بررسی روزنامه های صبح تهران؛ شنبه ۲۰ مهر
روزنامه‌های دنیای اقتصاد، ایران و جوان از «پیشنهاد تازه هسته‌ای جمهوری اسلامی برای مذاکرات ژنو» خبر داده‌اند. روزنامه جوان این پیشنهاد را «طرحی بلندپروازانه و متفاوت از طرح‌های قبلی» توصیف کرده و روزنامه ایران نیز نوشته است: «بر مبنای این بسته پیشنهادی، گام‌های پیش‌بینی شده طرفین ملموس بوده و به پیشبرد بازی برد-برد کمک خواهد کرد»
روزنامه جوان نزدیک به سپاه پاسداران طی یادداشتی در شماره شنبه «حصر» مهدی کروبی، زهرا رهنورد و میرحسین موسوی را «اوجب واجبات» توصیف کرده و نوشته است: «ماندن آنها در این حصر را می‌توان جزء اوجب واجبات دانست.
روزنامه بهار خبر داده است که «حسن مسلمی نایینی، معاون امور بورس و دانشجویان خارج سازمان دانشجویان وزارت علوم با ارائه آماری تخمینی اعلام کرده سالانه ۵ هزار دانشجو از ایران خارج می‌شوند»، اما نعمت احمدی استاد دانشگاه به این روزنامه گفته است: «به نظر می‌رسد آمار خروج دانشجویان ایران بیش از این‌ها باشد.»
روزنامه‌های شرق و اعتماد در تیتر یک سخنان ناصر سراج رئیس سازمان بازرسی کل کشور درباره نقش مقام‌های دولت احمدی‌نژاد در پرونده اختلاس سه هزار میلیارد تومانی را مورد توجه قرار داده‌اند. روزنامه شرق از قول ناصر سراج نوشته است: «رئیس سازمان بازرسی کل کشور با اشاره به نقش یقه‌سفیدها، در پرونده‌های فساد مالی از زندانی‌بودن چند معاون وزیر به اتهام فساد مالی خبر داده است.»
جواد اطاعت نماینده سابق مجلس شورای اسلامی و دانشیار علوم سیاسی دانشگاه بهشتی به روزنامه آرمان گفته است: «یک تماس تلفنی مشکلات ایران و آمریکا را حل نخواهد کرد»، ضمن اینکه «هیچ مصلحتی بالاتر از رفع یا حتی کاهش تحریم‌ها در شرایط کنونی» نیست.
روزنامه بهار در شماره بیستم مهر ماه ضمن انتشار نقشه‌ای که از آن به عنوان «کشورهای واقع در مرزهای فرهنگی تاریخی ایران بزرگ» یاد کرده و نوشته است: «غم تجزیه ایران ۲۰۰ ساله شد.»
روزنامه بهار در این گزارش به چگونگی تجزیه ایران در دویست سال گذشته و همچنین عهدنامه گلستان پرداخته است که طی آن بخش‌هایی از خاک ایران به روسیه واگذار شد.
پیشنهاد تازه دولت ایران برای مذاکرات هسته‌ای
روزنامه‌های دنیای اقتصاد، ایران و جوان از «پیشنهاد تازه هسته‌ای جمهوری اسلامی برای مذاکرات ژنو» خبر داده‌اند.
روزنامه دنیای اقتصاد با اشاره به اینکه «شهر ژنو روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه ۲۳ و ۲۴ مهرماه میزبان دور جدید مذاکرات ایران و ۱+۵ خواهد بود»، نوشته است: «در همین خصوص حسن روحانی تاکید کرده است که تهران طرح جدیدی را در ژنو روی میز خواهد گذاشت.»
به گزارش این روزنامه تیم مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی «به ریاست جواد ظریف در این دور از مذاکرات با جدیت و با اختیارات لازم برای مذاکره‌ای هدفمند و رو به جلو آماده است و قرار است طرح پیشنهادی جدید و مکتوب خود را که مبتنی بر رویکردهای واقع‌بینانه است، ارائه کند.»
روزنامه دنیای اقتصاد جزئیات بیشتری از این طرح را منتشر نکرده اما نوشته است: «قرار است در مذاکرات ژنو نقشه‌ای طراحی شود که در آن بخشی از تحریم‌ها علیه ایران لغو شده و ایران حق غنی‌سازی داشته باشد و نگرانی‌های طرف مقابل نیز برطرف شود.»
