پیام مشترک اتحادیه اروپا در مورد ماهیت تحریمها علیه ایران
اتحادیه اروپا در پیامی مشترک تاکید کرده که هدف تحریمها نه مردم ایران، بلکه برنامه هستهای این کشور است و علت هرگونه کمبود دارو یا سایر اقلام اساسی در ایران را باید در سیاستهای ناکارآمد اقتصادی دولت ایران جستجو کرد.
اتحادیه اروپا در این پیام به نکاتی پرداخته که برای مردم ایران در شرایط سخت تحریمها اهمیت دارند. از جمله کمبود ضروریترین کالاها و مشکلات عمده در دادوستدهای مالی و تجاری ایرانیان با جهان خارج که فعالیت بسیاری از شرکتها و زندگی روزمره مردم را با دشواریهای زیادی روبرو کرده است.
این پیام تلاش کرده نشان دهد که این تحریمها چرا و چگونه آغاز شد و چرا پیامدهایی چنین ناگوار برای ایران و ایرانیان داشته است. در پیام آمده است: «تحریم ها در واکنش به نقض تعهدات بینالمللی از سوی ایران وضع شدهاند. هدف این تحریمها برنامه هستهای ایران بوده و متوجه مردم ایران نمیشود. این تحریمها شامل رعایت موارد استثنائی و همچنین مفاد خاصی است تا از تأثیرات ناخواسته بر مردم ایران کاسته شود.»
تحریمها متوجه رهبران ایران است
در ادامه پیام تاکید شده است: «هدف این تحریمها رهبران ایران هستند تا مسئولانه عمل کنند و با عملکرد خود به اینگونه تحریمها خاتمه دهند.» بیانیه توضیح داده است که قصد اتحادیه اروپا از تحریمها حل سیاسی مناقشه هستهای و «تشویق دولت ایران به همکاری سازنده، مذاکره جدی و پرداختن به نگرانیهای جامعه بینالمللی برای احیای اعتماد در ماهیت صرفاً صلحآمیز برنامه هستهای خود» است.
پیام اتحادیه اروپا بر هدفمند بودن تحریمها انگشت گذاشته است: «این تحریم ها طوری هدفمندی شدهاند که حداکثر تأثیر را بر شخصیت هایی داشته باشد که اتحادیه اروپا مایل است رفتار آنها تغییر کند.» همچنین «اقدامات محدودکنندهی اتحادیه اروپا براساس قوانین بین المللی و با احترام به موازین حقوق بشر و آزادیهای اصولی اتخاذ شده و به اجرا گذاشته شده است.»
این نامه همچنین بر این موضوع پافشاری دارد که «اتحادیه اروپا کاملاً متعهد شده که به دنبال یک راه حل دیپلماتیک برای مسئله هستهای ایران باشد تا اطمینان بینالمللی برای ماهیت انحصاراً صلح آمیز برنامه هستهای ایران حاصل شود.»
وزارت خارجه آلمان در نامهاش تاکید ویژه کرده است که «هدف تحریم ها مردم ایران نیستند».
اتحادیه اروپا در پیام خود ایران را متهم کرده است که :«از همکاری کامل با آژانس بینالمللی انرژی هستهای کوتاهی کرده و در پاسخگویی به سؤالات این آژانس در رابطه با جنبه نظامی برنامه هستهای خود امتناع میکند. گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی هستهای نماینگر پیشینه ایران در عدم پایبندی به مسئولیتهای بینالمللی خویش میباشد. این موارد، نگرانیهای اصلی اتحادیه اروپا، و در سطحی گستردهتر جامعه بینالمللی را بازتاب میدهد.»
