نلسون ماندلا درگذشت

نلسون ماندلا، رهبر جنبش آزادی‌خواهی و برابری نژادی در آفریقای جنوبی، به علت بیماری ریوی در سن ۹۵ سالگی در منزل خود در گذشت.

نلسون ماندلا، نخستین رئیس جمهور سیاه‌پوست آفریقای جنوبی، در هشتم ژوئن به علت عفونت ریوی در بیمارستان بستری شده بود. او پس از سه ماه بستری بودن به منزل منتقل شد و در خانه خود تحت مراقبت بود.

به دنبال فوت آقای ماندلا٬ جیکوب زوما، رئیس جمهوری آفریقای جنوبی گفت: «کشور ما بزرگترین فرزند خود را از دست داده است و مردم ما یک پدر را.»

او افزود: «آنچه نلسون ماندلا را مرد بزرگی می‌کرد٬ دقیقا همان چیزی بود که از او یک انسان ساخته بود. ما در او آن‌چیزی را می‌دیدیم که در خود به جست‌و‌جویش هستیم.»

طی روزهای گذشته حال نلسون ماندلا رو به وخامت گذاشته بود. دفتر جیکوب زوما، رئیس جمهوری آفریقای جنوبی، روز یکشنبه دوم تیرماه، در بیانیه‌ای اعلام کرد که حال نلسون ماندلا بحرانی است.

هزاران نفر طی این روزها برای او که از مشهورترین رهبران دوران معاصر است، در آفریقای جنوبی نماز و دعا می‌خواندند. گروه بسیاری نیز از لحظه‌ای که دوباره به بیمارستان منتقل شد با شمع در درست در خیابان‌های شهرهای مختلف جمع شده بودند.

نلسون رولیهلا هلا ماندلا روز هشتم ژوییه ۱۹۱۸ در ترانسکی در آفریقای جنوبی متولد شد.

پدر او، هنری ماندلا، یکی از روسای قبیله تمبو بود. نلسون جوان در دانشگاه‌های « فورت هیر» و «ویت واترسند» تحصیل کرد و رد سال ۱۹۴۲ در رشته حقوق فارغ التحصیل شد.

او در سال ۱۹۴۴ به کنگره ملی آفریقا و از سال ۱۹۴۸ به جنبش سیاسی و مقاومت در برابر دولت آپارتاید پیوست. ماندلا در سال‌های ۱۹۵۶ و ۱۹۶۱ به اتهام خیانت در دادگاه‌های آفریقای جنوبی محاکمه ولی در نهایت تبرئه شد.

پس از ممنوع شدن فعالیت سیاسی کنگره ملی آفریقا در سال ۱۹۶۰ نلسون ماندلا از جمله افرادی بود که طرفدار تاسیس یک بازوی مخفی و نظامی برای این گروه بودند. رهبری کنگره ملی آفریقا در ماه ژوئن ۱۹۶۱ پیشنهاد نلسون ماندلا را بررسی کرده و تصمیم گرفت که کسانی که طرفدار ایده ماندلا برای تاسیس شاخه نظامی و به کارگیری روش‌های خشونت‌آمیز هستند، به او بپیوندند و رهبری این سازمان مانع فعالیت آنها نخواهد شد.

این طرح سیاسی به شکل‌گیری بخش نظامی کنگره ملی آفریقا منجر شد. در سال ۱۹۶۲ نلسون ماندلا دستگیر و به پنج سال زندان در اردوگاه‌های کار اجباری محکوم شد. در سال ۱۹۶۳ زمانی که تعداد زیادی از رهبران کنگره ملی آفریقا و گروه شبه‌نظامی وابسته به آن بازداشت شدند نلسون ماندلا نیز در کنار آنها در دادگاه به جرم توطئه برای سرنگونی حکومت آپارتاید محاکمه شد.
دفاعیات او در این محاکمه در سطح بین‌المللی توجه زیادی به خود جلب کرد. در ماه ژوئن ۱۹۶۴ هشت نفر از متهمان این پرونده از جمله نسلون ماندلا به حبس ابد محکوم شدند. او از سال ۱۹۶۴ تا ۱۹۸۲ در زندان جزیره روبن در حوالی شهر کیپ تاون زندانی بود و پس از آن به زندان پولزمور منتقل شد.

موقعیت سیاسی و شهرت نلسون ماندلا در سال‌های زندان به مرور تحکیم شد. او تمام سال‌های زندان را وقف اهدافی کرد که در اغاز مبارزه سیاسی برای خود تعیین کرده بود. در مجموع ۲۷ سال را در زندان سپری کرد.

پس از آزادی از سال ۱۹۹۰ میلادی، ماندلا منشی به دور از خشونت و صلح‌طلبانه در پیش گرفت.

در سال ۱۹۹۱ در جریان اولین کنفرانس سراسری کنگره ملی آفریقا که پس از حدود چهار دهه در خاک آفریقای جنوبی برگزار شد، نلسون ماندلا به عنوان رهبر این حزب و هم‌رزم همیشگی و دیرینش، اولیور تامبو، به عنوان رئیس تشکیلاتی این حزب برگزیده شدند. او با دولت آفریقای جنوبی به گفت‌وگو نشست تا کشوری چندتباری و دموکراتیک و از نظر نژادی برابر، پایه‌گذاری شود.

در سال ۱۹۹۳ پس از انتقال مسالمت‌آمیز قدرت از رژیم آپارتاید آفریقای جنوبی به احزاب و نمایندگان اکثریت سیاهپوست این کشور، جایزه نوبل به طور مشترک به نلسون ماندلا و اف. دبلیو. دکلرک، آخرین نخست وزیر دولت سفید پوست آفریقای جنوبی، اعطا شد.

او از مشهورتین چهره‌های معاصر جهان و از جمله رهبران سیاسی‌ست که در مورد منش و کنش‌اش مقالات، کتاب‌ها و تحقیقات زیادی منتشر شده است.

علاوه بر جایزه نوبل صلح نشان‌های ملی و فراملی زیادی نیز از کشورهای گوناگون دریافت کرده است. از شوروی سابق تا آمریکا، هند، ترکیه، کانادا یا بریتانیا از او با نشان افتخار یا اعطای شهروندی افتخاری تقدیر کرده‌اند.

او از ایران نیز مدال افتخار دریافت کرده است، اما زمانی که قرار بود محمد خاتمی، رئیس‌جمهوری وقت این مدال را به او بدهد و در حالی‌که موج حملات به نشریه‌ها، روزنامه‌نگاران و فعالان اجتماعی و سیاسی بالا گرفته بود، ماندلا به دلیل «مشغله کاری» به تهران سفر نکرد.

نلسون ماندلا چهره‌ای محبوب در میان هنرمندان نیز بود. بسیاری از خوانندگان و موسیقی‌سازان قطعه‌ای را به او تقدیم کرده‌اند.

ماندلا و کنش سیاسی او سوژه فیلم‌های بسیاری نیز بوده است.

نلسون ماندلا سه بار ازدواج کرد، همسر نخست او درگذشت و از همسر دومش به طور رسمی در سال ۱۹۹۶ جدا شد. او همچنین شش کودک و ۱۷ نوه داشت.