مطهری:جارو هم توزیع کنند مردم صف می بندند!
آرمان: با دستور رئیس‌جمهور، توزیع سبد کالای حمایتی دولت به مردم ساماندهی می‌شود. در جلسه دیروز هیات دولت، علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از سوی رئیس‌جمهور، مسئول ساماندهی وضعیت موجود توزیع سبد کالا، ایجاد وحدت مدیریت و اطلاع‌رسانی بین دو وزارتخانه مامور این کار شد. دو وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت و تعاون، کار و رفاه اجتماعی مامور توزیع سبد کالای حمایتی دولت به مردم هستند که پس از بروز برخی مشکلات در انجام این ماموریت، رئیس‌جمهور به ربیعی دستور داد تا این روند را ساماندهی و برای اجرای بهتر آن، بین این دو وزارتخانه وحدت مدیریت ایجاد کند.
روایت یک سبد
اما مشکل از کجا آغاز شد؟ حضور و درخواست مردم برای دریافت سبد کالا موجب شد صف‌های طویل و بعضا نارضایتی‌هایی در میان مردم و برخی کارشناسان اقتصادی پدید آید. عدم هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت در توزیع سبد کالای وعده داده شده به مردم موجب شد که کارشناسان از دولت بخواهند در تعیین دهک‌های دریافتی و نحوه توزیع تجدیدنظر کند از جمله کارشناسانی که در گفت‌وگو با آرمان خواستار اصلاح روند موجود شده‌اند دکتر حسین راغفر بود. وی معتقد است: «معمولا وقتی یک برنامه‌ای با عجله صورت می‌گیرد و اهداف متنوع و متعدد و حتی متناقضی برای آن اعلام می‌شود و در پشت پرده خود اهداف دیگری دارد که اعلام نشده است که گاهی این اهداف، هدف‌های خوب و قابل دفاعی نیستند. به نظر می‌رسد برنامه اهدای سبد کالایی به مردم نیز چنین برنامه‌ای است یعنی در مجموع به دنبال اهدافی جدا از اهداف اعلام شده بود و بسیاری کارها به شکلی پیش رفت که دقیقا در تناقض با اهداف اعلام شده قرار داشت.» اما به طور کل بیشتر کارشناسان از ایده اهدای سبد کالا به مردم ابراز رضایت می‌کنند و آن را یک سیاست درست اتخاذ شده از سوی دولت ارزیابی می‌نمایند. برخی مشاوران اقتصادی دولت از جمله عماد حسینی و کرد زنگنه هم مدعی‌اند سبد کالا یک سیاست ضد تورمی محسوب می‌شود چنانکه عماد حسینی معتقد است: «قانون هدفمندی یارانه‌ها دولت را ملزم کرد که متناسب با آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی و با وجود پرداخت یارانه‌ها به شیوه‌ای بتواند شرایط زندگی مردم را بهبود بخشد. پرداخت یارانه کالایی از شعارهای روحانی در زمان انتخابات ریاست‌جمهوری بود. که به دلیل ضد تورمی بودن این سیاست و عدم افزایش نقدینگی شیوه‌ای پسندیده و مورد قبول از نظر بسیاری از اقتصاددانان است. پرداخت یارانه‌های نقدی برای جبران قسمتی از خسارت‌هایی است که در روند به وجود آمدن تورم و آزادسازی قیمت‌ها به مردم وارد می‌شود.» وی در واکنش به صحبت‌های منتقدان درخصوص عدم هماهنگی در پرداخت اولین پرداخت سبد کالا هم افزود: «اولین پرداخت سبد کالا توسط دولت تجربه خوبی برای دولت داشت که در مراحل بعد نحوه توزیع و مشکلاتی که در این عمل به وجود آمد، تکرار نشود. مشکلات فراوانی در اجرایی شدن فاز اول هدفمندی یارانه‌ها وجود داشت که در آن زمان بسیاری از مردم نتوانستند یارانه دریافت کنند و با مشکلاتی از این دست روبه‌رو شدند اما با گذشت زمان آن مشکلات برطرف شد.» اما به عقیده جامعه‌شناسان هجوم مردم به صف‌های توزیع سبد کالا دلایل دیگری نیز دارد.
