تابلوی نفیس "بازگشت ناپلئون از جنگ روسیه " که در کاخ صاحبقرانیه نصب بود , پاره شد

شهروند : تابلو بازگشت ناپلئون از جنگ روسیه که در راهروی شرقی طبقه اول کاخ صاحب قرانیه نصب شده بود، شب ۲۴فروردین امسال از محل اتصال خود جدا شد و پس از برخورد به زمین پاره شد.
تابلویی که در دوره پهلوی خریداری و در همان زمان بارها در بخش‌های مختلف مرمت شده بود. مرمت‌هایی از جنس «وصالی»، «رورنگی» و به کار بردن چسب‌هایی که به مرور تاثیرات اسیدی در پارچه‌ها ایجاد می‌کنند، باعث شده که این تابلو الیاف سستی داشته باشد. سیب تابلو نیز در بخشی که الیاف پارچه تکیه‌گاه اسیدی و سست بوده رخ داده است. درست در سمت بالا و سمت چپ تابلو، جایی که آسمان ابری به تصویر کشیده شده است.
بازگشت ناپلئون، اثر ماندگار نقاش فرانسوی «ژان لویی ارنست مسونیه» (۱۸۹۱-۱۸۱۵)، در ابعاد ۱۳۰ در ۲۰۰سانتی‌متر به شیوه رنگ‌و‌روغن روی بوم کار شده و نبرد فرانسه را در‌ سال۱۸۱۴ به تصویر می‌کشد. پارگی این تابلو به صورت عمودی و در مسیر تاروپود و حدود ۱۰ سانتی‌متر و در بخش آسمان است.
یک کارشناس مرمت در باره وضع پارگی این تابلو به «شهروند» گفت: مهم‌ترین دلیل سقوط تابلو از محل نصب، خوردگی فلز اتصال به قاب بوده است. چون محل اتصال به دیوار کاملا محکم بوده اما چوب قاب به تدریج سست شده و درنهایت میخ از بدنه قاب جدا شده و این اتفاق افتاده است. این کارشناس که نخواست نامش فاش شود، اظهار کرد: علم مرمت در سال‌های اخیر پیشرفت کرده است. به‌عنوان نمونه هنگام مرمت در دوره پهلوی از چسب‌هایی استفاده می‌کردند که به مرور به آثار آسیب وارد می‌کرد و باعث می‌شد پارچه‌های نقاشی اسیدی شوند. جنس پارچه‌هایی هم که برای مرمت استفاده می‌کردند، ضخیم بود. به‌طوری‌که برخی مرمت‌هایی که در سال‌های پیش از انقلاب صورت گرفته، از ارزش هنری و یکدستی آثار کم کرده است. اما مرمت این آثار با مواد جدید و به روز انجام می‌شود.
بسیاری از پارچه‌های آثار نقاشی مجموعه نیاوران در خود دوران پهلوی مرمت شده‌اند و در یک تکه دارای آسیب و مشکل بوده‌اند که مرمت شده‌اند. حتی شاهد هستیم که در برخی از آثار رنگ روی رنگ آورده‌اند و به تعبیر فنی دارای «رورنگی» هستند که خود به خود از ارزش هنری اثر و یکدستی آن کم می‌کند. یعنی رنگ‌هایی استفاده می‌شود که خود هنرمند آن رنگ را به کار نگرفته است.
محمدرضا کارگر، مدیرکل موزه‌ها و اموال منقول کشور نیز دراین‌باره به «شهروند» گفت: کار کنترل تابلوهای مجموعه نیاوران مدتی است که آغاز شده است. کنترل بسیاری از آثار این مجموعه به پایان رسیده است و هنوز به این تابلو نرسیده بودند که این اتفاق رخ داد.
او با اشاره به این‌که این تابلو پیش از این نیز مرمت شده بود اظهار کرد: تابلو در همان قسمتی که سال‌های قبل مرمت شده بود دچار آسیب و پارگی شده است. این مسأله باعث شده که به ارزش اثر لطمه‌ای وارد نشود.
او در پاسخ به این پرسش که آیا مجموعه میراث فرهنگی توانایی مرمت آثاری مانند تابلو بازگشت ناپلئون را دارد، اظهار کرد: صددرصد چنین توانایی در مجموعه میراث وجود دارد. به‌طوری‌که برای رسیدگی به وضع این تابلوها و مرمتشان نیازی به دعوت از کارشناسان خارجی نداریم. هرچند هر جور مرمتی حتی بهترین آنها نیز باعث نمی‌شود که یک اثر مانند قبل خود شود. حتی یک کاشی ساده هم اگر آسیب ببیند، باز هم با مرمت نمی‌توانیم لطمات آن را جبران کنیم. اما باید تلاش کنیم که جلوی تخریب‌ها را بگیریم.
کارگر با انتقاد از شیوه مدیریت میراث در دولت گذشته و بی‌مهری‌هایی که به این مجموعه شده است، اظهار کرد: توجه داشته باشید که سازمان میراث فرهنگی در سال‌های قبل به شدت لطمه دیده است. هم از نظر نیروی انسانی و هم از نظر امکانات و تجهیزات. حتی هیأت‌امنایی کردن موزه‌ها و خارج کردن آنها از گردونه فعالیت‌های دولت به آسیب‌های این مجموعه می‌افزاید. یعنی مجموعه‌ای که نگاه خصوصی دارد و دولتی نیست و نیروهایش نیز مستخدم دولت نخواهند بود. این مسأله به شدت آسیب‌زاست و ضمانتی هم برای موفقیت این شیوه وجود نخواهد داشت. بحث نظارت بر فعالیت موزه‌ها نیز به تدریج دچار مشکل خواهد شد.
امامی، مدیر مجموعه نیاوران نیز به «شهروند» گفت: مرمت این تابلو به پایان رسیده است و به زودی در محل خود نصب خواهد شد.
به گزارش «شهروند» درحال حاضر نوارگیری لبه‌های تابلو که اسیدی شده بودند، به پایان رسیده است. اتصالات قبلی باز و اتصالات جدیدی به کار گرفته شده و زیرپایه‌ها و تکیه‌گاه‌ها برای نمایش مستحکم شده است.