روزنامه جوان، نزدیک به سپاه پاسداران، پیشنهادهای جدید جمهوری اسلامی برای مذاکره با کشوره‌های ۱+۵ را «فرصت راهگشای ایران به غرب با بسته جدید» توصیف کرده و نوشته است: «منابع نزدیک به مذاکرات هسته‌ای می‌گویند محتوای این طرح که در حال چکش‌کاری است، متفاوت از آن چیزی است که منابع غربی گزارش کرده‌اند.»
به نوشته این روزنامه «مبنای طرح جدید، روندی گام به گام، شبیه به آن چیزی است که در جریان مذاکرات آلماتی مطرح بود، ولی تهران در طرح جدید خود، عناصر جدیدتری برای رفع نگرانی‌های غرب پیشنهاد کرده است.»
«یک منبع نزدیک به تیم مذاکره‌کننده ایرانی» به روزنامه جوان گفته است: «ایران طرح جدید را طوری پیکربندی کرده که در صورت توافق، در یک روند گام به گام، نگرانی‌های غرب برطرف خواهد شد»، و درعین حال ایران «تأکید دارد مذاکرات باید ابتدا، روند و انتهای مشخص داشته باشد که انتهای مذاکرات به رفع نگرانی‌های غرب و به رسمیت شناخته شدن حق غنی‌سازی ایران و لغو تحریم‌ها می‌انجامد.»
این روزنامه نزدیک به سپاه پاسداران همچنین از قول «یک منبع دیگر» تائید کرده است که «ایران در حال طراحی یک طرح جدید است و احتمالاً طرح جدید را محمد جواد ظریف در ژنو به کاترین اشتون ارائه خواهد کرد.
روزنامه جوان از قول همین «منبع» نوشته است که طرح جدید برای حل پرونده هسته‌ای «طرحی بلندپروازانه و متفاوت از طرح‌های قبلی ایران است که در صورت توافق بر سر اجرای آن، می‌توان امیدوار بود که مذاکرات بین ایران و ۱+۵ وارد یک فاز جدید شود، اما تهران همانطور که در طول مذاکرات قبلی هم تأکید کرده، اصل غنی‌سازی را قابل مذاکره نمی‌داند ولی درباره جزئیات آماده مذاکره است.»
این روزنامه نزدیک به سپاه پاسداران تاکید کرده است که «این طرح با در نظر گرفتن نگرانی‌های طرف غربی طراحی شده و تهران آن را یک پنجره جدید به روی طرف غربی و امریکا برای حصول به توافق با ایران می‌داند.»
روزنامه ایران، ارگان مطبوعاتی دولت، در تیتر یک شماره شنبه بیستم مهر ماه ضمن انتشار گزارشی درباره «طرح تازه تهران روی میز مذاکرات ژنو»، نوشته است: «در آستانه مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵، منابع آگاه از بسته مکتوبی خبر داده‌اند که قرار است ایران در این دور از مذاکرات روی میز بگذارد.»
این روزنامه از قول «منابع دیپلماتیک» تاکید کرده است که «تهران در جریان این گفت‌وگوها که قرار است ۲۳ و ۲۴ مهرماه در ژنو برگزار شود، طرح تازه‌اش را با در نظرگرفتن اصول سیاسی خود و نیز درک برخی نگرانی‌های غرب در دور جدید به مذاکره کنندگان ارائه کند.»
به نوشته روزنامه ایران «بر مبنای این بسته پیشنهادی، گام‌های پیش‌بینی شده طرفین ملموس بوده و به پیشبرد بازی برد- برد کمک خواهد کرد» چرا که پیشنهادات تازه جمهوری اسلامی «مبتنی بر رویکردهای واقع گرایانه و منطق قابل پذیرش و اعتدالی از مهمترین ویژگی‌های طرح مکتوب تهران است.»
این روزنامه با تاکید براینکه «مقامات ایرانی با جدیت و علاقه‌مندی برای حل و فصل مسائل هسته‌ای راهی ژنو خواهند شد»، نوشته است مقام‌های دولت ایران «معتقدند گام‌های نخست در مذاکرات را به نحوی برخواهند داشت که طرف مقابل بهانه‌ای برای عدم همراهی با طرح ایران نخواهد داشت.»
