آلمان نیازمند رویکردی تازه به مسئله "نژادپرستی"
دادگاه مونیخ اقدامات تروریستی نئونازی‌های آلمان را پی‌گیری می‌کند. این ماجرا به لحاظ سیاسی نیز در کمیسیون‌های تحقیق بررسی میشود. با‌این‌همه جامعه آلمان خود را در زمینه نژادپرستی نیازمند یک گفتمان جدید می‌داند.
اعضای شبکه زیرزمینی ناسیونال سوسیالیست آلمان در فاصله سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۶ افرادی را با ملیت‌های مختلف فقط به دلیل اینکه تبار آلمانی نداشتند ترور کردند. دادگاه مونیخ به این پرونده رسیدگی می‌کند. در کیفرخواست دادستانی آمده است: «شبکه زیرزمینی نازی‌ها این اقدامات تروریستی را برای رسیدن به اهداف نژادپرستانه انجام داده‌اند.»
پیش‌تر مقامات آلمانی احتمال قتل این قربانیان را با انگیزه‌های نژادپرستانه رد می‌کردند. این قربانیان ۹ مرد ترک و یونانی‌تبار و یک پلیس زن آلمانی هستند.
ردپای ساختارهای نژادپرستانه
کارستن ایلیوس یکی از وکلای این پرونده می‌گوید: «تحقیقات پلیس در این‌زمینه یک‌جانبه بوده است، تنها فرضی که پلیس در این زمینه داشت این بود که شاید قربانیان این حادثه در عملیات مجرمانه‌ای دست داشته‌اند، گرچه هیچ شاهدی برای این ادعای پلیس وجود نداشت.»
دولت آلمان تمام جزئیات مربوط به زندگی خانوادگی قربانیان و رابطه آنها با دوستان و آشنایانشان را به‌دقت بررسی کرد، حتی در برخی روستاهای ترکیه تحقیقات مختلفی در زمینه ارتباط قربانیان با مواد مخدر صورت گرفت.
آقای ایلیوس می‌گوید: «فقط وقتی پای تحقیقات در مورد سوءپیشینه قربانیان به میان آمد مقامات آلمانی همکاری خوبی نشان دادند.»
در تحقیقی که پلیس اوایل سال ۲۰۰۷ در خصوص قتل‌های زنجیره‌ای کسبه مهاجر انجام داد، این نتیجه را اعلام کرد که از آن‌جایی که کشتن انسان در فرهنگ آلمانی یک تابوی بسیار حساس است، بنابر‌این ارتکاب قتل آن‌هم به‌صورت زنجیره‌ای در جامعه آلمانی بسیار بعید است. پلیس همچنین اصرار داشت که مظنونان اهل اروپای شرقی هستند.
تصورات نژادپرستانه نسبت به دیگران
خانم "آذین ارمان" رواندرمانگر ساکن برلین که تجربیات ناخوشایندی در زمینه تبعیض‌نژادی دارد، با تعجب درباره این نظرات پلیس می‌گوید: «مگر جایی هم دردنیا وجود دارد که قتل انسان‌ها در آن تابو نباشد؟»
این روان‌درمان‌گرهم‌چنین به رویه‌ای که پلیس برای تحقیق و تفحص در مورد قربانی‌ها اتخاذ کرد انتقاد می‌کند. او معتقد است که خود پلیس هم با تصور نژادپرستانه وارد عمل شده و همین باعث شده است که فرض مقصر بودن خود قربانی را پیش بکشند و مدت زیادی هم بر آن پا‌فشاری کنند.
خانم ارمان مورد قتل "انور سیمسک" را مثال میزند که در ۹سپتامبر ۲۰۰۰ اتفاق افتاد. بعد از پنج سال مشخص شد که تمام سوءظن های پلیس درمورد دخالت او در شبکه‌های موادمخدر اشتباه بوده است. او که اکثر مراجعه‌کنندگانش ترک‌تبار هستند می‌گوید:«مراجعان من همیشه نگرانند که اگرزمانی خود یا خانواده شان به نوعی مورد تبعیض نژادی قرار بگیرند، پلیس حرفشان را جدی می‌گیرد؟»
اومی‌گوید:« ابتدای دهه ۱۹۹۰ آن‌هم زمانی که بحث‌های حمایت از حقوق پناهندگان در آلمان داغ بود، هشت نفر از خانواده‌های ترک‌تبار در آتش سوزی‌های عمدی کشته شدند. وقتی خبر‌های مربوط به قتل‌های اخیری که نئونازی‌ها مرتکب شدند پخش شد، مراجعه‌کنندگان من گفتند این اتفاق تایید غم‌انگیزی بود بر آن‌چه که آنها حدس می‌زدند. در واقع آنها انتظار چنین حملاتی را داشته‌اند و تعجب نکرده اند.»
