آسوشیتدپرس: گذشت آن روزی که ایرانیها پسته میخوردند
حدود دو هفته از عید نوروز میگذرد و قاعدتا خشکبار و آجیل فروشیها باید همزمان با حساب و کتاب مغازههای خود از سودی که از محل فروش پسته بردهاند راضی و خوشحال باشند. ولی امسال با همه نوروزهای دیگر فرق داشت و صاحبان یک چنین مغازههایی به جای دخل خود به گونیهای پستهای میاندیشند که به خاطر گرانی سرسامآور این نوع از تنقلات ایرانی در ایام نوروز فروش نرفتهاند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی مینویسد که مردم ایران علیه این نوع تنقلات که به نوعی نماد سفرههای آجیل و همراه جشنها و میهمانیهای مردم بوده شورش کرده و حتی روی وبسایت فیسبوک جنبشی به راه افتاده که در اعتراض به قیمت سرسامآور پسته خواستار تحریم خرید آن شدهاند.
صاحب یک مغازه آجیلفروشی در محله سلسبیل در مرکز قدیمی تهران میگوید: «تعداد مشتریان به طور کلی کم شده و آن عدهای که پسته میخرند بسیار بسیار کم هستند.»
پسته مورد علاقه مردم یکی دیگر از قربانیان شرایط اقتصادی یک سال اخیر ایران است که تحت تاثیر تحریمهای اقتصادی وضعیت بسیار بدی دارد. استقبال نسبی از تحریم پسته نشان میدهد که مردم ایران از وضعیت اقتصادی کشور که، طبق اعتراف دولت، رقم تورم در آن به حدود ۳۲ درصد رسیده است تا چه حد ناراضی هستند. این در شرایطی اتفاق میافتد که حدود سه ماه دیگر انتخابات ریاست جمهوری برگزار خواهد شد.
حکومت ایران هم که معمولا سعی میکند نارضایتیهای مردم از وضعیت اقتصادی را کنترل کرده و پوشیده نگاه دارد بهناچار از تحریم پسته حمایت کرده است که دلیل آن را باید در ارتباط با تحریمهای بینالمللی جستجو کرد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس یادآوری میکند که در شرایط تحریم صادرات نفت ایران توسط غرب صادرات پسته به خارج میتواند درآمد ارزی هر چند اندکی برای ایران به همراه داشته باشد. مقامات میگویند که تحت تاثیر کاهش مصرف داخلی پسته صادرات آن افزایش خواهد یافت.
برخی از کارشناسان میگویند که درآمد ایران از محل صادرات پسته طی سال گذشته از حدود ۷۵۰ میلیون دلار به حدود یک میلیارد دلار افزایش یافته است. البته در مقایسه با درآمد نفتی ۱۳۰ میلیارد دلاری این رقم بسیار ناچیزی است. اما نباید فراموش کرد که درآمدهای نفتی ایران طی سال گذشته بر اساس ارزیابیهای گوناگون بین ۲۵ تا ۴۵ درصد کاهش یافته است.
در زمینه تولید و صادرات پسته ایران پس از آمریکا در مقام دوم قرار دارد. این دو کشور روی هم رفته بخش اعظم بازار جهانی پسته را در کنترل خود دارند. دولت آمریکا از سال ۲۰۱۰ واردات پسته از ایران را تحریم کرده، ولی این تحریم تاثیر چندانی نداشته چون بازار اصلی فروش پسته ایران کشورهای آسیایی، اروپا و جهان عرب هستند.
طی سال ۲۰۱۲ ایران بین ۱۱۰ تا ۱۴۰ میلیون تن پسته صادر کرده است که بخش اعظم تولید این کشور را شامل میشود. تولید و صادرات پسته در مجموع برای دهها هزار نفر در ایران شغل ایجاد میکند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس میافزاید که در داخل ایران مردم به خاطر افزایش سرسامآور قیمت پسته به شدت خشمگین هستند، قیمت هر کیلو پسته که در سال گذشته حدود ۲۶ هزار تومان بود در سال جاری به ۶۰ هزار تومان و در آستانه نوروز به ۸۰ هزار تومان رسید.
هنوز کسی دقیقا دلیل افزایش سرسامآور قیمت پسته را نمیداند. تولیدکنندگان این کالا در ایران به وارد کردن ماشینآلات یا قطعات یدکی از خارج احتیاج ندارند که بشود گفت تحت تاثیر کاهش ارزش ریال هزینه تولید آنها افزایش یافته است.
ماه گذشته محسن جلالپور، رئیس انجمن پسته ایران، گفت که تحت تاثیر قیمت فروش پسته به ارزهای خارجی در بازارهای بینالمللی و مقایسه آن با میزان تنزل ارزش ریال قیمت پسته در بازار داخلی هم افزایش یافته است. به بیان دیگر، امروزه تولیدکنندگان پسته مثل یک یا دو سال پیش هر کیلو پسته را در داخل کشور بر اساس دلار محاسبه و تعیین میکنند. اما خریدار ایرانی باید بهای آن را با ریالی بپردازد که ارزش آن به شدت کاهش یافته است.
به نظر میرسد که کارزار مربوط به تحریم پسته که قبل از نوروز روی شبکه فیسبوک به راه افتاد تا حد زیادی تاثیر داشته است. سال گذشته نیز به هنگام افزایش یکباره قیمت گوشت مرغ کارزار مشابهی به راه افتاد. اما کارشناسان میگویند که مورد پسته اولین کارزاری از این دست است که با موفقیت روبهرو شده است.
تلویزیون دولتی ایران نیز در گزارشهای اقتصادی خود به این کارزار اشاره کرده و حتی ادعا کرد که در یک نظرسنجی که بین یک میلیون نفر انجام شده حدود ۸۷ درصد با تحریم پسته موافق بودهاند. محمود احمدینژاد، رئیس جمهور ایران، نیز در مصاحبه تلویزیونی خود در ماه فوریه این تحریم را «کار خوبی» دانست.