کشف عاجی کهنسال، نشانی از گذشته سبز صحرای عربستان

حدس زده می شود که این عاج به یک گونه باستانی از فیل ها به نام پالئولوکسودون تعلق داشته که عاج های مستقیمی داشتند

گروهی از پژوهشگران دانشگاه آکسفورد در عمق صحرای عربستان قطعاتی از یک عاج ۳۲۵ هزار ساله را کشف کرده اند که به جانوری غول پیکر و منقرض شده از گونه فیلها تعلق دارد. این عاج در املاح به جا مانده از یک دریاچه کهن به خوبی حفظ شده و تقریبا سالم مانده است.

باستان شناسان می گویند که کشف این عاج شاهد واضحی است که نشان می دهد این جانوران غول پیکر صدها هزار سال پیش در دشت های سبز و بارور این منطقه زندگی می کردند که امروزه یک صحرای شنی و بی آب و علف به نام نفود (نفوذ) است. با نگاهی به این صحرای خشک واقعا نمی توان تصور کرد که زمانی غیر از گرما، شن های داغ و باد چیز دیگری هم اینجا وجود داشته است.

اما کاوش های یک هیئت علمی بین المللی زیر لایه های سطحی این بیایان نشان می دهد که یک زمانی این مناطق دشت های سبز و مرغزارهای باروری بوده اند و جانوران بزرگ و عظیم الجثه ای در آن جولان داده و زندگی می کردند.

پروفسور مایک پتراگلیا مسئول این طرح پژوهشی می گوید: "پس از بررسی نقشه منطقه با کمک ماهواره، حدس ما این است که در سراسر صحرای عربستان هزاران نقطه باستان شناسی وجود دارد که هنوز کشف و شناخته نشده اند. حداقل هفت هزار بستر دریاچه های خشک شده را در این شبه جزیره شناسایی کرده ایم که اکثر آنها در عربستان سعودی قرار دارند."

این عاج در صحرای نفود (نفوذ) کشف شده و به طرز حیرت آوری در میان املاح بستر یک دریاچه خشک حفظ شده است

هزینه این طرح اکتشافی به نام "پالائو دزرت" را موسسه پژوهشی شورای اروپا تامین کرده و به طور مشترک توسط دانشگاه آکسفورد و اداره جهانگردی و میراث باستانی عربستان سعودی در حال اجرا است. حفاری های در سال ۲۰۱۳ آغاز شدند و اکتشافات این هیئت پژوهشی ۳۰ نفره در روزهای جاری طی کنفرانسی با عنوان "عربستان سبز" در دانشگاه آکسفورد ارائه می شوند.

تعدادی از اعضای خاندان سلطنتی و مقامات ارشد حکومت عربستان سعودی برای شرکت در این کنفرانس به آکسفورد خواهند آمد. یکی از موضوعات اصلی این کنفرانس تاثیر تغییرات شدید جوی در شبه جزیره عربستان بر حیات وحش و زندگی انسانهای باستانی ساکن این منطقه است.

نشانه هایی از حیات بشر

اندازه دو قطعه عاجی که در تازه ترین حفاری کشف شده اند روی هم رفته دو متر و ۲۵ سانتیمتر است و دانشمندان معتقدند که به یک جانور غول پیکر به نام "پالئولوکسودون" تعلق دارد که در دوران زیست شناسی "پلئیستوسن" زندگی می کرده و نسل آن بعدها کاملا منقرض شده است.

از روی استخوان مچ این جانور که در فاصله چند متری از محل عاج کشف شده، دانشمندان حدس می زنند که وزن این جانور بین شش تا هفت هزار کیلو بوده که دو برابر وزن فیلهای امروزی است. آنها حدس می زنند که قد آن نیز حدود سه متر و ۶۰ سانتیمتر بوده است.

این هیئت پژوهشی یافته های خود را در کنفرانسی در دانشگاه آکسفورد ارائه می دهد

پروفسور پتراگلیا می گوید که قاعدتا این حیوانات در گله های پرجمعیتی حرکت می کردند و علاوه بر این گونه حتما حیوانات بزرگ دیگری نیز در این منطقه جولان می دادند.

در همان لایه های ماسه ای که این عاج پیدا شده پژوهشگران باقی مانده های اجساد یک نوع منقرض شده از پلنگ خالدار، غزال بزرگ آفریقایی و جانوری از خانواده اسب ها را نیز کشف کرده اند.

پروفسور پتراگلیا می گوید که این ها اکتشافات فسیلی بسیار مهمی هستند و در سراسر حاشیه یکی از دریاچه های خشک شده و به وسعتی نزدیک به یک کیلومتر مقدار زیادی از این فسیل ها یافت شده اند.

او می افزاید که جالب ترین بخش از این اکتشافات ابزارهای سنگی هستند که به نظر می رسد نشانه های اولین دوره حیات بشری در شبه جزیره عربستان باشند. او می افزاید:" صحرای عربستان در برخی از دوره های زمین شناسی آب و هوای معتدل و خاک سرسبزی داشته و تغییرات جوی این منطقه احتمالا باعث شده که انسانهای ساکن آن نحوه زندگی خود را بارها تغییر داده و خود را با تغییرات آب و هوا انطباق دهند."