دردسرهای سرنگ‌های چینی در ایران؛ غیراستاندارد یا آلوده

واردات سرنگ غیراستاندارد و آلوده به ایران که از ابتدای سالجاری بارها واکنش مسئولان بهداشتی و کارشناسان را به همراه داشته است، بار دیگر در صدر اخبار اجتماعی قرار گرفت.

عباس حاج آخوندی، رئیس سازمان غذا و داروی ایران امروز، ۱۷ مردادماه، با رد تمام انتقادهای وارد شده از سوی سازمان استاندارد ایران اعلام کرد: "تاکنون هیچ شکایتی در مورد آلودگی سرنگهای چینی واصل نشده است."

سخنان آقای آخوندی در واکنش به نامه فریدون بلغاری، مدیرکل نظارت بر اجرای استاندارد سازمان ملی استاندارد است.

آقای بلغاری روز گذشته با اشاره به اینکه گزارش‌های مردمی زیادی از سراسر کشور درباره مشکل دار بودن سرنگ‌های چینی وارداتی به دست این سازمان رسیده، گفته بود:" بیش از ۴۰۰۰ نمونه کلیک سرنگ وارداتی را از بازار خریداری کردیم و پس از انجام آزمایش‌های مختلف مشخص شد که این سرنگ‌ها غیراستاندارد و مشکل دار هستند."

آقای بلغاری در نامه خود با اشاره به کیفیت سرنگ‌های یکبار مصرف پزشکی و سرنگ انسولین وارداتی از کشور چین با علائم HENIZ, UNOLOK,Disposable syring آنها را فاقد استاندارد اعلام کرده بود.

آقای آخوندی در کلیک پاسخ به این نامه نوشته است: "سرنگ UNOLOK انسولین سرنگ انسولین یک تکه بوده که به دلیل آنکه مشمول استاندارد اجباری است قبل از ترخیص توسط سازمان ملی استاندارد نمونه برداری شده و بررسیهای کیفی لازم به عمل می آید و در صورت احراز کیفیت و انطباق با استانداردهای ملی از گمرک ترخیص می گردند. در خصوص سرنگ با علامت تجاری Disposable syring این دو کلمه که به معنای سرنگ یکبار مصرف می باشد و معمولاً بر روی تمامی سرنگها نوشته می شوند لذا خواهشمند است دستور فرمایید بررسی مجدد به عمل آید و چنانچه جمله فوق الذکر به عنوان مارک تجاری استفاده می شود مراتب اعلام گردد تا اقدام مقتضی به عمل آید. سرنگ HENIZ فاقد سابقه کارشناسی یا مجوز ورود از اداره کل تجهیزات پزشکی است."

در بررسی‌های صورت گرفته توسط بی‌بی‌سی نام شرکتی با این عنوان پیدا نشد، اما شرکت آلمانی HEINZ از کمپانی‌های معروف تجهیزات پزشکی است که نام شرکت مورد اشاره سازمان استاندارد و وزارت بهداشت شباهت بسیاری به این نام دارد.

اما رئیس سازمان غذا و دارو با تائید بر سلامت سرنگ‌های وارداتی گفت: "بدیهی است با توجه به تاییدیه های صادره و عدم وجود شکایت و عارضه جانبی پس از استفاده از این سرنگ ها، هرگونه اقدام عجولانه در خصوص سرنگهایی که به صورت قانونی وارد کشور شده اند و دارای تاییدیه های سازمان ملی استاندارد می باشند، علاوه بر تشویش اذهان عمومی و ایجاد نگرانی موجب زیرسئوال رفتن مراکز معتبر کشور از جمله آن سازمان محترم خواهد شد."

