چاقی، بلای جان ۶۰ درصد از ایرانیان
رئیس پیشین دانشگاه علوم پزشکی تهران میگوید چاقی و عوارض آن عامل ۶۰ درصد مرگ و میرها در ایران است. کارشناسان تغذیه، بدخوری و کمتحرکی را عامل مهمتری از پرخوری در اضافه وزن ایرانیان میدانند.
باقر لاریجانی، رئیس پیشین دانشگاه علوم پزشکی و رئیس کنونی پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم این موسسه، صبح پنجشنبه (۳۱ مرداد ۹۲/ ۲۲ اوت) اضافه وزن و عوارض ناشی از چاقی را بلای جان ۶۰ درصد از ایرانیان معرفی کرد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا لاریجانی در حاشیه برگزاری سمینار چاقی در تهران به خبرنگاران گفت: «کسانی که دچار چاقی جدی میشوند از مشکلات قلبی، عروقی و همچنین مشکلات کیسه صفرا، استرس و انوع سرطانها بیشتر از دیگران رنج میبرند.»
اضافهوزن ۵۴ درصد مردان و ۷۰ درصد زنان
لاریجانی میگوید: «با وجودی که در سالهای گذشته آگاهی عمومی نسبت به چاقی و عوارض آن به مردم ارائه شده باز هم شاهد افزایش سالانه آن هستیم.» او میافزاید "پدیده چاقی و اضافه وزن در زنان شایعتر از مردان است."
سازمان بهداشت جهانی سال ۲۰۰۵ میلادی در گزارشی که به وضعیت سلامت در ایران اختصاص داشت شیوع اضافهوزن در میان مردان ایرانی را ۵۴ درصد و بین زنان ۷۰ درصد اعلام کرد.
بر اساس این گزارش عامل ۷۰ درصد از مرگهای گزارش شده طی یک سال بیماریهای مزمن بوده که چاقی و اضافهوزن از مهمترین علتهای ابتلا به آن به شمار میرود.
بدخوری مضرتر از پرخوری
به گفته لاریجانی "در بروز چاقی عوامل خانوادگی و ژنتیک میتوانند نقش داشته باشند اما تغذیه و میزان فعالیت فیزیکی سهم عمدهتری در تبدیل شدن چاقی به یک بیماری دارد."
کارشناسان و مشاوران تغذیه نیز نقش بدخوری و کمتحرکی را در اضافهوزن ایرانیان مهمتر از پرخوری ارزیابی میکنند. افزایش مصرف غذاهای پرچربی و پرکالری، در کنار تغییر عادتهای غذایی، از جمله انتقال مهمترین وعدهی غذای روزانه به ساعتهای پایانی شب نقش مهمی در افزایش وزن دارند.
کاهش مصرف میوه و سبزی و کمتر شدن فعالیت جسمی، به ویژه در کلانشهرها از عوامل دیگر چاقی اکثریت ایرانیان محسوب میشود. پایگاه خبری قانون در گزارشی که تیرماه سال پیش منتشر شد با استناد به بررسیهای انجام شده در مورد تغذیه در ایران نوشت "۹۰ درصد مردان و ۸۶ درصد زنان کمتر از حد لازم میوه و سبزی مصرف میکنند."
۸۰ درصد ایرانیان ورزش نمیکنند
باقر لاریجانی در مورد تاثیر کمتحرکی در افزایش وزن به خبرنگاران گفت: «با وجود زندگی ماشینی در تهران و شهرهای بزرگ ۶۰ درصد افراد فعالیت فیزیکی ندارند و این خود منجر به افزایش چاقی میشود.»
از میان کسانی نیز که به دلیل وضعیت شغلی خود از تحرک نسبی بیشتری برخوردارند، افرادی که به طور منظم ورزش میکنند بسیار اندک هستند.
به گزارش خبرگزاری مهر، وزیر پیشین بهداشت، مرضیه وحید دستجردی سال گذشته گفته بود که در میان ایرانیان "تنها ۲۰ درصد مردم به طور مرتب و منظم ورزش میکنند."
به اعتقاد کارشناسان پوشش زنان ایران و محدودیتهایی که در حکومت جمهوری اسلامی بر آنها تحمیل شده در کم تحرکی بیشتر این بخش از شهروندان تاثیر مستقیم داشته است.
مطابق بررسیهایی که نتایج آن در نشریه اروپایی تغذیه بالینی منتشر شد، در حال حاضر موضوع چاقی زنان در اغلب کشورهای خاورمیانه مطرح است. بنابر این گزارش زنان در کویت ۷۰ درصد و در عربستان تا ۳۵ درصد چاقتر از گذشته هستند.
تاثیر چاقی در افزایش سرطان
اضافهوزن و شکل پیشرفته آن که چاقی خوانده میشود از عوامل مهم ابتلا به بیماریهایی چون دیابت، بیماریهای قلبی و عروقی و سکتههای قلبی و مغزی شناخته شده است.
چاقی در اغلب موارد با افزایش فشار خون همراه است و با برخی از انواع سرطان ازجمله سرطان روده بزرگ و پروستات رابطه مستقیمی دارد.
خبرگزاری مهر بیستم خرداد ۹۲ از قول شهلا چایچیان، معاون مرکز تحقیقات جراحیهای کمتهاجمی دانشگاه علوم پزشکی ایران نوشت: «بر اساس تحقیقات انجامشده، امروزه تأثیر چاقی در بروز سرطانهای زنان از جمله آندومتر (رحم)، تخمدانو پستان ثابت شده و حتی سرطان کولون نیز در این زنان از شیوع بالاتری برخوردار است.»
شایعترین علتهای مرگ در ایران به ترتیب بیماریهای قلبی، سوانح و حوادث، و سرطان تشخیص داده شده که در مورد اول و سوم نقش اضافهوزن چشمگیر است.
هشدار در مورد سونامی سرطان
آلودگیهای زیستمحیطی، به ویژه ریزگردها و غباری که هوای بسیاری از استانهای ایران را آلوده کرده، همچنان که سوخت و خودروهای غیراستاندارد نیز از عوامل اصلی افزایش بیماریهای قلبی، تنفسی و سرطان به شمار میروند.
ناصر پارسا، استاد و پژوهشگر ارشد در زمینه سرطان و ژنتیک مولکولی در مؤسسه ملی بهداشت آمریکا، سال گذشته در جمع استادان و دانشجویان دانشگاه آزاد بروجرد هشدار داد که تا سال ۲۰۱۵ یک "سونامی سرطان" در ایران به وقوع خواهد پیوست.
ظاهرا این سونامی دو سال زودتر از استان کرمان آغاز شده است. مطابق برخی گزارشهایی که میانهی مرداد سال جاری منتشر شده استان کرمان برای سومین سال پیاپی در بروز بعضی از سرطانها از جمله حنجره و مثانه در رتبه اول، و در شیوع و بروز سرطان دستگاه تنفسی جزو نخستین استانهای کشور قرار گرفته است.
به گزارش خبرگزاری فارس علیاکبر حقدوست، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان ۱۶ مرداد گفت: «بر اساس آمار و ارقام اعلام شده میزان بروز سرطان در استان کرمان بالاتر از حد انتظار و میزان بقانیز کمتر از استانداردهای بینالمللی است.»