گزارشی از وضعیت مسیحیان ایرانی در سال ۲۰۱۲
طرحی از علیرضا درویش
منصور برجی ( سخنگوی «کمیته ماده ۱۸» وابسته به «شورای کلیساهای ایرانی همگام» )
در بخشی از آخرین گزارش احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد وضعیت حقوق بشر، به بازداشت ۳۰۰ مسیحی در ایران از خرداد سال ۱۳۸۹ تا زمان انتشار گزارش، اشاره شده بود که ۴۱ نفر از آنها بدون اتهام از یک ماه تا یک سال در زندان به سر برده‌اند.
هر چند جمهوری اسلامی ایران گزارش سوم احمد شهید، را مغرضانه خوانده و آنرا مردود شمرد، اما رویدادهای سال گذشته حاکی از تداوم فشارها بر نوکیشان و مسیحیان تبشیری است که با محدودیت‌های بیشتر و بی سابقه‌ای روبرو هستند.
«کمیته ماده ۱۸» وابسته به شورای کلیساهای ایرانی همگام که هر ساله گزارشی از وضعیت آزار و اذیت مسیحیان ایرانی تهیه می‌کند، به موارد متعددی از نقض حقوق مسیحیان در سال ۲۰۱۲ اشاره می‌کند.
ادامه بازداشت و حبس غیرقانونی نوکیشان مسیحی به دلایل عقیدتی
در سال گذشته این روند تداوم داشته و بیش از ۵۰ مسیحی بازداشت شده‌اند. با احتساب کسانی که بازداشت موقت داشته‌اند این رقم به حدود ۱۱۰ نفر میرسد. در حال حاضر ۱۴ نفر از این افراد همچنان در زندان به سر میبرند. برخی از این افراد کشیش، یا از رهبران کلیسا و برخی دیگر نیز از اعضای عادی شرکت کننده در کلیساهای رسمی یا خانگی هستند.
در این میان نام کشیش یوسف ندرخانی نیز به چشم می‌خورد. کشیش ندرخانی در پی فشارهای بین‌المللی روز ۱۸ سپتامبر از زندان آزاد شده بود. اما مدتی پس از آزادی، و در روز کریسمس، برای بار دوم بازداشت شده و روانه زندان گردید تا ۴۵ روز باقیمانده از دوران محکومیت سه ساله خود را نیز سپری کند. اتهام کشیش ندرخانی، اقدام علیه امنیت ملی اعلام شده بود. اما مسیحیان ایرانی این اتهام و موارد مشابه را پوششی برای مجازات افرادی می‌دانند که در زمینه تبلیغ انجیل فعال هستند.
دو رهبر دیگر مسیحی نیز، با نام‌های فرشید فتحی و بهنام ایرانی هم در لیست زندانیان عقیدتی قرار دارند. این دو رهبر مسیحی، از سال ۲۰۱۰ تا کنون زندانی بوده و احکام ۶ سال حبس خود را با اتهاماتی مشابه آقای ندرخانی سپری میکنند.
سعید عابدینی، کشیش ایرانی تبار ساکن آمریکا، که در مهر ماه گذشته بازداشت شده بود، همچنان بدون تفهیم اتهام در زندان اوین نگهداری میشود. این زندانی مسیحی تا سه هفته پیش از داشتن وکیل محروم بود. آقای سعید عابدینی که به گفته همسرش نغمه، برای دیدار خانواده خود و تاسیس یک پرورشگاه به ایران رفته بود، در پی تهاجم نیروهای امنیتی به منزل پدر وی بازداشت شد و تا کنون زندانی است.
در روزهای پایانی سال ۲۰۱۲ حدود ۵۰ نفر از مسیحیان فارسی زبان ساکن تهران به مناسبت زادروز عیسای مسیح، و جشن کریسمس در خانه‌ای گرد هم آمده بودند. این گردهمایی با حمله ماموران امنیتی لباس شخصی مواجه شد و طی آن تمامی حاضرین با فرم‌های مخصوصی در همان خانه مورد بازجویی قرار گرفتند و پس از اخذ تعهد کتبی آزاد شدند.