بحث سرنگ‌های آلوده نخستین بار در اواخر خردادماه سالجاری مطرح شد، در ابتدای تیرماه این موضوع توسط سازمان‌های ذیربط تکذیب شد، ایرج خسرونیا، عضو شورای‌عالی سازمان نظام‌پزشکی در اواسط تیرماه گفت: "اگر ورود سرنگ‌های آلوده چینی به کشور به‌رغم همه تکذیب‌ها واقعیت داشته، اما چون متضرران شکایت نکردند، پزشکی‌قانونی آن را بررسی نکرد."

اما پس از مدتی سعیدرضا شاهمردای، مدیرکل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت با تائید اینکه برخی از سرنگ‌های وارداتی جمع آوری شده است، اعلام کرد: "موارد محدودی از تخلف در مورد برچسب سرنگ‌های وارداتی داشته‌ایم که به سرعت با آن‌ها برخورد شد و موارد مشکل دار مرجوع شدند و با شرکت متخلف نیز برخورد کردیم."

سوسن، زنی که برای تزریق به یکی از مراکز درمانی مراجعه کرده، گفت: "پزشک محل من را می‌شناخت و از من خواست به داروخانه مراجعه کنم و درخواست سرنگ ایرانی کنم ،او گفت سرنگ‌های ما اغلب چینی است و کیفیتش مناسب نیست."

فتانه که مدتی پیش به یکی از داروخانه‌های تهران مراجعه کرده است، به ‌بی‌بی‌سی فارسی گفت: "یکی از کارمندان داروخانه با صدای بلند می‌گفت سرنگ‌های ما چینی نیست، نگران نباشید."

طبق آمار در حال حاضر ۱۸ کارخانه تولید سرنگ در ایران وجود دارد.

مدیرعامل شرکت تجهیزات پزشکی هلال‌ احمر هم گفته که "وزارت بهداشت با وجود تولید سرنگ‌های مرغوب در کشور توسط ۱۸ کارخانه، مجوز واردات این کالا را بی‌رویه صادر می‌کند."

براساس آمار رسمی سرانه مصرف سرنگ ایران، ۱۰ عدد است و طبق آخرین آمار رسمی جمعیت، سالانه ۷۷۰‌میلیون سرنگ در ایران مصرف می‌شود.

یک پزشک متخصص نیز که نخواست نامش فاش شود، با اشاره به اینکه تاکنون مواردی از عفونت سرنگ‌ها ندیده و یا در گزارش‌های پزشکی مشاهده نکرده است، به بی‌بی‌سی فارسی گفت مسئله اصلی مشکل کاربرد این سرنگ‌ها است که به دلیل نظارت کم بر این سرنگ‌ها کیفیت مطلوب را ندارند.

او گفته "با اینکه مسئله عفونت در حال حاضر وجود ندارد اما می‌تواند در صورت ادامه کاهش نظارت‌ها نگران آفرین شود."

روزنامه بهار روز دوم مرداد ماه نوشت: "بیش از ۶۰۰‌هزار دلار انواع سرنگ در سه ماه اول سال‌جاری از چین به کشور وارد شده است. به عبارتی حجم سرنگ‌های وارداتی از چین بیش از ۷۰‌درصد از کل وزن واردات این محصول به ایران در سه ماه نخست امسال بوده ‌است. این حجم ورودی براساس آمار گمرک در حالی اعلام می‌شود که مدیرکل اداره تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت چند روز پیش گفته بود، ورود سرنگ‌های خارجی به کشور از سه ماه پیش ممنوع شده است."

به نوشته روزنامه بهار، همین‌طور سال گذشته هم بیش از ۱۵۰۰تن انواع سرنگ به ارزش تقریبی ۸/۳۵‌میلیون دلار وارد کشور شده بود. از این مقدار بیش از ۱۲۲۷تن سرنگ به ارزش ۲/۷‌میلیون دلار فقط مربوط به واردات سرنگ از چین بوده است. با توجه به کل آمار ورود سرنگ از کشورهای مختلف در سال گذشته، چین در واردات سرنگ ایران از نظر حجم این کالا، سهمی معادل ۸۰‌درصد داشته است.