هدف تحریمها مردم ایران نیست
این پیام با توجهی ویژه بر این نکته کرده است که هدف تحریمها مردم ایران نیستند. «برای کاهش هرگونه تأثیرات ناخواسته بر مردم ایران، مجموعه تحریمهای اتحادیه اروپا بر مواد استثنائی و مفادی خاص تأکید دارد، به عنوان مثال برای معاملات مربوط به مواد غذایی، مراقبت درمانی، ابزار و آلات پزشکی یا مقاصد کشاورزی و انساندوستانه.»
این پیام تصریح دارد که در زمینه مبادلات مالی و بانکی تدابیری اندیشیده شده است تا حداقل زیان متوجه مردم ایران شود. هیچ نوع ممنوعیت کلی و سراسری وجود ندارد، بلکه اتحادیه اروپا با توجه به ضرورتها و حساسیتها با رعایت موازین حقوق بشر و توجه به وضعیت انسانی جامعه، تسهیلاتی برای معاملات پولی قائل شده است.
در نامه تأکید میشود که تدابیر تحریمی علیه جمهوری اسلامی در درجه اول متوجه آن گروه از شرکتها، بانکها و مؤسسات مالی است که در ادامه و رشد برنامه هستهای ایران مشارکت دارند.
وخامت اوضاع ناشی از سیاست رهبران ایران است
در پیام به صراحت آمده است: «وضعیت ناگوار اقتصادی در جامعه ایران در وحله اول پیامد سیاستها و شیوههایی است که رهبران ایران در پیش گرفته و منابع عظیم مالی را به برنامه هستهای کشور اختصاص دادهاند.
پیام به طور روشن تأکید دارد: هرگونه کمبود در بازار دارو یا سایر اقلام اساسی در داخل ایران اساساً به این علت است که مقامات جمهوری اسلامی برای این بخش از کالاهای ضروری و نیازهای اصلی جامعه منابع مالی کافی اختصاص نمیدهند. کشورهای عضو اتحادیه اروپا بارها گفته اند که تحریم ها کالاهای اساسی مردم را در بر نمی گیرند و آنها برای تأمین دارو و سایر کالاهای اساسی آماده همکاری هستند.
راهی که در برابر رهبران ایران است
بیانیه در پایان بار دیگر بر راه حلی پافشاری کرده است که اتحادیه اروپا، آمریکا، بسیاری از کشورهای عرب منطقه و همسایگان ایران به دنبال آن هستند: جلب همکاری رهبران ایران برای حل سیاسی مناقشه هستهای.
در بیانیه آمده است: «رهبران ایران یک گزینه روشن دارند: همکاری و اقدام برای حل دیپلماتیک این مسئله، یا روبرو شدن با فشار روزافزون از سوی جامعه بینالمللی. تحریمها صرفاً ابزاری برای ایجاد فضای همکاری میباشند. هدف فشارهای اقتصادی عبارت است از متقاعد کردن رهبران ایران به ادامه گفتوگوی سازنده برای ایجاد این اطمینان که برنامه هستهای کشور صرفا سرشتی صلحآمیز دارد. این برنامه میتواند با رعایت تعهدات بینالمللی، شامل پیروی کامل از قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل و آژانس بینالمللی انرژی هستهای همراه شود. این تنها راهی است که میتواند به تمام فشارها و تحریمها خاتمه دهند.»
تلاشهایی که تا کنون بیحاصل بوده است
در این پیام همچنین به تاریخ مناقشه هستهای با ایران پرداخته شده است. تلاشهایی که به عقیده نویسندگان آن برای حل این مناقشه بینتیجه مانده است. از جمله چندین دوره مذاکره و بسته پیشنهادی که به گفته نویسندگان نامه حاوی مزایای بسیار برای ایران بوده است.
به گفته این نامه جمهوری اسلامی ایران تا کنون به هیچیک از پیشنهادهای ارائه شده به صورت منطقی و قانعکننده پاسخ نداده است. «برعکس، ایران به گسترش برنامه هستهای خود ادامه داده که به ویژه در جهت افزایش ظرفیت غنیسازی و جمع آوری اورانیوم غنیشده است.»