عفو بین‌الملل به ایران: فرد اعدام شده را دوباره اعدام نکنید
سازمان عفو بین‌الملل با انتشار بیانیه‌ای از ایران خواسته است مردی را که پس از 'اعدام' زنده مانده است، دوباره اعدام نکند.
فیلیپ لوتر، مدیر اجرایی بخش خاورمیانه و شمال آفریقای سازمان عفو بین‌الملل با انتقاد از این موضوع گفت: "مقامات ایرانی باید فورا اعدام وی را متوقف کنند و برای دیگر محکومان به اعدام نیز یک مهلت قانونی در نظر بگیرند."
براساس گزارش‌های منتشر شده در ایران یک زندانی ۳۷ ساله که به اتهام حمل یک کیلوگرم ماده مخدر شیشه به اعدام محکوم شده بود، چهارشنبه هفته گذشته ۱۸ مهرماه در زندان شهر بجنورد به دار آویخته شد. پیکر وی ۱۲ دقیقه بالای چوبه دار بود تا در نهایت با تایید پزشک قانونی، به سردخانه منتقل شد. اما یک روز بعد، کارگر سردخانه متوجه زنده‌بودن او در سردخانه شد.
مدیر اجرایی بخش خاورمیانه و شمال آفریقای سازمان عفو بین الملل همچنین گفته است: "طبیعی است که مقامات ایرانی باید به شکل جدی با مشکلات اجتماعی، امنیتی و اقتصادی مربوط به قاچاق مواد مخدر و سوء مصرف مواد مخدر مبارزه کنند، اما تکیه بر مجازات اعدام برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر، گمراه کننده و نقض قوانین بین‌المللی است. مردم می‌خواهند در مقابل جرم و جنایت محافظت شوند اما مجازات اعدام جامعه را امن‌تر نمی‌کند."
انتشار خبر زنده بودن این فرد پس از اجرای حکم اعدام و سخنان قاضی پرونده مبنی بر اجرای مجدد حکم بعد از بهبودی او، بازتاب‌های مختلفی در رسانه‌های ایران داشت.
روزنامه جام جم که نخستین نشریه‌ای بود که این خبر را منتشر کرد، در گفت و گویی با قاضی بهروز مهاجری، بازپرس دادسرای عمومی و انقلاب کلیک نوشت: "اعدام از دیدگاه قانون به معنای سلب حیات است و بنابر این از آنجا که در مراسم صبح روز چهارشنبه سلب حیات رخ نداده است، به حکم قانون محکوم باید بار دیگر اعدام شود."
بنا به گفته قاضی مهاجری، اصل بر این است که احکام قطعی تصویب شده اجرا شود و به طور کلی نمی توان اجرای یک حکم قانونی را به تعویق انداخت یا از انجامش خودداری کرد مگر آنکه مستند قانونی برای این عمل وجود داشته باشد.
سایت تابناک نیز در گزارش دیگری به همین موضوع پرداخته و به نقل از محمد عرفان، قاضی دیوان عدالت اداری کلیک نوشت: "حکم صادر شده از سوی دادگاه انقلاب، حکم مرگ بوده و اصالت رای مشخص است و در چنین مواردی حکم بار دیگر با بهبود مرد محکوم، اجرا خواهد شد."
آقای عرفان در گفت‌و‌گو با سایت بازتاب اضافه کرد: در آیین نامه اجرایی مجازات، مصوبه سال ۱۳۸۲ در این زمینه توضیح داده شده و در آن آماده بودن محکوم علیه برای اجرای حکم مورد تاکید قرار گرفته و درباره این فرد نیز یکی از عوامل، داشتن حیات و درک و شعور هنگام اجرای حکم است و این گونه نیست که یک محکوم مثلا در کما باشد و حکم او اجرا شود؛ بلکه در چنین مواردی با مداوا و بهبود محکوم و تایید سلامت وی از سوی پزشک معتمد پزشکی قانونی، حکم قابل اجرا می‌شود.
این در حالی است که گروهی از وکلا و حقوقدانان در نامه‌ای به رئیس قوه قضائیه، ریاست دیوان عالی کشور، دادستان کل کشور، دادستان عمومی و انقلاب شهرستان بجنورد و دادیار ناظر زندان شهرستان بجنورد خواسته‌اند که این فرد دوباره اعدام نشود.
این وکلا و حقوقدانان با استناد به مفاد قانون در بخشی از نامه خود نوشته‌اند: "مطابق گزارش پزشک قانونی حاضر در صحنه اعدام، مرگ محکوم علیه از نظر پزشکی و علمی به اثبات رسیده و جسد پس از تنظیم صورتجلسه اجرای حکم و تائید مراتب اجرای کامل حکم توسط دادیار اجرای احکام یا نماینده دادستان تحویل سردخانه شده است. همین موضوع موید این مطلب است که مدلول حکم که ستاندن جان محکوم علیه بوده به طور کامل اجرا شده و دادنامه متضمن این حکم اجرا شده محسوب می شود. به همین دلیل اجرای مجدد دادنامه‌ای که یک بار اجرا شده است فاقد مجوز قانونی بوده و تخلف محسوب می شود."
وکلا و حقوقدانان امضا کننده این نامه در ادامه نوشته‌اند: "به موجب قاعده فقهی 'درء' هرگونه شبهه‌ای اعم از موضوعیه یا مصداقیه در رابطه با حدود و تعزیرات منجر به برداشته شدن حکم حد یا تعزیر می‌شود و قاضی حق اجرای مجازات را ندارد."
در حالی که چند خبرگزاری ایرانی در گزارش‌های خود در این مورد که این فرد پس از بهبودی قرار است دوباره اعدام شود، به استفتاهای مراجع تقلید از جمله جلد دوم جامع‌الاحکام آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی اشاره کرد‌ه‌اند، دفتر این مرجع تقلید این استفتا را تکذیب کرده و کلیک گفته است: "در پی سؤالات تعدادی از مردم از دفتر حضرت آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی دامت برکاته در رابطه با اعدام دوباره قاچاقچی، دفتر استفتائات معظم له اعلام نمود: مسأله‌ای که در کتاب جامع الأحکام جلد دوم می‌باشد ارتباطی به موضوع مذکور ندارد و معظم‌له نسبت به این مسأله نظر دیگری دارند."
یکی از بستگان این مرد اعدامی در توضیح وضعیت پیش آمده به سایت تابناک گفت: "وقتی به ما اطلاع دادند علیرضا در زندان مجازات شده، خود را برای تحویل گرفتن جسد و برگزاری مراسم آماده می‌کردیم و وقتی برای تحویل گرفتن جسد به پزشکی قانونی رفتیم، باور نمی کردیم او بار دیگر زنده شده باشد و اکنون از این اتفاق بیش از همه دو دختر این فرد خوشحال هستند."