چمدان ۲: هفتاد میلیون لبخند برای ایرانیها
در قسمت دوم برنامه چمدان، امیر پیام به دیدار دکتر احمد کریمی حکاک، رئیس بخش مطالعات خاورمیانه دانشگاه مریلند رفته است.
بی بی سی : "اگر گفتی کرمیت قورباغه و جیم هنسِن دارن به هم چی می گن؟"
این سؤالی است که دکتر احمد کریمی حکاک از اکثر میهمانان مرکز مطالعات ایرانی روشن میپرسد و از جواب به عنوان دریچه ای برای شناخت شما استفاده میکند.
جیم هنسِن، هنرمند برجسته آمریکایی فارغ التحصیل دانشگاه مریلند بود. نوآوری های او در برنامههای عروسکی نامش را در تاریخ هنر آمریکا ثبت کرد. در ایران هم بسیاری از هنرمندان تئاتر عروسکی و برنامههای تلویزیونی چون "کلاه قرمزی و پسر خاله" و یا "آسمون و ریسمون" متأثر از آثار این هنرمند آمریکایی بوده اند.
مجسمه یادبود جیم هنسِن مقابل در ورودی یکی از ساختمانهای اصلی دانشگاه مریلند بنا شده؛ ساختمانی که وقتی برای گفتگو وارد آن شدیم مرا به یاد دانشکده ادبیات دانشگاه تهران انداخت.
در سالن غذاخوری اولین چیزی که توجهم را جلب کرد شعبهای از رستورانهای زنجیرهای موبیدیک بود که در محدوده واشنگتن و ایالت های مجاور آن کباب و انواع غذای ایرانی می فروشد. در کنار موبیدیک اغذیه فروشیهایی از ملل مختلف گرداگرد محوطهای بیضی شکل دیده می شد. از مکدونالد و برگرکینگ آمریکایی گرفته تا اغذیه فروشیهای تایلندی و چینی یا پیتزایی و ساندویچی. در برابر هر غرفه صف کوتاهی تشکیل شده بود. مشتری غذای ایرانی هم کمتر از پیتزا و همبرگر نبود. جالب اینکه اغلب مشتریان موبیدیک، آمریکایی به نظر می آمدند به غیر از من و دکتر کریمی حکاک.
این تنوع نه تنها در طعم و بوهای گوناگون، بلکه در چهرههای دانشجویان و استادان حاضر در سالن غذاخوری هم مشهود بود. دانشجویان چینی و آسیای شرقی در کنار دختران و پسران سیاهپوست یا هندیها و پاکستانیهای تیره پوست نشسته بودند؛ دختران محجبه ای که به نظر می رسید اهل خاورمیانه و کشورهای حاشیه خلیج فارس بودند با دختران و پسران بلوند آمریکایی و اروپایی گپ می زدند؛ و البته گهگاه چهره های آشنایی هم در جمع آنها میدیدم که وقتی به دکتر کریمی حکاک میرسیدند به فارسی سلام میکردند.
دانشگاه مریلند بیش از ۱۵۰ سال قدمت دارد و در طول این سالها شاهد رویدادهای متفاوتی بوده است. از اردوی یک شبه سربازان در خلال جنگهای جنوب و شمال در سال ۱۸۶۴ در محوطه این دانشگاه گرفته تا آتش سوزی سال ۱۹۱۲ که بخشی از آن را سوزاند. از راهیابی نخستین دانشجوی سیاهپوست در سال ۱۹۵۱ تا ریاست موقت دکتر نریمان فروردین بر این دانشگاه در سال ۲۰۱۰.
شمار دانشجویان دانشگاه مریلند اکنون به بیش از ۳۶ هزار نفر رسیده و این دانشگاه را به بزرگترین مرکز مطالعاتی و آموزش عالی در ایالت مریلند و محدوده واشنگتن بزرگ تبدیل کرده است.
همجواری این دانشگاه با پایتخت آمریکا، باعث شده تا دانشگاه مریلند به یکی از شرکای اصلی پروژه های تحقیقاتی کاخ سفید و کنگره آمریکا تبدیل شود. با وجود رتبه نه چندان خوب در رده بندی دانشگاههای ایالات متحده، دانشگاه مریلند نقش مهمی در مطالعات استراتژیک آمریکا ایفا کند.
دفتر مرکز مطالعات ایرانی روشن در ضلع غربی دانشکده زبانهای خارجی این دانشگاه قرار گرفته است. قالیچه ایرانی که در ابتدای ورودی این مرکز پهن شده خیلی زود به شما القاء می کند که به کنجی آشنا قدم گذاشته اید.
به گفته دکتر کریمی حکاک، تاکنون دهها دانشجوی غیر ایرانی موفق شدهاند که از مرکز مطالعات روشن در رشته زبان فارسی و ایرانشناسی فارغ التحصیل شوند و بعضی از این افراد که اغلب در سطوح فوق لیسانس و دکتری تحصیل میکردند به عنوان مدرس زبان و فرهنگ فارسی به کشورهای خود بازگشته اند.
روز پخش قسمت دوم برنامه رادیویی چمدان (چهارم آوریل) مصادف شده با چهل و پنجمین سالروز ترور مارتین لوتر کینگ، رهبر جنبش حقوق مدنی سیاهان آمریکا که بر حسب اتفاق، عکس قاب شده او به چمدان دکتر احمد کریمی حکاک هم راه یافته است.
برنامه رادیویی چمدان
چمدان هر پنجشنبه از برنامه چشم انداز بامدادی رادیوی فارسی بی بی سی پخش می شود و مجالی است برای گفتگو پیرامون تجربه مهاجرت به دور از سیاست. در این برنامه امیر پیام، هر بار به دیدار یک ایرانی مهاجر می رود و از او می پرسد: "اگر یک چمدان خیالی داشتید و همین امروز عازم ایران بودید، چه ویژگی هایی از جامعه میزبان خودتان را در این چمدان میگذاشتید؟"