پرداخت "عیدانه" با فروش دلارهای قرضی
دولت در حالی که با کسری بودجه روبروست قصد دارد برای "جبران افزایش قیمتها" به شهروندان ۷۰ تا ۹۰ هزار تومان "عیدی" بدهد. دولت مجبور است برای این کار از صندوق توسعه دلار قرض کند و در مرکز مبادلات بفروشد.
بحث کمک نقدی به شهروندان در آستانه نوروز از چند هفته پیش مطرح شده است. ظاهرا دولت و شماری از نمایندگان مجلس در هفتهی نخست بهمن ماه در مورد میزان و نحوهی پرداخت این کمک که "عیدانه" خوانده میشود به توافق رسیدهاند.
در مورد منبع تامین بودجهی "عیدی" به مردم و تاثیر تزریق این حجم از نقدینگی به بازار که ۶ تا ۷ هزار میلیارد تومان برآورد میشود میان مسئولان و کارشناسان اختلاف وجود دارد.
تبدیل دلار به ریال در مرکز مبادلات
جعفر قادری، نماینده شیراز در مجلس و سخنگوی کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی میگوید دولت برای تامین بودجه این کمکها قصد دارد که از منابع صندوق توسعه ملی برداشت کند
قادری روز شنبه، ۲۸ بهمن در گفتوگو با خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) گفت: «قرار است این نقدینگی از منابع صندوق توسعه پیشبینی شده، از طریق مرکز مبادلات ارزی تامین شود و دلارها در این مرکز تبدیل به ریال شود و در اختیار مردم قرار گیرد.»
بنابر این گزارش قادری برداشت از منابع ذخیره ارزی را "نوعی استقراض" خوانده و تاکید میکند این پول باید "به شکلی به این صندوق برگردد."
شکل بازپرداخت ارزهایی که دولت از صندوق توسعه برداشت میکند هنوز نامشخص است. قادری به ایسنا گفت: «در این رابطه دولت و مجلس باید بعدا به جمع بندی برسند.»
"عیدانه هدیه رهبری است"
شماری از نمایندگان مجلس ادعا میکنند کمک نقدی به مردم به منظور کاهش فشارهای اقتصادی ناشی از گرانی و تورم است و به توصیهی رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنهای انجام میشود.
خبرگزاری ایلنا ۲۵ بهمن به نقل از محمد حسن آصفری، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس نوشت: «این مبلغی که قرار است از سوی رئیس دولت به مردم پرداخت شود هدیه رهبری است.»
به گزارش ایلنا آصفری میگوید: «امروز گرانی و تورم به دلیل تحریم و برخی بیتدبیریها مشکلات بسیاری را بر قشر آسیبپذیر و کارگران زحمتکش و مردم تحمیل کرده است که بایستی به این افراد کمک شود.»
محمد دامادی نماینده ساری، ۱۷ بهمن در گفتوگو با سایت خبری "قانون" ادعاهای مطرح شده در مورد توصیه خامنهای را تکذیب کرد و گفت: اصلا شأن رهبری نیست که در این گونه مسائل وارد شود.
به نوشتهی سایت قانون "در حال حاضر دولت مبلغ ۷ هزار میلیارد تومان به پیمانکاران عمرانی کشور و حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان بابت پرداخت به کارمندان بدهکار است." در این گزارش میزان کمک نقدی به مردم ۷ هزار میلیارد تومان برآورد شده است.
تورم ۶ تا ۷ درصدی کمکهای نقدی
مطابق برخی گزارشها کمکهای نقدی به هفت دهک پایین جامعه پرداخت میشود که حدود ۶۰ میلیون نفر میشوند. برخی نمایندگان احتمال میدهند از آنجا که آمار دقیقی از طبقات اجتماعی در دست دولت نیست این پرداختها شامل تمام کسانی بشود که یارانه دریافت میکنند.
به گزارش خبرگزاری فارس یحیی آلاسحاق، رئیس اتاق بازرگانی، ۱۷ بهمن گفته است که میزان کمک نقدی برای خانوادههایی که زیر پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی هستند ۹۰ هزار تومان خواهد بود.
آلاسحاق میگوید اگر کمک نقدی فقط به ۶۰ میلیون نفر محدود باشد، مجموعا حدود ۶ هزار میلیارد تومان خواهد بود که تزریق آن به بازار "با توجه به تأثیر آن بر پایه پولی، تورمی در حدود ۶ تا ۷ درصد در پی خواهد داشت."
در کنار نگرانیهایی که در مورد تورمزا بودن افزایش نقدینگی وجود دارد، مطابق دستورالعمل صندوق توسعه ملی و قانون برنامه پنجم توسعه استفاده از ذخیره ارزی برای امور جاری کشور مجاز نیست.
برخی از کارشناسان معتقدند با توجه به تورم ۳۵ درصدی و افزایش سرسامآور قیمتها پرداخت کمک نقدی به مردم تاثیر محسوسی در وضعیت اقتصادی کشور ندارد و بیشتر به منظور جلوگیری از حرکتهای اعتراضی انجام میشود.
محمد دامادی به سایت قانون گفته است: اگر هدف این است که با ۷۰ هزار تومان مردم را در شب عید شادمان کنند، تابستان مردم را خراب خواهند کرد.