این رواندرمانگر معتقد است: « نژادپرستی خیلی قبل از این خشونت‌ها هم وجود داشته است، در زندگی روزمره، در مدرسه، ادارات، با مسئولان یا حتی با صاحبخانه و موارد مشابه تبعیض نژادی قابل لمس است.» او همچنین معتقد است به بچه‌های عقب‌مانده ذهنی مهاجر و آلمانی یکسان رسیدگی نمی‌شود.
من نژادپرست نیستم!
خانم ارمان می‌گوید: «یکی از ویژگی‌های نژادپرستان این است که خود را نژادپرست نمی‌دانند، درحالیکه فردی که با آنها درارتباط است خیلی سریع متوجه این مسئله میشود.»
اومی‌گوید درآلمان وقتی صحبت از نژادپرستی میشود اکثر مردم تعجب میکنند و می‌گویند: «من نژادپرست نیستم.»
آذین ارمان و کارستن الیوس (وکیل پرونده قربانیان) می‌گویند تاکیدشان فقط روی افراد خاصی نیست که اعتقادات شخصی نژادپرستانه دارند، بلکه هدفشان نشان دادن ساختارهایی است که در جامعه منجر به تولید دیدگاه های تک‌بعدی نسبت به گروهی از مردم میشود و آنها را بیگانه به حساب می‌آورد.
در موارد متعددی به پلیس آلمان این اعتراض وارد شده است که خیلی از بازرسی‌ها را براساس رنگ پوست و ظاهر افراد انجام می‌دهد. بر اساس رای دادگاه‌عالی کوبلنز این بازرسی‌ها که برپایه مشخصات نژادی افراد مظنون انجام میشود، با قانون اساسی آلمان تضاد دارند.
«بحث نژادپرستی درآلمان تابو است»
بسیاری از کسانی که قربانی نژادپرستان شده‌اند، دارای تابعیت آلمان بوده‌اند. مثل محمود کوباسیک و خالد یوزگات که قربانی خشونت نئونازی‌ها شدند، درحالیکه ملیت آلمانی داشتند. ۱۵ میلیون نفر از جمعیت آلمان را مهاجران تشکیل می‌دهند.
شورای مشورتی خارجیان شهر مونیخ در پژوهشی نشان داده است که از میان ۲۵ آفریقایی و ترک‌تبار فقط ۵ نفر اجازه ورود به دیسکوها و کلوب‌های شبانه را پیدا کردند. در حالی که همه اروپائی‌تبارانی که با این پروژه پژوهشی همکاری کردند، بدون هیچ مانعی به‌این مراکز راه داده شدند.
"هامادو دیپاما" عضو شورای خارجیان مونیخ در گفت‌وگو با دویچه وله می‌گوید: «بحث کردن درباره نژادپرستی در آلمان تابو است.»
نازیسم و ماجرای زاراتسین
در ماه آوریل، کمیسیون مبارزه با نژادپرستی آمریکا آلمان را به خاطر عدم مقابله کافی با تبعیض‌نژادی مورد انتقاد قرار داد. انتقادها از آلمان زمانی بالا گرفت که یکی از سیاست‌مداران حزب سوسیال دموکرات آلمان اکثر ترکها و عرب‌تبار‌ها را افرادی بی مصرف خواند، مگر در مواردی که فقط به فروش میوه و سبزیجات مشغولند.
این سیاست‌مدار همچنین به افزایش تعداد دخترهای باحجاب در جامعه انتقاد کرد.
انجمن ترک‌های برلین و برندنبورگ به اظهارات تحریک‌آمیز زاراتسین اعتراض کردند، اما دادگاه پرونده این سیاست‌مداررا بررسی نکرد و اظهارات او را تنها یک بحث سیاسی دانست.
کمیسون مبارزه با نژادپرستی سازمان ملل متحد اظهارات زاراتسین را همچنان نژادپرستانه می‌داند. به گفته زیگفرید کاودر رئیس کمیسیون حقوقی مجلس فدرال آلمان، پارلمان این کشور قصد دارد قوانین سخت‌گیرانه تری را برای مبارزه با نژادپرستی وضع کند.
آقای کاودر (عضو حزب دموکرات مسیحی) ضمن انتقاد به اظهارات زاراتسین می‌گوید:«نمی‌شود با مردم اینگونه رفتار کرد.»
رئیس کمیسیون حقوقی مجلس فدرال آلمان معتقد است دولت مبارزه چندانی با نژادپرستی نمی‌کند واین مسئله بسیار خطرناک است، زیرا باعث پیدایش جنبش‌های بنیاد‌گرایانه در سطح جامعه خواهد شد و در بدترین حالت به حملات فیزیکی علیه مردم خواهد انجامید. ما نمی‌توانیم این گرایش‌ها را تحمل کنیم.