روزنامه ایران درعین حال نوشته است که حتی در پیشنهادات تازه جمهوری اسلامی «هر دیدگاهی که به دنبال عدم رعایت حقوق ملت ایران و حق غنی‌سازی در خاک ایران باشد، از سوی ایران پذیرفتنی نخواهد بود.»
روزنامه ایران درعین حال نوشته است: «وال استریت جورنال به نقل از مقامات آگاه مدعی شد ایران در پیشنهاد تازه‌ای که در دستور کار دارد، می‌خواهد غنی‌سازی ۲۰ درصدی را متوقف و فردو را تعطیل کند، و نظارت گسترده‌تری را بر فعالیت‌های هسته ای‌اش بپذیرد»، اما یک شرط دارد و آن هم «لغو تحریم‌های مالی و نفتی است که اقتصاد ایران را بشدت تحت تأثیر قرار داده است.»
روزنامه سپاه پاسداران: حصر موسوی و کروبی از اوجب واجبات است
پس از اظهارات مصطفی پورمحمدی وزیر دادگستری درباره «بررسی پرونده حصر در شورای عالی امنیت ملی» و بازتاب گسترده این اظهارات در یک هفته اخیر، روزنامه جوان نزدیک به سپاه پاسداران طی یادداشت در شماره شنبه «حصر» رهبران اعتراضات انتخابات سال ۸۸ را از «اوجب واجبات» عنوان کرده است.
این روزنامه در شماره بیستم مهر ماه نوشته است: «این روزها فضای ملتهب برخی رسانه‌های جیره‌خوار استکبار و تابلودار در عرصه اپوزیسیونی نظام جمهوری اسلامی، با همکاری پیاده‌نظام‌های خود در داخل در جهت شکستن حصر سران فتنه در تلاطمی عجیب به اجرای راهبردهای متفاوت دست زده‌اند.»
روزنامه جوان همچنین اخبار منتشر شده درباره وضعیت موسوی، کروبی و رهنورد در روزنامه و رسانه‌ها را «سودجویی از ظرفیت به وجود آمده» توصیف کرده و نوشته است: «هر چند انتخابات ۹۲ مهر ابطال بر همه یاوه‌گویی‌های سران فتنه زد و تأییدی بود بر محکومیت سران فتنه ولی در کمال سودجویی و استفاده از ظرفیت به وجود آمده، زبان‌های آلوده به دشمنی با نظام و حامیان بی‌بصیرت و بعضاً کینه‌توز سران فتنه، بر کوس آزادی آنها می‌کوبند، بی‌آنکه هزینه‌های ایجاد شده در سال ۸۸ را به حساب خود نویسند یا درصدد جبران خسارات باشند و زبان عذرخواهی را پیشه کنند.»
این روزنامه نزدیک به سپاه پاسداران همچنین با اشاره به افزایش مطالبات برای شسکتن حصر مروبی، رهنود و موسوی، نوشته است: «بعد از آزادسازی اخیر تعدادی از زندانیان سیاسی، این موج، قوت زیادی یافت تا با اهرم فشار جدید، در پی رسیدن به مقصود خود باشد.»
روزنامه جوان نوشته است: «اگر امروز حصری سران فتنه را در برگرفته است، جزء عنایات نظام می‌باشد و ماندن آنها در این حصر را می‌توان جزء اوجب واجبات دانست» چرا که «هویت، امنیت و مصلحت نظام اولی‌تر از همه چیز است و اگر قرار است خدشه‌ای از سوی کسی بر این سه اصل وارد آید، اغماض و بخشش بر آن، ظلم بر ملت مقاوم و انقلاب‌کرده ایران است.»
این روزنامه با تاکید براینکه «در این اثنای ملتهب که هر مریض‌دلی را شوق سوء‌استفاده از ظرفیت‌های ایجاد شده، گرفته است»، بخش‌هایی از سخنان علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی در سال‌های ۸۸ و ۸۹ را تکرار کرده و نوشته است: «سران فتنه باعث شد نظام تا پرتگاه به‌هم‌ریختگی و هرج و مرج پیش رود» و اکنون «آیا می‌شود آنها را آزاد و رها کرد که در بطن نظام به فعالیت مشغول باشند؟»
خروج سالانه ۵ هزار دانشجو از ایران برای تحصیل
روزنامه بهار خبر داده است که «حسن مسلمی نایینی، معاون امور بورس و دانشجویان خارج سازمان دانشجویان وزارت علوم با ارائه آماری تخمینی اعلام کرده سالانه ۵ هزار دانشجو از ایران خارج می‌شوند.»
