیلم سینمایی و بطور خلاصه گفته است در صورتیکه نکات زیادی هست که باید مشخص بشه و حتما بعد از این چندسال این سوالها را از ریحانه کرده اند و به یقین رسیده اند که حکم اعدام صادر شده.اگر میخواستند پارتی بازی کنند که این همه سال طول نمیکشید و شش ماهه کار را تمتم میکردند پس معلوم هست که دقت کافی روی پرونده انجام شده.با همه این احوال امیدوارم که اولیای دم دلشون به رحم بیاد و از قصاص بگذرند.
دوشنبه 8 ارديبهشت 1393 - 21:09
kian7 - آنتورپن - بلژیک
با شکر خوری های بیموقع غازی! من هم حس کارآگاهیم گل کرده و با استفاده از این تریبــــون توجه شما را به چند تئوری جلب میکنم : . غازی هنوز نتونسته با اوقات فراغت حاصل از بازنشستگی کنار بیاد و برای مشغول کردن خودش هنوز دلش میخواد با پرونده ها بازی بازی کنه و سرگرم بشه!. غازی دوست نداره که جریان پرونده بر خلاف میلش پیش بره.. گیرم که باز نشسته شده باشه! برای همین علیرغم روال قضاوت هرچیزی از پرونده یادش میاد اینور و اونور تعریف میکنه.. بین عواملی از وزارت اطلاعات و دادگستری قرار و مداری هست و داستانی .. ته داستان هم قراره ریحانه اعدام بشه و سر و ته قضیه هم بیاد. عجالتا اینها رو یادم اومد .. .
‌سه شنبه 9 ارديبهشت 1393 - 00:26
dorood bar shah - نمور - بلژیک
Moama123 - بوداپست - مجارستان. خدا خفت کنه مردم از خنده
‌سه شنبه 9 ارديبهشت 1393 - 09:18
goosfand - نیویورک - آمریکا
آخه چرا این هنرمندا توی همه چیز خودشون رو کاسه گندتر از آش میکنند؟! دختره با پای خودش رفته خونه خالی‌، اونهم با یه مرد سنّ بالا! حتا اگه فرض رو بذاریم که توی راه هیچ حرف مشکوک جنسی‌-ای بین دختره و مقتول رد و بدل نشده، باز هم اینکه دختری با این اختلاف سنی‌ پاشه بره خونه خالی‌ خودش جای سوال داره؛ جنجال بیخودی سر یه دختر راه انداختند که انگار چی‌ شده؛ فردا بهونه‌ دست زنهای شیاد میدند که قتل و غارت کنند و تا بهشون بگی‌ تو، بهت برچسب تجاوز بزند
‌سه شنبه 9 ارديبهشت 1393 - 18:39
جنگنده - تهران - ایران
Moama123 - بوداپست - مجارستان .............. اگر اینگونه بی ادبانه صحبت نکنی تعجبه چون طرفداره یک هرزه قاتل هستی. تو یک کافر و ضد مذهب هستی و از تو انتظار بیشتری نمیره که اینگونه صحبت کنی. اگر آن دکتر به دلیل فاسد بودنش لیاقت مرگ داشته این زن هرزه که باعثه تحریک جنسی مردان متاهل میشده نیز لایقه چند بار مرگ میباشد. جای تو و امثال تو مکانی بهتر از جهنم نیست که انقدر بر روی زمین فساد میکنید. dorood bar shah - نمور - بلژیک ............ تو هم زیاد شنگول نشو چون ممکنه قبل از اینکه رفیقت خفه شه خودت از هیجان کاذب سکته ناقص کنی.
‌چهارشنبه 10 ارديبهشت 1393 - 07:35
sharafYabi - بیمبه - انگولا
جنگنده - تهران - ایران من از بی‌ ادبانه صحبت کردن کسی‌ حمایت نمیکنم. اما شما خودت اینجا رطب خوردی و هرزگی با مرگ چندین باره را برای ریحانه تجویز کردی! آن مرد متاهل هم می‌توانست با داشتن رابطه خوب و عشق به زنش، خودش را از گزند تحریکات در امان نگاه داره. اما با زمینه چینی‌ و دروغ یک بچه فکری اما ۱۹ ساله را که اجازه صیغه هم ندارد به خانه عمش برد برای انجام دادن, و همچنین آوردن خانوم توسط مرد متاهل برای دوستش آقای شیخ?!!! آن آقای دکتر فکر کرده بود که مامور ۰۰۷ تشریف دارند و برای مسخ کردن آن دختر از فرمانداری هم سٔو استفاده کرد، و دفعه اولش هم نبوده.
‌چهارشنبه 10 ارديبهشت 1393 - 20:43
dorood bar shah - نمور - بلژیک
جنگنده - تهران - ایران. خیلی سخت می گیری دادا
‌پنجشنبه 11 ارديبهشت 1393 - 16:21
نظر شما چیست؟
جهت درج دیدگاه خود می بایست در سایت عضو شده و لوگین نمایید.