ایران در قراردادهای نفتی «بازنگری» می‌کند

رئیس کمیته بازنگری قراردادهای نفتی وزارت نفت با تشریح قراردادهای نفتی جدید برای ارائه به شرکت‌های خارجی، از مجوز مجلس برای عقد قراردادهای مشارکت در تولید خبر داد.

ایران تاکنون تجربه عقد قراردادهایی از نوع مشارکت در تولید ندارد، چراکه بر اساس قوانین ایران، واگذاری مالکیت ذخایر نفت و گاز کشور به شرکت‌های خارجی ممنوع است.

بر اساس قرارداد مشارکت در تولید، شرکت طرف قرارداد با تامین سرمایه، تجهیزات و توسعه میدان، در مالکیت ذخایر میدان سهیم می‌شود، به این ترتیب، هم قراردادهای نفتی طولانی‌مدت امضا می‌شود، هم شرکت طرف قرارداد می‌تواند سهم خود در ذخایر میدان را به عنوان سرمایه و پشتوانه مالی خود معرفی کند و در عین حال در صورت افزایش قیمت نفت، در سود آن سهیم شود.

به گزارش خبرگزاری ایسنا، مهدی حسینی، رئیس کمیته بازنگری قراردادهای نفتی وزارت نفت، یکشنبه ۲۰ بهمن ماه گفته است که مجلس ایران برای توسعه میدان‌های مشترک و میدان‌های واقع در آب‌های عمیق مجوز استفاده از قراردادهای مشارکت در تولید را داده است.

حسینی درباره این موضوع که آیا شرکت خارجی می‌تواند ذخایر میدانی را برای افزایش سهام خود (بعنوان مالک ذخایر میدان) اعلام کند، گفت: «از اینکه شرکت‌ها برای اعلام رزرو (ذخایر) میدان به نام خود اقدام کنند، ما ضرری نمی‌کنیم، البته تا مادامی که این کار تفسیر حقوقی نداشته باشد، یعنی ایران مالکیت میدان را واگذار نمی‌کند.»

به گفته وی، بجز قراردادهای امتیازی (در میدان‌های مشترک و آب‌های عمیق) در سایر قراردادها مالکیت میدان متعلق به مردم و کشور است.

خبرگزاری فرانسه نیز یکشنبه با پوشش سخنان حسینی نوشته است که ایران می‌خواهد قراردادهایی از نوع جدید به شرکت‌های خارجی عرضه کند، اما هنوز دقیقا معلوم نیست که جزئیات این نوع قراردادها چیست.

ایران پیشتر برنامه‌ریزی کرده بود که از قراردادهای جدید نفتی خود در ماه اسفندماه در لندن رونمایی کند، اما این کنفرانس به تاخیر انداخته شد؛ اکنون حسینی می‌گوید که رونمایی و معرفی قراردادهای نفتی جدید قرار است در ماه ژوئن (خرداد سال آینده) انجام شود.

خبرگزاری فرانسه از قول دو کارشناس و مشاور حوزه انرژی نوشته است که قراردادهای موجود «بیع متقابل» ایران، حتی در صورت لغو تحریم‌ها نیز برای شرکت‌های خارجی جذابیت ندارد.

در قراردادهای بیع متقابل، شرکت طرف قرارداد سرمایه، تجهیزات و توسعه میدان را بر عهده می‌گیرد و پس از راه‌اندازی، پروژه را تحویل ایران می‌دهد. ایران نیز با بهره‌برداری از میدان، در طول چند سال اصل سرمایه و سود شرکت را پرداخت می‌کند.

رئیس کمیته بازنگری قراردادهای نفتی وزارت نفت نیز با اشاره به مشکلات قراردادهای موجود گفته است که در قراردادهای جدید که برای دوران بعد از لغو تحریم‌ها برنامه‌ریزی شده است، تغییراتی داده شده تا توازن میان ریسک و سود شرکت طرف قرارداد ایران صورت پذیرد و این قراردادها بر پایه اصل برد-برد باشد.

مقام‌های وزارت نفت هنوز جزئیات کامل درباره نوع قراردادهای جدید (به غیر از قراردادهای مشارکت در تولید که مدل آن مشخص است) نداده است. حسینی نیز درباره قراردادهای نوع جدید گفته است که این قراردادها در واقع یک «مدل کاملا ایرانی» است که از قراردادهای نفتی عراق نیز پیشرفته‌تر است و از تجربه قراردادهای ۳۳ کشور در تدوین آنها استفاده شده است. وی گفت که تاکنون اسمی برای این قراردادها انتخاب نشده است.

ایران چهارمین دارنده بزرگ ذخایر نفتی جهان به میزان ۱۵۳ میلیارد بشکه است. ایران با ۳۳ تریلیون و ششصد میلیارد متر مکعب گاز، بزرگترین ذخایر گازی جهان را در اختیار دارد.

ایران ۲۸ میدان نفت و گاز مشترک دارد که بنا به گزارش‌های رسمی، همسایه‌های ایران ۹ برابر بیشتر از  از میدان‌های مشترک تولید دارند.

تولید نفت ایران هم اکنون ۲.۷ میلیون بشکه در روز است که نسبت به زمان قبل از تحریم‌ها حدود یک میلیون بشکه کاهش یافته است؛ مقداری از  این کاهش به خاطر بستن در برخی چاه‌های نفتی و در نتیجه افت صادرات نفت است.

بیش از ۸۰ درصد تولید نفت ایران از میدان‌های کهنه است که در نیمه دوم عمر خود قرار دارند و بنا به گزارش فروردین سال جاری اداره اطلاعات انرژی آمریکا، سالانه ۸ تا ۱۳ درصد از بازدهی میدان‌های کهنه نفتی ایران کاهش می‌یابد.

وزارت نفت اعلام کرده که  قصدا دارد تولید خود را به ۴ میلیون بشکه در روز برساند. حسینی نیز گفته است که ایران در نظر دارد سهم ۱۴ درصدی از تولید اوپک را داشته باشد. تولید اوپک روزانه حدود ۳۰ میلیون بشکه است.

ایران در نظر دارد در پنج سال آینده ۱۵۰ میلیارد دلار سرمایه در پروژه‌های نفت و گاز خود جذب کند.