مغز خاطرات دردناک را فراموش نمیکند
بعضی از خاطرات، چه خوب و چه بد، برای همیشه در ذهن میمانند و در این میان، خاطراتی که میخواهیم از یاد ببریم، سخت تر از همه از ذهن زدوده میشوند.
محققانی که درباره این پدیده مطالعه میکنند، اکنون دریافتهاند زمانی که صحبت از سرکوب خاطرات ناخوشایندی به میان میآید که محرک احساسی داشتهاند، "فراموشی عمدی" یا "فراموشی داوطلبانه" به هیچوجه کارایی ندارد.
گروهی از فیزیولوژیستهای دانشگاه کارولینای شمالی دریافتهاند افراد مورد مطالعه آنها قادر نیستند آنگونه که رویدادهای خوشایند و مادی خود را عمدا فراموش میکنند، خاطرات احساسی و معنوی خود را از ذهن پاک کنند.
به گفته آنان، زمانی که انسانها سعی میکنند عمدا اطلاعاتی را فراموش کنند، باید در ذهن خود آن اطلاعات را از بقیه موضوعات همراه آن جدا کنند و آنچه را که مایل نیستند دوباره به خاطر بیاورند، کنار بگذارند اما احساسات مانع از برداشتن این دو گام میشود.
دراین مطالعه محققان با استفاده از تصاویر احساسبرانگیز و خنثی، شیوهای را برای فراموشی هدایت شده به کار بستند تا دریابند که آیا انسانها میتوانند به آسانی فراموش کردن رویدادهای مادی و غیر احساسی، رویدادهای احساسی را نیز به دست فراموشی بسپارند یا خیر؟
زمانی که فهرست اطلاعاتی که میبایست فراموش شود، خنثی بود، داوطلبان شرکتکننده موفق شدند آنها را عمدا فراموش کنند اما زمانی که این فهرست شامل رویدادهای احساسی بود، فراموشی هدایت شده، شکست خورد.
این یافتهها میتوانند به درک راههایی کمک کند که احساسات، با چیرهشدن به فرآیندهای مغزی، فعالیت ذهن، از جمله کار بازیابی خاطرات را در کنترل خود میگیرد. احساسات، میتواند در فرایندهایی که برای فراموش کردن عمدی بخشهای ناخوشایندی از خاطرات گذشته در مغز انجام میشود، "اتصالی" ایجاد کند.
دکتر ه.ن.مالیک، استاد فیزیولوژی در ،AIIMSاحساسات، به شدت روی حافظه اثر میگذارد و زندهترین خاطرات، رویدادهای احساسی هستند که به دفعات به ذهن بازمیگردند.
وی گفت برخی معتقدند که تحریک احساسات منجر به دقیقتر و باریکتر شدن توجه انسان میشود به گونهای که به اطلاعات پیرامونی توجه نمیشود و در نتیجه احتمال کمتری دارد که بعدا به خاطر آورده شوند.
دکتر سونیتا تیواری ، استاد فیزیولوی در دانشگاه پزشکی کینگ جرج، در "لکنو"ی هند نیز در اینباره گفت " انسانها به ندرت لحظات احساسیشان را فراموش میکنند. فراموشی عمدی، برای کدر و تاریک کردن خاطرات ناخوشایند، در بسیاری موارد ناموفق است.
او گفت احساسات شدید باعث میشود رویدادهایی که همراه آنها بودهاند، همیشه در مغز در دسترس و قابل یادآوری باشند.
این دانشمند گفت فراموشی عمدی رویدادهای خنثی، اقدامی مفید است که به مغز در روزآمد کردن اطلاعات خود کمک میکند