.'معجزه' در یونان: جزیره‌ای که عمر را طولانی می‌کند
مورایتیس: اینجا تمیز است، شما اکسیژن خالص تنفس می‌کنید
ساکنان یک جزیره کوچک در یونان به طور میانگین ۱۰ سال بیشتر از بقیه ساکنان اروپای غربی عمر میکنند. اما راز طول عمر طولانی ساکنان ایکاریا چیست؟
شاید دلیلش هوای تازه یا سبک زندگی دوستانه، راحت‌طلبانه و آزادانه آنها باشد، شاید هم خوردن سبزیجات تازه و و شیر بز، احتمالا طبیعت کوهستانی منطقه هم در این روند بی‌تاثیر نبوده است، ایکاریا پر از پستی و بلندی است و پیاده‌روی در این پستی-بلندی‌ها می‌تواند در تندرستی شما موثر باشد.
حتی ممکن است دلیلش تشعشعات طبیعی سنگ‌های گرانیت باشد. اما استاماتیس مورایتیس می‌گوید که تنها یک دلیل وجود دارد: شراب.
او که قبل از ظهر با یک گیلاس شراب پشت میز آشپزخانه‌اش نشسته است، می‌گوید: "شراب ما خالص است و چیزی به آن اضافه نشده است. شراب‌های تجاری مواد نگهدارنده دارند که چیز خوبی نیست. اما شرابی که ما برای خودمان درست می‌کنیم، خالص است."
ایکاریا
این جزیره نامش را از ایکاروس، فرزند دایدالوس، گرفته است. طبق افسانه‌ها او پس از آنکه با بال‌هایی از موم و پر تا نزدیکی خورشید پرواز کرد، در نزدیکی این جزیره در دریا سقوط کرد
جمعیت این جزیره تنها اندکی بیش از ۸ هزار نفر است
تعداد افرادی که در اینجا به ۹۰ سالگی می‌رسند ۲.۵ برابر این رقم در ایالات متحده است
استاماتیس در اولین روز سال نوی میلادی، تولد ۹۸ سالگیش را جشن گرفت. او می‌گوید که سن واقعیش بیشتر از اینهاست، ولی تاریخ تولدش در شناسنامه یکم ژانویه ۱۹۱۵ میلادی خورده است.
در برابر دیوارهای سفیدرنگ خانه او، درختان زیتون عزیزش، درختان میوه‌اش و درختچه‌های تاک به چشم می‌خورند. او می‌گوید که هر سال حدود ۷۰۰ لیتر شراب تولید می‌کند.
می‌پرسم که آیا همه‌اش را خودش می‌نوشد؟ با تعجب می‌گوید: "نه! با دوستانم می‌نوشم."
شراب و روزهای خوشی که با دوستان و اعضای خانواده‌اش می‌گذراند، استاماتیس را به نماد اثرات شفابخش ایکاریا تبدیل کرده است. ۴۵ سال پیش، زمانی که در آمریکا زندگی می‌کرد، با تشخیص سرطان ریه بدخیم، به او گفته شد که ۹ ماه بیشتر زنده نخواهد بود.
او می‌گوید: "آن زمان، مراسم کفن و دفن (در آمریکا) خیلی گران بود، برای همین به همسرم گفتم به ایکاریا بازمی‌گردم تا در کنار پدر و مادرم دفن شوم."
به اینجای داستان که می‌رسد، چشمانش برق می‌زند و سر شوق می‌آید. این داستانی است که بارها سر شام تعریفش کرده و معلوم است که هنوز از آن خسته نشده است.
او می‌گوید: "دوستانم را در دهکده‌ای که در آن متولد شده بودم، پیدا کردم و شروع به نوشیدن کردیم. فکر می‌کردم که دست‌کم شاد می‌میرم. هر روز دور هم جمع می‌شدیم، شراب می‌نوشیدیم و من انتظار می‌کشیدم. اما زمان گذشت و احساس کردم قوی‌تر شده‌ام. ۹ ماه بعد، حس کردم که خوبم، ۱۱ ماه بعد احساس کردم بهترم و حالا بعد از ۴۵ سال هنوز اینجا هستم!"
