قصد بریتانیا برای تجهیز مخالفان سوری به زره‌پوش
رضا تقی زاده ( تحلیل گر سیاسی مسائل ایران )
دیدار روز سه‌شنبه پرنس چارلز ولیعهد بریتانیا از اردوگاه پناه‌جویان سوری در مرز اردن، تازه‌ترین تحول در مسیر اجرای سیاست‌های تازه لندن در قبال کشور بحران‌زده سوریه به شمار می‌رود. همزمان با اعلام ارائه یک کمک ۶۰ میلیون دلاری از سوی آمریکا به مخالفان اسد، دولت بریتانیا تصمیم گرفت ارتش آزاد سوریه را با زره‌پوش‌های ارسالی مجهز سازد.
ویلیام هیگ وزیر خارجه بریتانیا هفته گذشته با حضور در پارلمان بریتانیا، خطوط اصلی سیاست تازه لندن در قبال بحران سوریه را ترسیم ساخت و از افزایش سطح کمک به مخالفان اسد، با هدف پایان بخشیدن به تخریب ساختارهای شهری در سوریه و کشتار غیرنظامیان و ادامه فاجعه انسانی ناشی از تداوم حرکت آوارگان سوری به کشورهای همسایه پرده برداشت.
مطابق تازه‌ترین آمار انتشار یافته، شمار آوارگان سوری به یک میلیون نفر رسیده که از این تعداد، ۳۳۰ هزار نفر در لبنان، ۳۲۵ هزار نفر در اردن، ۲۰۰ هزار نفر در ترکیه، ۵۰ هزار نفر در مصر و ۸۰ هزار نفر در شمال آفریقا و بقیه کشورهای جهان پناه گرفته‌اند.
کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد گزارشی را پیرامون نونهالان و نوباوگان پناهنده سوری تهیه دیده که قرار است پیش از پایان هفته جاری انتشار یابد. در این گزارش با اشاره به وضع دردناک نوباوگان پناهنده سوری، و شمار قابل ملاحظه آنها، از این موج به عنوان «نسل سوخته» یاد شده است.
عدم تناسب
طی ماه‌های اخیر عدم تناسب مابین اقدامات دیپلماتیک برای یافتن راه حل سیاسی بحران جاری در سوریه، و ابعاد فاجعه انسانی در آن کشور شدت بیشتری یافته است.
گروه‌های همسو که از آنها به عنوان دوستان سوریه یاد می‌شود و در عمل در تقابل با رژیم اسد و در کنار شورای ملی و ارتش آزاد سوریه قرار دارند، از همسویی و اتحاد لازم برخوردار نیستند.
بازدارنده‌های دیگری مانند تحریم صدور سلاح به سوریه که از سوی جامعه اروپا اعمال می‌شود، تاکنون مانع عمده در راه تجهیز بهتر ارتش آزاد سوریه بوده است.
گروه‌های نظامی موجود در ترکیب ارتش آزاد سوریه با گرایش‌های افراطی اسلامی، و نگرانی در قبال امکان دست یافتن آنها به سلاح‌های ارسالی و سوء استفاده از این سلاح‌ها برای تهدید امنیت منطقه و یا به کار گرفتن در اقدامات تروریستی، از جمله عواملی است که تاکنون روند کمی و کیفی تجهیز ارتش آزاد سوریه را تحت تأثیر منفی قرار داده است.
اگر چه در حال حاضر بخش بزرگتری از خاک سوریه در اختیار مبارزان و حضور ارتش بشار اسد در بخش کوچکتری از آن کشور است، از نظر قدرت آتش و در اختیار داشتن نقاط استراتژیکی، هنوز نیروی های اسد در جنگ داخلی آن کشور از موقعیت بهتری نسبت به مخالفان برخوردارند.
ترکیه در شمال نگران ناامن‌تر شدن مرزهای مشترک خود با مناطق کردنشین سوریه و اسرائیل نگران ناامنی در مناطق مجاور و پایین دستی ارتفاعات جولان و همچنین انتقال سلاح‌های شیمیایی سوریه به حزب‌الله لبنان است.
معاذ الخطیب، رهبر گروه‌های مخالف اسد، نه از همراهی ترکیه خرسند و نه از میزان حمایت جامعه اروپا راضی است. روند ارسال اسلحه از خارج برای ارتش اسد نیز همچنان ادامه دارد.
تعیین تکلیف نهایی
با حمایت مالی جامعه عرب و بخصوص دو کشور قطر و عربستان سعودی تاکنون بسیج نفرات تازه در ارتش آزاد سوریه و تجهیز تسلیحاتی آنها ادامه یافته است. همزمان طی روزهای گذشته جنگ در نقاط شمال و شرق سوریه مابین نیروی‌های اسد و ارتش مخالفان با شدت در جریان بوده است.
کنترل کامل حلب و ایجاد یک کریدور ارسال کمک‌های انسانی به سمت شمال از جمله هدف‌های درگیری‌های جاری در آن منطقه است.
در اطراف سوریه جدال بزرگ برای اعمال کنترل بر راه ارتباطی شهر با فرودگاه دمشق نیز ادامه دارد. در صورت قطع این راه ارتباطی، تجهیز نیروی‌های اسد از راه هوا با دشواری روبه‌رو خواهد شد.
دست یافتن به این هدف تا حدود زیادی مستلزم شکستن مقاومت ایران در کنار حکومت اسد و رسیدن غرب به توافق اصولی در این زمینه با روسیه است.
روز چهار شنبه ۱۳ ماه مارس سرگئی لاوروف، وزیر خارجه، و سرگئی شوئیگو، وزیر دفاع روسیه، با ویلیام هیگ وزیر خارجه و فلیپ هموند وزیر دفاع بریتانیا در لندن مذاکرات با اهمیت و حساسی را آغاز کردند.
علاوه بر مناسبات راهبردی مابین دو کشور روسیه و بریتانیا، این گفت‌وگوها که هسته مرکزی آن در جریان برگزاری بازی‌های المپیک و هنگام دیدار پوتین رئیس‌جمهور روسیه از لندن شکل گرفت، به موضوع سوریه و حصول توافق پیرامون آینده آن کشور می‌پردازد.
در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات لندن که مطبوعات بریتانیا از آن به عنوان ۲+۲ یاد کرده‌اند، انتظار می‌رود تانک‌ها ناتو و نیروهای حافظ صلح سازمان ملل بعد از زره‌پوش‌ها بریتانیایی راهی سوریه شوند.