آیا رفع حصر منتظری، کار حسن روحانی بود؟
محمدرضا یزدان پناه
حسن روحانی، رییس جمهور فعلی ایران، پیش از آنکه کاندیدای انتخابات اخیر ریاست جمهوری شود، رفع حصر از آیت‌الله حسینعلی منتظری، مرجع تقلید شیعه منتقد حکومت ایران را یکی از نقاط روشن در کارنامه کاری خود دانسته بود.
آقای روحانی روز ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۲ در تالار فردوسی دانشگاه تهران و در پاسخ به دانشجویانی که از او می‌خواستند موضعش را درباره رفع حصر از رهبران جنبش سبز پس از ریاست جمهوری احتمالی‌اش بیان کند، گفت: «کسی که به مدت یک سال و نیم جلسات متعدد گذاشت و حصر را از روی آیت‌الله منتظری برداشت من بودم».
او با تاکید گفت که «برداشتن حصر با نامه من و از دبیر‌خانه شورای عالی امنیت ملی انجام شد».
رییس جمهور فعلی ایران در بهمن‌ماه ۱۳۸۱ که حصر پنج ساله آیت‌الله حسینعلی منتظری به پایان رسید، دبیر شورای عالی امنیت ملی بود.
اکنون، سعید حجاریان، از چهره‌های شناخته شده جناح اصلاح‌طلب نیز گفته که رفع حصر از آیت‌الله منتظری «کار» حسن روحانی بود.
آقای حجاریان در مصاحبه با خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، ابراز امیدواری کرده که با توجه به این «تجربه»، رییس جمهوری ایران بتواند به حصر میرحسین موسوی، مهدی کروبی و زهرا رهنورد نیز پایان دهد.
اما احمد منتظری، فرزند ارشد آیت‌الله منتظری به رادیو فردا می‌گوید که «مشخص است» هم حصر پدر او و هم حصر آقایان موسوی و کروبی «به دستور مقام رهبری» بوده و «به دستور ایشان هم باید برطرف شود».
به گفته آقای منتظری، کسالت و بیماری آیت‌الله منتظری، نامه بیش از ۱۰۰ نماینده مجلس ششم و نامه آیت‌الله جلال‌الدین طاهری، امام جمعه سابق اصفهان، باعث شد تا آیت‌الله علی خامنه‌ای «اجازه» رفع حصر پدر او را صادر کند.
او در عین حال می‌گوید: «روال قانونی این کار توسط شورای عالی امنیت ملی به ریاست آقای خاتمی انجام شد و مسلما فعالیت‌های دبیر شورا در این مسیر موثر بود اما نمی‌تواند دلیل اصلی باشد».
شورای عالی امنیت ملی، عالی‌ترین نهاد امنیتی جمهوری اسلامی است که اگرچه شخص رییس جمهور، ریاست آن را بر عهده دارد و دبیر این شورا نیز با حکم رییس‌اش تعیین می‌شود اما بر اساس قانون اساسی، فعالیت‌های آن «در محدوده سیاست‌های کلی تعیین شده از طرف رهبر» انجام خواهد شد.
حسینعلی منتظری، مرجع تقلید شیعه و تنها قائم مقام رهبری در دوران حیات آیت‌الله روح‌الله خمینی بود که به دنبال بالا گرفتن اختلافاتش با بنیان‌گذار جمهوری اسلامی، در سال ۱۳۶۸ از این سمت برکنار شد.
او ۲۹ آذر ۱۳۸۸ در شهر قم درگذشت.
میرحسین موسوی نامزد معترض به نتایج انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال ۱۳۸۸ بود که از زمستان سال ۸۹ به همراه همسرش، زهرا رهنورد، در خانه خود حبس شد. مهدی کروبی، دیگر نامزد معترض به نتایج آن انتخابات نیز همان هنگام حبس شد اگرچه اکثر این مدت را در ساختمان‌های متعلق به وزارت اطلاعات که به «خانه امن» مشهور هستند، سپری کرده است.
رییس جمهور فعلی ایران بارها تاکید کرده که تلاش خود را برای رفع حصر این افراد انجام خواهد داد اما این خواسته، مخالفان جدی و بانفوذی در درون حکومت دارد.
از جمله احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان که اخیرا در خطبه‌های نماز جمعه تهران گفت «نظام به سران فتنه منت گذاشته که آنها زنده مانده‌اند».
حیدر مصلحی، وزیر اطلاعات در دولت محمود احمدی‌نژاد هم سخنانی مشابه آقای جنتی بیان کرده و گفته که «سران فتنه مفسد فی‌الارض هستند» و «باید اعدام شوند».
رهبر جمهوری اسلامی و مقام‌ها و شخصیت‌های سیاسی حامی او، اعتراضات پس از انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری را «فتنه» می‌نامند.
تعدادی از نمایندگان اصولگرای مجلس هم گفته‌اند که رفع حصر از میرحسین موسوی، مهدی کروبی و زهرا رهنورد، در حیطه اختیارات رییس جمهور و دولت نیست.
اما محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت حسن روحانی می‌گوید که رفع حصر و بهبود فضای سیاسی کشور، در «دستور کار» قرار دارد اما دولت «ترجیح» می‌دهد این امور را «در بی‌خبری و در عمل» دنبال کند.
سعید حجاریان نیز در مصاحبه با ایسنا گفته که «شنیده در این زمینه دولت تلاش‌هایی را انجام می‌دهد.»
اما اردشیر امیرارجمند، مشاور میرحسین موسوی به رادیو فردا می‌گوید: «هیچ اتفاق و خبر جدیدی» درباره رفع حصر رهبران جنبش سبز رخ نداده و در سخنان آقای حجاریان در این باره نیز «هیچ حرف خاصی وجود ندارد».ر