ایالت باواریا تجدید چاپ کتاب هیتلر را لغو کرد

خرید و فروش نسخه های قدیمی نبرد من آزاد است

ایالت باواریا (بایرن) در جنوب آلمان تصمیم قبلی خود برای تجدید چاپ کتاب هیتلر، "نبرد من" را لغو کرد. قرار بود این کتاب همراه با یک نقد پژوهشی برای اولین بار پس از سقوط رژیم نازی و مرگ آدولف هیتلر در آلمان چاپ شود ولی به نظر می رسد که حدود یک سال قبل از موعد انتشار مقامات این ایالت به این نتیجه رسیده اند که افکار عمومی آلمان و به خصوص خانواده های قربانیان رژیم نازی هنوز هم آمادگی پذیرش آن را ندارند.


در روزهای پایانی جنگ جهانی دوم و خودکشی هیتلر تمام دارایی های وی از جمله حقوق معنوی آثارش به ایالت باواریا تعلق گرفت. طبق قوانین ایالتی و با تایید دولت فدرال آلمان، باز نشر این کتاب به مدت ۷۰ سال ممنوع اعلام شد. این مهلت در اوایل سال ۲۰۱۵ به پایان می رسد.

طبق گفته های وزیر علوم باواریا مقامات این ایالت از چند سال پیش تصمیم گرفتند که یک نقد همه جانبه و مستند در مورد این کتاب تهیه شود. مامویت این کار به پژوهشکده تاریخ معاصر ایالت باواریا سپرده شد و قرار بود که کتاب "نبرد من" همراه با این نقد مفصل در اوایل سال ۲۰۱۵ منتشر شود.

با وجودیکه کتاب هیتلر در بسیاری از کشورهای جهان شامل چنین محدودیت هایی نیست و ترجمه آن به بسیاری از زبانها اکنون روی شبکه اینترنت نیز قابل دسترسی است، آلمان همواره محدودیت های سختگیرانه ای را در مورد آن اعمال کرده است.

خرید و فروش نسخه های قدیمی این کتاب که به قبل از سال ۱۹۴۵ برمی گردد آزاد است ولی به شرطی که برای اهدافی مثل تحریک و ترویج دشمنی های نژادی و یا خشونت های سیاسی مورد استفاده قرار نگیرد.

لودیک اشپانله، وزیر علوم ایالت باواریا به خبرنگاران گفت: "تماس و گفتگوهای ما با قربانیان حکومت آلمان نازی نشان داد که هنوز هم برای بسیاری از آنها نشر مجدد این اثر شرم آور دردناک خواهد بود."

در بیانیه ای که وزارت علوم باواریا روی وب سایت این نهاد منتشر کرده یک بار دیگر با صراحت تاکید می کند که سیاست این ایالت که از حمایت دولت فدرال آلمان نیز برخوردار است، ممانعت و جلوگیری از بازنشر این کتاب و حتی نقل مضامین آن به هر شکل در نشریات دیگر است و با هر اقدامی که این ممنوعیت را نادیده بگیرد برخورد قانونی صورت خواهد گرفت.

دولت باواریا با اختصاص یک بودجه چند صد هزار یورویی پژوهشکده تاریخ معاصر این ایالت را مامور کرده که یک نقد کامل درمورد ایده های هیتلر تهیه کند تا به عنوان پیش درآمدی همراه با کتاب منتشر شود. از قرار معلوم کار تهیه این نقد ادامه پیدا خواهد کردو دولت ایالت باواریا قصد دارد آن را در فرصت و اشکال دیگری منتشر کند.

هفتاد سال بر سر دوراهی

آدولف هیتلر زمانی که زندانی شده بود کتاب "نبرد من" را نوشت

منتقدان می گویند در شرایطی که نسخه های قدیمی آن در خود آلمان در دسترس قرار دارند و یا در کشورهای دیگر و روی شبکه اینترنت می توان این کتاب و ترجمه آن را پیدا کرد اعمال چنین ممنوعیتی بیهوده است. حتی برخی از مورخان و پژوهشگران معتقدند که برای افشا و محکوم کردن افکار ضد بشری آدولف هیتلر، همراه با هر نقدی باید کتاب وی را نیز در دسترس خوانندگان قرار داد.

به نظر می رسد که مسئولان سیاسی آلمان چه در دولت ایالت باواریا و چه در دولت مرکزی با یک معمای تناقض آمیز روبرو هستند. آنها تاکنون با اتکا به قانون که حقوق معنوی نویسنده کتاب را به دولت منتقل کرده است می توانستند از تجدید چاپ و حتی نقل بخش هایی از آن جلوگیری کنند ولی با پایان این دوره هفتاد ساله در سال ۲۰۱۵ باید تصمیم جدیدی اتخاذ کنند.

پروفسور آندرئاس ویرشینگ، مدیر پژوهشکده تاریخ معاصر باواریا در شهر مونیخ در واکنش به تصمیم دولت ایالتی اعلام کرد که سعی خواهد کرد پژوهش هایی را که در نقد مضامین این کتاب تهیه شده است منتشر کند و از دولت باواریا نیز خواست تا در تصمیم خود برای ادامه دادن به ممنوعیت چاپ آن تجدید نظر کند.

به گفته پروفسور ویرشینگ چاپ یک چنین نقدی همراه با خود کتاب "نبرد من" برای درک سیاستها و جنایات رژیم هیتلری بسیار ضروری است و اگر دولت آلمان آن را نپذیرد این موسسه ممکن است با مسئولیت خود این مجموعه را منتشر کند.

آدولف هیتلر در سالهای ۱۹۲۳ و ۱۹۲۴ در مدتی که به خاطر اقدام غیرقانونی برای تصرف قدرت در ایالت باواریا زندانی شده بود کتاب "نبرد من" را نوشت. اولین نسخه از جلد اول آن در سال ۱۹۲۵ و مجلد کامل آن اولین بار در سال ۱۹۲۶ چاپ شد. گفته می شود که عنوان آن به پیشنهاد ناشر کتاب انتخاب شده است.

این کتاب در سالهای اول انتشار موفقیت چندانی نداشت ولی از سال ۱۹۳۳ و کسب قدرت توسط هیتلر و حزب نازی به شدت معروف شد و درآمد فراوانی داشت. در سالهایی که هیتلر در قدرت بود این کتاب بارها تجدید چاپ شده و به کارکنان حزب، سربازان ارتش و حتی زوج های جوانی که ازدواج می کردند، هدیه می شد. آمارها نشان می دهند که در آن سالها حدود ۱۰ میلیون نسخه از این کتاب در آلمان نازی چاپ و توزیع شده بود.

مضمون اصلی ایده هایی که در این کتاب مطرح می شود نفرت و ترویج خشونت علیه یهودیان و نقشه تصرف کشورهای اروپای شرقی توسط آلمان است. براساس همین افکار بود که در سالهای بعد آدولف هیتلر خشونت طلبی علیه دگراندیشان و سایر اقوام و ملل را گسترش داد و به این نتیجه رسید که آلمان علاوه بر شرق اروپا باید تمامی این قاره و مستعمرات آن را تصرف کرده و ارباب دنیا شود.

ترجمه فارسی "نبرد من" در ایران رواج دارد و بارها تجدید چاپ شده است. این کتاب با برگردان عنایت‌الله شکیباپور از سوی انتشارات "دنیای کتاب" به بازار عرضه شده است.

گفته می‌شود که نخستین بار داوود منشی‌زاده (۱۲۹۳ – ۱۳۶۸) کتاب تبلیغاتی هیتلر را به زبان فارسی ترجمه کرد.