آسیب‌شناسی رفتار مردم از دیدگاه مطهری
از جمله فعالان فرهنگی که در مورد توزیع سبد کالا اظهارنظر کرده‌اند، علی مطهری نماینده تهران در مجلس است؛ وی معتقد است: «دولت باید به شیوه‌های دیگری نسبت به توزیع سبد کالا اقدام می‌کرد که یکی از آنها تحویل این سبد کالا در منازل مردم است.» وی ضمن آسیب‌شناسی رفتار مردم در جریان دریافت سبد کالا گفت: «ما مردم خود را می‌شناسیم پس باید دولت در نحوه توزیع سبد کالا تدبیری اتخاذ می‌کرد که منجر به صف‌های طولانی نمی‌شد. به نظرم دولت مقداری بی‌تجربگی کرد و این کارش به خوبی انجام نشد.» نماینده تهران در مجلس در پاسخ به این پرسش که با توجه به تدبیر دولت در اطلاع مردم مبنی بر قرار گرفتن نامشان در لیست افراد دریافت کننده سبد کالا دلیل حضور برخی مردم در صف‌ها که اسمشان در این لیست نبوده است، افزود: «ما مردم خود را می‌شناسیم اگر الان بگوییم که فلان جا جارو توزیع می‌شود همه می‌آیند و صف می‌بندند.»
باید فرهنگ مردم را اصلاح کرد
مطهری با بیان اینکه ما همه فرهنگ مردم را می‌دانیم، به بیان خاطره‌ای از دوران جنگ تحمیلی پرداخت و گفت: یک سال در دولت مهندس موسوی در عید قربان اعلام شد که گوسفند در مکانی خاص ارزان‌تر توزیع می‌شود. بعد از این اعلام صف‌های طولانی تشکیل شد و خیلی جاها کار به چاقوکشی کشید و مشکلاتی را درست کرد. باتوجه به این تجربه این نوع شیوه توزیع درست نیست. این رفتار ریشه‌های فرهنگی دارد. باید بررسی و ریشه‌یابی کرد علاوه بر آن نیز باید با عنایت به شناختمان از مردم ایران برنامه‌ریزی کنیم. زمانی ما برای مردم سوئیس برنامه‌ریزی می‌کنیم که طبیعتا آن برنامه با برنامه‌ریزی برای مردم خودمان فرق دارد دولت باید تمامی این موارد را در نظر می‌گرفت.
تکذیب فوت یک نفر در جریان توزیع سبد کالا
اما شایعاتی مبنی بر فوت پیرمرد 86 ساله در داخل صف توزیع سبد کالا در تهران منتشر شده که این موضوع از سوی استاندار تهران تکذیب شد. وی اعلام کرد مرگ این فرد در صف توزیع سبد کالا اتفاق نیفتاده است. استاندار پایتخت گفت: هیچ مورد فوتی در صف توزیع سبد کالا در استان تهران گزارش نشده است و این موضوع فقط یک شایعه است. رئیس پلیس پیشگیری تهران نیز با تکذیب خبر برخی رسانه‌ها در ارتباط با مرگ یک نفر در تهران به علت ازدحام جمعیت در صف دریافت سبد کالای حمایتی گفت: این موضوع صحت ندارد. سرهنگ محسن خانچرلی افزود: تاکنون براساس گزارش اورژانس و پزشکی قانونی تهران هیچ مورد فوتی در محل توزیع سبد کالای حمایتی اتفاق نیفتاده است. وی ادامه داد: تشخیص اینکه فرد داخل صف بوده یا نبوده، قابل بررسی است و ما تایید نمی‌کنیم و تاکنون خانواده متوفی نیز این موضوع را تایید نکرده است. وی خاطرنشان کرد: برخی رسانه‌ها گزارشی در ارتباط با فوت پیرمردی در تهرانسر منتشر کرده بودند اما این فرد نیز براساس اظهارات خانواده وی، در صف دریافت سبد کالا نمرده است.