منصور کوشان، شاعر و نویسنده ایرانی درگذشت

منصور کوشان (دوم از چپ) هنگام اقامتش در نروژ، بار دیگر به تئاتر بازگشت. پشت صحنه آسانسور آشپزخانه؛ نوشته هارولد پینتر طراح و کارگردان منصور کوشان

منصور کوشان، شاعر، نویسنده، پژوهشگر و روزنامه نگار ایرانی، صبج روز یکشنبه، در سن ۶۵ سالگی در بیمارستانی در شهر استاوانگر نروژ درگذشت.

او که متولد پنجم دی ماه سال ۱۳۲۷ در اصفهان بود، از حدود نه ماه پیش در پی ابتلا به بیماری سرطان معده در بستر بیماری بود.

منصور کوشان، از چهره های فرهنگی و فعال سه دهه گذشته بود که علاوه بر انتشار دفترهای شعر، مجموعه های داستان و رمان، به ویژه به دلیل سردبیری و انتشار مجله هایی چون دنیای سخن، تکاپو و آدینه و کوشش برای راه اندازی کانون نویسندگان ایران شناخته می شود.

در سال ۱۳۷۳ شماری از نویسندگان ایرانی در نامه سرگشاده‌ای به فضای بسته فرهنگی و اعمال سانسور در ایران اعتراض کردند. منصور کوشان از اعضای جمع مشورتی کانون نویسندگان ایران بود که برای جمع آوری امضای این بیانیه توسط نویسندگان ایرانی تلاش کردند.

او در سال ۱۳۷۷، همزمان با آغاز قتل های زنجیره ای، برای چند سخنرانی به خارج از کشور آمد. قتل محمد مختاری و محمد جعفر پوینده از همکاران نزدیک او در مجله تکاپو و جمع مشورتی کانون نویسندگان ایران، باعث شد که به ناگزیر از بازگشت به ایران چشم بپوشد.

او در کتاب "حدیث تشنه و آب" شرحی مفصل از چگونگی تلاش برای کشتن نویسندگان در ماجرای اتوبوس ارمنستان و برخورد امنیتی جمهوری اسلامی با نویسندگان و روشنفکران دگراندیش به دست داده است.

منصور کوشان از نوجوانی به تئاتر روی آورد و در حلقه جنگ اصفهان و شماری از نویسندگان برجسته عصر که در اصفهان بودند مانند هوشنگ گلشیری، محمد حقوقی، ابوالحسن نجفی، احمد میرعلایی، ضیا موحد و... حاضر می شد.

در همان آغاز کار، نمایشنامه اش با عنوان "روزنامه های دیروز و امروز" برنده جایزه نخست رادیو و تلویزیون ملی ایران می شود.

منصور کوشان (۱۳۹۲-۱۳۲۷)

منصور کوشان پس از آنکه به تهران رفت، ارتباط با تئاتر را به ویژه از راه نقد تئاتر ادامه داد و با روزنامه هایی چون آیندگان همکاری کرد. او سال ها، بعد، هنگام اقامتش در نروژ، بار دیگر به تئاتر بازگشت. چند تئاتر را کارگردانی کرد و به روی صحنه برد و نمایشنامه هایش را منتشر کرد.

نه تنها اجراهایش در نروژ با استقبال منتقدان روبه رو شد، بلکه کتابش در باره ایبسن، نمایشنامه نویس نامدار نروژی جایزه کتاب سال ایران را برای او به ارمغان آورد و به عنوان کتابی مرجع، درباره یکی از بزرگ ترین نمایشنامه نویسان جهان به زبان فارسی شناخته شد.

با این همه، کوشان بیشتر به عنوان نویسنده و شاعر و عمدتا به خاطر فعالیت هایش در عرصه روزنامه نگاری شناخته شده است.

پس از انقلاب سال ۱۳۵۷، مجله "ایران" را منتشر کرد که پس از چندی توقیف شد. در دهه شصت، مدتی سردبیر مجله "دنیای سخن" شد. در آغاز دهه هفتاد، مجله "تکاپو" را منتشر کرد و پس از توقیف این نشریه، سردبیری "آدینه " را پذیرفت.

در نیمه اول دهه شصت، برای تلویزیون برنامه و فیلم های مستند و داستانی متعددی ساخت که اغلب آنها به نمایش درنیامدند.

او که در ایران از جمله نویسندگانی بود که برای احیای فعالیت کانون نویسندگان تلاش می کرد، در سال های اقامت اجباری اش در نروژ، خانه دفاع از آزادی بیان را پایه گذاشت.

کوشان در سال ۲۰۱۰ برنده جایزه اوسیستکی انجمن قلم نروژ شد که به نویسنده، روزنامه نگار یا نهادی که در زمینه آزادی بیان دستاورد چشمگیری داشته باشد، اعطا می شود.

از منصور کوشان هشت مجموعه شعر، ۱۴ رمان و مجموعه داستان، ۱۱ نمایشنامه و ۱۰ کتاب در نقد و بررسی و شناخت ادبیات منتشر شده است.

محاق، واهمه‌های مرگ، خواب صبوحی و تبعیدی‌ها، ناخدا بانو و تثیلت جادو از برخی آثار این نویسنده است که تعدادی از آنها به زبان نروژی نیز ترجمه شده است.