زندگی نه چندان معمولی
متولد اودیلوس، ایکاریا، سال ۱۹۱۵ میلادی
در جنگ جهانی دوم پس از اصابت گلوله به بازویش به ترکیه گریخت، سپس تا زمان بهبود در بریتانیا ساکن شد و در سال ۱۹۴۳ میلادی به آمریکا رفت
با همسر یونانی-آمریکاییش آلیس آشنا شد و با سه فرزند ساکن نیوجرسی و سپس فلوریدا شد
در نیویورک یک دفتر طراحی دکوراسیون تاسیس کرد که هم‌اکنون توسط پسرش اداره می‌شود
در دهه ۱۹۶۰ میلادی به سرطان ریه مبتلا شد و بعد از آن که ۹ ماه فرصت زندگی به او داده شد، به ایکاریا بازگشت
می‌گوید پدرش در ۱۱۷ سالگی مرده است
به ۲۰۰ درخت زیتونش رسیدگی می‌کند، روغن زیتون تولید می‌کند و سالانه حدود ۷۰۰ لیتر شراب قرمز درست می‌کند
همسرش در ژانویه سال ۲۰۱۲ میلادی، پس از ۶۸ سال زندگی مشترک، در ۸۴ سالگی درگذشت
حالا نوه‌اش کریستوفر زمان زیادی را با او می‌گذراند و به او در رسیدگی به درخت‌های زیتون کمک می‌کند
او ادامه می‌دهد: "چند سال پیش به آمریکا بازگشتم و سعی کردم پزشکانم را پیدا کنم، ولی نتوانستم. همه‌شان مرده بودند."
در ایکاریا داستان‌هایی شبیه ماجرای استاماتیس بسیار است. برخی از آنها ممکن است فقط داستان باشند، ولی در سال‌های اخیر گروه‌هایی از پژوهشگران و پزشکان راهی این جزیره در نزدیکی ساحل ترکیه شده‌اند تا ببینند داستان واقعا از چه قرار است.
نام ایکاریا برگرفته از اسطوره یونانی ایکاروس است. بر اساس افسانه‌ها، ایکاروس که در رویای پرواز بود، برای خود بال‌هایی از موم و پر ساخت، ولی وقتی خواست پرواز با آنها را امتحان کند، موم‌های بال‌هایش زیر نور آفتاب آب شدند و او در نزدیکی این جزیره سقوط کرد و به قعر دریا رفت.
این جزیره قرن‌ها به لطف چشمه‌های آب گرمش به عنوان محلی شفابخش شناخته می‌شد.
دن بوتنر (نویسنده) و مجله نشنال جئوگرافیک اخیرا این جزیره را به عنوان یکی از "مناطق آبی" انگشت‌شمار ثبت کردند: مناطقی که ساکنانشان عمری دراز دارند. از دیگر مناطق آبی می‌توان از اوکیناوا در ژاپن، ساردینیا در ایتالیا و لوما لیندا در کالیفرنیا نام برد.
مفصل‌ترین تحقیق در مورد ایکاریا در دانشگاه آتن انجام شد. پژوهشگران آن دانشگاه برای تحقیق به سراغ ساکنان بالای ۶۵ سال جزیره رفتند؛ ۸ هزار نفری که به طور میانگین ۱۰ سال بیش از ساکنان بیشتر کشورهای اروپایی عمر کرده‌اند و در سال‌های پیری هم از وضعیت سلامت بهتری برخوردار بوده‌اند.
عوامل متعددی در سبک زندگی ساکنان این جزیره وجود دارد که می‌تواند در افزایش طول عمرشان موثر باشد. ساکنان ایکاریا حتی در مقایسه با رژیم غذایی معمول در منطقه مدیترانه، ماهی و سبزیجات زیادی می‌خورند و مصرف گوشت‌شان هم به نسبت کم است. در اینجا از هر ۱۰ نفری که بیش از ۹۰ سال سن دارند، شش نفر از لحاظ فیزیکی فعال هستند، در حالی که این رقم در سایر مناطق حدود دو نفر از هر ۱۰ نفر است.
بیشتر غذاهای ساکنان این جزیره با روغن زیتون پخته می‌شود و گیاهان و سبزی‌های وحشی زیادی، برای خوردن و مصارف دارویی، از دامنه کوه‌ها جمع‌آوری می‌شود. بسیاری از سالخوردگان هر روز نوعی چای کوهی را با سبزی‌های خشک مثل نعنا، مریم گلی، آویشن و بابونه دم میکنند و آن را با عسل محلی می‌نوشند. استاماتیس ادعا می‌کند که این چای "همه دردها را درمان می‌کند."
بسیاری از این سبزی‌های وحشی در مناطق مختلف جهان به عنوان داروهای گیاهی مصرف می‌شود. آنها سرشار از آنتی‌اکسیدان هستند و موادی دارند که می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند.
در عین حال، محققان معتقدند که عوامل دیگری از سبک زندگی ساکنان این جزیره در افزایش طول عمرشان تاثیر بسزایی دارد؛ میزان مصرف سیگار در جزیره به نسبت پایین است. اغلب مردم به چرت بعدازظهرشان می‌رسند و سرعت زندگی‌شان کم است. در عین حال که تقریبا همه آنها هر روز با دوستان و اعضای خانواده دور هم جمع می‌شوند و به میزان متعادلی شراب می‌نوشند.