به نوشته این روزنامه، این آمار مربوط به دانشجویانی است که بدون استفاده از تسهیلات بورسیه و با هزینه شخصی برای ادامه تحصیل از ایران خارج می‌شوند و حسن مسلمی نائینی «براساس آمار دانشجویانی که برای معافیت تحصیلی مراجعه می‌کنند، این آمار را ارائه کرده» و گفته است: «در سال گذشته تعداد یک‌هزار و ۷۰۰ دانشجو برای گرفتن معافیت تحصیلی برای خروج از کشور و ادامه تحصیل به وزارت علوم مراجعه کردند که معمولا دو و نیم برابر این تعداد نیز بدون نیاز به گرفتن معافیت تحصیلی به خارج کشور می‌روند.»
معاون امور بورس و دانشجویان خارج سازمان دانشجویان وزارت علوم همچنین گفته است: «چهار کشور مالزی، آمریکا، کانادا و انگلیس به ترتیب چهار کشوری هستند که بیشترین پذیرش را از دانشجویان ایرانی دارند.»
روزنامه بهار همچنین نوشته است که حسن مسلمی نائینی در پاسخ به اینکه چه تعداد دانشجو به ایران بازگشته‌اند، گفته است: «از آمار مربوط به بازگشت دانشجویان اطلاعات دقیقی ندارد و این آمار در اختیار امور دانش‌آموختگان سازمان دانشجویان است، اما در سال ۹۱ بیش از ۳ هزار مدرک در سازمان دانشجویان ارزشیابی شده است.»
روزنامه بهار درعین حال نوشته است که این سه هزار دانشجو نیز «به نظر می‌رسد بیشتر به دلیل افزایش ناگهانی و شدید قیمت ارز در سال ۹۱ و پس از آن‌که که برای تامین هزینه‌های تحصیل دچار مشکل شدند، گزینه بازگشت به ایران و ادامه تحصیل در دانشگاه‌های داخلی را انتخاب کرده‌اند.»
نعمت احمدی، عضو هیات علمی و استاد دانشگاه تهران به روزنامه بهار گفته است: «من به هیچ آمار داخلی اعتقاد ندارم اما آمار خروج سالانه ۵ هزار نفر با توجه به جمعیت ۷۵میلیون نفری و اینکه جمعیت کشور جوان است، کم است و به نظر می‌رسد آمار خروج دانشجویان ایران بیش از این‌ها باشد.»
به گفته نعمت احمدی، یکی از مهمترین دلایلی که دانشجویان تحصیلکرده خارج از کشور بر نمی‌گردند، فراهم نبودن زمینه اشتغال برای آن‌هاست و دانشجویان فکر می‌کنند در ایران امنیت شغلی ندارند.
روزنامه بهار همچنین انگیزه‌هایی چون «اشتغال و اقتصادی و شرایط بهتر زندگی، شرایط سیاسی به‌ویژه محدودیت‌های شدید در دانشگاه‌های داخلی و همچنین افت محتوای آموزشی» را از جمله دلایل خروج دانشجویان از ایران برای ادامه تحصیل عنوان کرده است.
این روزنامه با اشاره به برخی از اقدامات جعفر توفیقی در دوره سرپرستی وزارت علوم از جمله برنامه‌های او برای بازگرداندن دانشجویان ستاره‌دار و محروم از تحصیل به دانشگاه‌ها به مخالفت برخی از نمایندگان اصولگرا با این اقدامات اشاره کرده است.
روزنامه بهار همچنین نوشته است پیش از این کمیسیون حقوق‌بشر دفتر تحکیم وحدت، در گزارشی با عنوان «۸ سال نقض حق تحصیل شهروندان ایرانی در دانشگاه‌های کشور» اعلام کرده بود که «در فاصله سال ۸۴ تا ۹۱ یعنی دوره هشت‌ساله ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد، بیش از ۱۰۰۰ دانشجو از تحصیل محروم شده‌اند.»