یافته تازه در جلوگیری از پیر شدن

نامیرایی موضوعی‌ست که در میان افسانه‌های ملل می‌توان شخصیت‌هایی برای آن یافت گرچه که هنوز در واقعیت نمونه‌ای برای آن یافت نشده است. اما حالا بر اساس یک کشف تازه که گزارش آن توسط پژوهشگران بریتانیایی منتشر شده با استفاده از توانایی سلول‌های پوست می‌توان راهی برای جلوگیری از پیر شدن یافت. این اولین بار است که از سلول‌های پوست بعنوان راه حلی برای نامیرایی استفاده می‌شود.

پژوهشگران دانشگاه نیوکاسل با انتشار نتایج مطالعه تازه خود در نشریه علمی "جستجوگری در پوست" از کاهش فعالیت یک آنزیم کلیدی در میتوکندری‌های سلولی در پوست بعنوان علت پیر شدن نام می‌برند. آنچه در یافته تازه به دست آمده این است که فرآیند پیر شدن با کم شدن فعالیت یک آنزیم در سلول‌ها رخ می‌دهد و اگر این آنزیم را بتوان فعال نگاه داشت می‌توان پیر شدن را کند یا متوقف کرد.

 

میتوکندری یکی از اجزاء سلولی‌ست در موجودات پرسلولی‌ست که بعنوان کارخانه تولید انرژی شناخته می‌شود. قطر هر میتوکندری بین 0.75 تا 3 میکرون است و تعداد آن‌ها در هر سلول به صدها واحد می‌رسد. بعنوان مثال در هر سلول کبدی دستکم 2 هزار میتوکندری وجود دارد، با این حال بعضی سلول‌ها نظیر سلول‌های قرمز خونی فاقد میتوکندری هستند. سلول‌ها برای انجام فعالیت‌های حیاتی خود نیاز به انرژی دارند و میتوکندری‌های درون سلول‌ها مسئول تولید این انرژی هستند.

 

کشف تازه پژوهشگران مربوط به کاهش فعالیت آنزیمی به نام ترکیب یا کمپلکس 2 میتوکندریایی‌ست که در دیواره داخلی میتوکندری‌ها قرار گرفته است. مهمترین فعالیت‌های این آنزیم مربوط به چرخه اسید سیتریک و انتقال الکترون‌ها به درون سلول‌هاست. ترکیب 2 میتوکندریایی چیزی شبیه به یک بزرگراه در دیواره میتوکندری‌های سلول ایجاد می‌کند تا الکترون‌ها بتوانند از طریق آن وارد و خارج شوند. داد و ستد الکترونی میتوکندری‌ها نظیر ایجاد جریان برق در یک سیم است و آنچه از این فعالیت آنزیمی نصیب سلول‌ها می‌شود تولید انرژی برای حیات سلولی‌ست.

 

پژوهشگران می‌گویند کاهش فعالیت این ترکیب آنزیمی منجر به افزایش مواد مضر نظیر رادیکال‌های آزاد در درون سلول‌ها می‌شود. چنین تغییری پیری و سپس مرگ سلولی را به همراه دارد. مطالعات قبلی نیز نشان داده بودند که یکی از دلایل بروز چین و چروک در پوست کاهش فعالیت میتوکندری‌های پوست است اما کشف تازه می‌گوید آنچه بعنوان تغییر در فعالیت میتوکندری‌ها شناخته می‌شود در واقع کاهش فعالیت آنزیم ترکیب 2 است.   

 

40 سال پیش برای اولین بار پژوهشگران دانشگاه نبراسکا با انتشار مقاله‌ای به نقش میتوکندری‌ها در بقای سلولی اشاره کرده بودند. در سال‌های اخیر نیز توجه به ناکارآمدی میتوکندری‌ها در اثر نقائص مواد ژنتیکی آن‌ها از جمله DNA افزایش یافته بود. اما در این که کدام بخش از ساختار میتوکندری‌ها در حفظ یا کاهش فعالیت آن‌ها تاثیر دارد موضوعی نامشخص بود. مطالعه پژوهشگران بریتانیایی به اجزاء ترکیب 2 میتوکندریایی که شامل پنج مجموعه مختلف است بعنوان عامل تعیین کننده بقای این کارخانه‌های تولید انرژی سلولی تاکید می‌کند.

 

برای تعیین میزان فعالیت این ترکیب آنزیمی از نمونه‌های پوست 27 داوطلب در سنین بین شش تا 72 سال استفاده شد. نمونه‌های پوستی استفاده شده مربوط به بخش‌هایی از بدن داوطلبان بود که در معرض تابش مستقیم آفتاب قرار نداشتند زیرا گمان می‌رود تابش آفتاب می‌تواند زایایی پوست را دچار اختلال کند.

یافته جدید نشان می‌دهد اگر بتوان با کمک داروها یا مواد آرایشی آنزیم ترکیب 2 را فعال نگاه داشت سلول‌ها قادرند همچنان به بازسازی خود ادامه دهند و نامیرایی آن‌ها ادامه یابد.