شکسپیر، نمایشنامه‌نویسی بزرگ و "کاسبی هفت‌خط"

آیا یک ادیب بزرگ می‌تواند کاسبی قهار و زبل نیز باشد؟ تحقیقاتی جدید درباره ویلیام شکسپیر از جزئیاتی نه چندان رمانتیک پرده برمی‌دارد که نشان می‌دهند، این نمایش‌نامه‌نویس پرآوازه از مغزی اقتصادی نیز برخوردار بوده است.
 

شاید تصویری کلیشه‌ای که از بسیاری از شعرا و ادیبان در ذهن انسان‌ها نقش بسته، تصویری از فردی باشد که به دنیای مادیات پشت کرده و در فقر و رنج آثارش را خلق می‌کند. تحقیقاتی تازه اما نشان می‌دهد که در اواخر قرن شانزدهم میلادی حتی بااستعدادترین نمایشنامه‌نویسان نیز برای پیشبرد هنر خود به قابلیت‌هایی کاسبکارانه نیاز داشته‌اند.
 
پژوهشگران دانشگاه ابریستویت در ویلز با تکیه بر مدارکی تازه دست به انجام تحقیقاتی زده‌اند که جزئیاتی شگفت‌انگیز درباره زندگی ویلیام شکسپیر، یکی از ادیبان بزرگ جهان به دست می‌دهد.
 
از احتکار تا فرار از پرداخت مالیات
 
این پژوهش تازه نشان می‌دهد که ویلیام شکسپیر در زادگاهش، استراتفورد، مالکی عمده و بازرگانی زیرک بوده که از طریق انبار کردن غلات و خرید و فروش آن در دوران قحطی پول به جیب می‌زده است.
 
محققان همچنین به این نتیجه رسیده‌اند که شکسپیر به خاطر کاسبکاری زیرکانه‌اش با قانون نیز در جدال بوده و بارها به خاطر بزهکاری مالیاتی تحت پیگرد قانونی قرار داشته است. از دیگر مواردی که تعقیب قانونی وی را به دنبال داشته، انبار مواد غذایی و فروش آن به قیمتی بسیار بالا بوده است.
 
خانم جین آرچر، استاد ادبیات دوران قرون وسطا و رنسانس که خود نیز در این پروژه تحقیقاتی مشارکت داشته، معتقد است که ادبیات‌شناسان و منتقدان ادبی به استعداد ویلیام شکسپیر به عنوان یک کاسب بی‌اعتنا بوده‌اند، شاید به این خاطر که نمی‌توانسته‌اند تصور کنند که چنین نابغه‌ی بزرگی به دنبال مال و منافع شخصی بوده است.
 
به گفته‌ی وی، اگر این جزء از زندگی‌نامه شکسپیر درنظر گرفته نشود، درک و فهم دقیق آثار این نمایشنامه‌نویس بزرگ نیز میسر نخواهد بود.
 
خانم آرچر در عین حال به این نکته اشاره می‌کند که عملکرد و فعالیت‌های تجاری شکسپیر را باید در بافت تاریخی و اجتماعی آن زمان در نظر گرفت. وی در این باره می‌گوید: «در آن زمان در اروپا یخبندانی نسبی حاکم بود، موقعیت محصولات کشاورزی بد بود و مردم نیز از گرسنگی و سرما رنج می‌برند. شکسپیر در آن دوران سخت و دشوار در وهله نخست خود را نه یک نمایشنامه‌نویس، بلکه پدری نان‌آور می‌دانسته که باید برای روز مبادا خوارک انبار کند».
 
پژوهشگران در تحقیقات خود همچنین به این نتیجه رسیده‌اند که آگاهی از تجربیات کاسبکارانه شکسپیر نوری تازه بر تصاویری می‌اندازد که او از شورش مردم علیه احتکار غله و خاروبار در آثاری چون "شاه لیر" و "کوریولانوس" ارائه کرده است.