حضور در کنار اعضای خانواده و داشتن خانواده‌های بزرگ، نقش مهمی در زندگی سالمندان دارد و میزان افسردگی و زوال عقل را بین افراد پا به سن گذاشته، کم می‌کند.
عکس خانوادگی: در اوایل دهه ۱۹۲۰ میلادی استاماتیس که در عکس مشخص شده است، در این جزیره به دنیا آمد و سال‌ها بعد دوباره به آن بازگشت
دکتر کریستینا کریسوهو، متخصص قلب و عروق در دانشگاه آتن که در تحقیقی با موضوع طول عمر ساکنان این جزیره مشارکت داشته است، می‌گوید که آنها هم مانند سایر مردم دنیا به بیماری‌هایی مثل سرطان و مشکلات قلبی دچار می‌شوند، ولی در مراحل دیرتر زندگی.
او می‌گوید: "ایکاریا به ما فرصت می‌دهد تا بررسی کنیم که چرا این افراد از چنین مزایایی برخوردارند. نمی‌توان از شر برخی بیماری‌ها خلاص شد، ولی آنها توانسته‌اند کیفیت زندگی‌شان را برای سالیان طولانی حفظ کنند. مثلا سن متوسط برای ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی ۵۵ تا ۶۰ سال است، ولی در ایکاریا این سن ۱۰ سال بیشتر است."
دیگر مناطقی که عمر طولانی ساکنانشان معروف است
جزیره اوکیناوا، ژاپن
لوما لیندا، کالیفرنیا، ایالات متحده
منطقه نورو، ساردینیا
شبه‌جزیره نیکویا، کاستاریکا
برنامه مطالعاتی آینده این دانشگاه بررسی این موضوع است که آیا ممکن است عوامل زمین‌شناسی همچون تشعشعات طبیعی عناصری مانند رادیوم تاثیری بر ابتلای افراد به سرطان داشته باشد؟
همچنین تحقیق دیگری در زمینه ژنتیکی در دست انجام است و پژوهشگران در حال مقایسه ژنتیکی متولدان جزیره با افرادی هستند که به آنجا مهاجرت کرده و سبک زندگی جدیدی را در پیش گرفته‌اند.
در عین حال، ملاقات با مسن‌ترین ساکنان جزیره شما را مجذوب عمر طولانی‌شان می‌کند. میز شام پر است از خوردنی‌های لذیذ ایکاریایی. وولا می‌گوید که این تنها 'یک عصرانه ساده' است و همسر ۱۰۲ ساله‌اش، جورج کاسیوتیس، کارت شناسایی خود را در می‌آورد و تاریخ تولدش را در سال ۱۹۱۰ میلادی نشان می‌دهد. او از خاطرات سال‌های جوانیش هم تعریف می‌کند.
روی دیوار عکس‌هایی از او در سال ۱۹۳۱ میلادی و زمانی که عضو سواره‌نظام یونان بود، دیده می‌شود. او در دوران جنگ جهانی دوم هم در آلبانی با ایتالیایی‌ها جنگیده و پیش از بازنشستگی در سال ۱۹۷۰ میلادی، در احداث اولین جاده آسفالته جزیره مشارکت داشته است.
جورج کاسیوتیس می‌گوید: "غذاهای فرآوری شده نمی‌خورم. سیگار نمی‌کشم و از استرس پرهیز می‌کنم. نگران مرگ نیستم. همه می‌دانیم که بالاخره یک روز نوبتمان می‌رسد."
به نظر می‌رسد که نسل جوان‌تر هم سنت‌ها را زنده نگه داشته است. ما یک شام دیگر را هم در منزل نیکوس کاروتسوس، هتل‌دار حدودا ۵۰ ساله جزیره، مهمان بودیم. بسیاری از دوستان و آشنایانش به او سر می‌زدند تا چیزی بخورند و بنوشند.
مردم گیلاس‌های شرابشان را پر میکنند و به گیلاس یکدیگر می‌زنند. او می‌گوید: "اینجا دیسکو و کلوپ شبانه نداریم. اما در هتل همیشه باز است، حتی لازم نیست زنگ بزنید تا بگویید که می‌آیید."
در این میان، نوجوانان بین میز شام و کامپیوتر در رفت و آمد و مشغول چت کردن در فیسبوک هستند.
زمانی که از استاماتیس مورایتیس ۹۸ ساله خداحافظی می‌کنیم، او بالای یک نردبان در حال چیدن زیتون است و با خنده می‌گوید: "خوشحالم که هنوز می‌توانم این کار را بکنم. این بالا خیلی بیشتر احساس سلامتی می‌کنم."