اصرار استانداری بر انتقال پایتخت از تهران
معاون برنامهریزی استانداری تهران میگوید: «معتقدیم باید پایتخت از تهران به جایی دیگر منتقل شود و در این باره مصر هستیم.» رئیس شورای شهر تهران این طرح را "قدیمی و نخنما" خوانده است.
نعمتالله ترکی، معاون برنامهریزی استانداری تهران، میگوید: «جابجایی پایتخت امری ملی است و استان درباره آن تصمیم گیر نیست بلکه تنها ما مجری انتقال پایتخت هستیم.»
خبرگزاری کار ایران (ایلنا) روز شنبه (۱۰ اسفند/ ۳۰ مارس) از قول ترکی نوشت که کارگروهی در مجلس تشکیل شده است و در حال مطالعه این طرح است که در صورت تایید نهایی طرح انتقال پایتخت از تهران عملیاتی شود.
«انتقال پایتخت موضوعی قدیمی است»
سخنان ترکی واکنشی به اظهارات مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، است که بارها گفته طرح انتقال پایتخت موضوع جدیدی نیست اما "هیچگاه عملیاتی نمیشود".
چمران ۱۴ اسفند ۹۱ به خبرگزاری ایلنا گفت: «باید مکانی برای پایتخت انتخاب شود که زیرساختهای آن مناسب باشد. جابجایی پایتخت امری ساده و سهل نیست که بتوان یک روزه درباره آن تصمیم گرفت.»
رئیس شورای شهر تهران با اشاره به این که "این بحث بسیار قدیمی است و گمان نکنم به این زودی قابل اجرا باشد" افزود: «بهتر است ببینم که پیشنهاد دهندگان جابجایی پایتخت مکان دیگری را به غیر از تهران مناسب پایتخت پیدا میکنند، یا نه.»
به گزارش خبرگزاری ایلنا، معاون استاندار تهران در پاسخ به این پرسش که آیا در شرایط کنونی اقتصادی کشور امکان جابجایی پایتخت در آستانه انتخابات وجود دارد، گفت: «این جابجایی در یک مقطع زمانی و بر اساس برنامه ریزی باید انجام شود و نمیتوان گفت در سال ۹۲ باید به صورت کامل عملیاتی شود.»
طرح جدید ایجاد "شهر اداری"
بحث انتقال پایتخت از تهران از سالهای نخست شکلگیری جمهوری اسلامی مطرح بوده و در دورههای مختلف بالا گرفته و فروکش کرده است.
دور تازهی طرح این موضوع حدود هشت سال پیش با روی کار آمدن محمود احمدینژاد آغاز، و پس از افت و خیزهای فراوان از یک ماه پیش دوباره داغ شد.
پیشتر، آذر ماه سال ۹۰، استانداری تهران خبر داده بود که "نوع جدیدی از طرح قدیمی انتقال پایتخت در دستور کار قرار دارد". محمدرضا محمودی، معاون عمرانی این نهاد، هسته مرکزی طرح جدید را ساختن یک "شهر اداری" در کنار پایتخت اعلام کرد.
محمودی در تشریح این طرح به روزنامه "دنیای اقتصاد" گفت: «استانداری تهران با اختصاص بودجه تحقیقاتی برای این موضوع، به نهادهای پژوهشی و دانشگاهی کشور ماموریت داده ابعاد مختلف تشکیل "شهر اداری" در اطراف تهران را بررسی و نتایج آن را برای اقدامات بعدی دولت ارائه کنند.»
الگویی مانند مالزی
برخی از مسئولان نیز معتقدند که میتوان با توجه به الگوهای موفق جهانی به تمرکز فعالیتهای سیاسی، اقتصادی و تجاری در پایتخت پایان داد. شهرهایی چون قزوین، ساوه، سمنان، قم و شهرک پرند از جمله مناطقی بودهاند که برای تشکیل "شهر اداری" پیشنهاد شدند.
در این میان ابوالفضل ابوترابی، عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس طرح جامعی را برای انتقال پایتخت اداری از تهران تدوین کرده که به گفتهی او بیش از ۱۵۰ نماینده آن را امضاء کردهاند.
ابوترابی در گفتگویی که متن آن ۱۷ اسفند ۹۱ در روزنامه "مردم سالاری" منتشر شد گفت: «در قالب این طرح، شورای عالی انتقال پایتخت سیاسی اداری زیر نظر رئیسجمهور یا معاون اول به وجود میآید و دبیر این شورا وزیر کشور است.»
او در مورد نهادهایی که قرار است در صورت عملیاتی شدن طرح از تهران منتقل شوند میگوید: «بحث ما انتقال پایتخت سیاسی - اداری است. یعنی تمام ارکان اساسی نظام شامل دولت، هیات وزیران، مجلس شورای اسلامی، قوه قضاییه و سایر موارد دیگر تحقق پیدا میکند.»
یکی از الگوهای مورد نظر برخی از مسئولان، کشور مالزی است. در سال ۱۹۹۵ نزدیک کوالالامپور، پایتخت رسمی مالزی، شهری به نام "پوتراجایا" تاسیس شد که پایتخت اداری این کشور محسوب میشود. احداث چنین شهری با زیرساختهای متناسب سالها زمان لازم دارد.