کشیش «ورویر آوانسیان»، از کشیشان رسمی کلیسای جماعت ربانی ایران است که به علت بیماری حاد کلیوی سال‌هاست بازنشست شده و نیازمند دیالز هفتگی است. وی تنها فرد بازداشت شده در این گردهمایی بود که به زندان اوین منتقل شد. نگرانی در مورد سلامت این کشیش همچنان ادامه دارد.
با پایان سال ۲۰۱۲،شهر شیراز بالاترین تعداد زندانیان مسیحی را داراست. با گذشت نزدیک به یک سال از دستگیری تعدادی از مسیحیان این شهر، ۵ نفر از آنان همچنان بدون اتهامی مشخص، در زندان به سر میبرند. نزدیک به سه ماه پیش نیز تعداد دیگری از مسیحیان فارسی زبان این شهر بازداشت و روانه زندان عادل‌آباد شیراز شدند.
محدودیت و محاصره کلیساهای رسمی فارسی زبان
به گزارش «کمیته ماده ۱۸» وابسته به شورای کلیساهای همگام، بیشترین فشارها در سال گذشته متوجه کلیساهای رسمی بوده است که جلسات عبادی خود را به زبان فارسی برگزار میکنند.
تعطیلی کلیسایی در اهواز، در آستانه کریسمس سال گذشته و نیز کلیسای دیگری در منطقه جنت آباد تهران از موارد گزارش شده در سال گذشته بوده‌اند. با توجه به اطلاعات دریافتی از«کمیته ماده ۱۸» ، تعداد کلیساهای تعطیل شده و املاکی را که با تهدید ماموران اطلاعات به نحوی از مالکیت کلیسا خارج شده‌اند بیش از میزان گزارش شده میداند.
«برخی ناظران مسیحی معتقدند» کلیساها در شرایط فعلی، حاضر به انتشار اخبار مربوط به این موارد نیستند اما تعداد این موارد به شکل نگران کننده‌ای رو به رشد است.
کلیساهای فارسی‌زبان در این دوره از برگزاری جلسات در روزهای تعطیل جمعه منع شده‌اند. معدود کلیساهای فارسی‌زبانی که تا امسال، به دلیل استقبال زیاد مردم، در روزهای جمعه و یکشنبه جلسات پر تعدادی داشتند، از این پس تنها اجازه برگزاری جلسه عبادی در روز یکشنبه را دارند.
جلسات میان‌هفتگی تعلیم کتاب‌مقدس به اجبار تعطیل شده و حتی کتاب‌فروشی داخل کلیساها نیز به تعطیلی کشیده شد. این در حالی است که انجمن کتب‌مقدسه سال‌هاست به دستور مقامات امنیتی بسته شده و هزاران مسیحی فارسی‌زبان اجازه انتشار و پخش کتاب‌مقدس را ندارند.
شرکت کنندگان در کلیساهای رسمی فارسی زبان مجبور به ارائه مشخصات کامل و شماره ملی خود شدند که امکان بیشتری به ماموران امنیتی برای کنترل شرکت کنندگان در این جلسات بدهد. برجی معتقد است‌این یک نوع سیاست بازدارنده است تا از یک سو تعداد جلسات و از دیگر سو تعداد شرکت کنندگان را به حداقلی برسانند که قابل کنترل و یا حتی نفوذ باشند.
رهبران کلیساها برای متابعت از محدودیت‌های غیرقانونی مقرر شده، تحت فشارهای شدید قرار گرفته و حتی گاهی با تهدید جانی خود و اعضای خانواده مواجه می‌شوند. از برخی از این رهبران رسما خواسته شده کشور را ترک کنند و یا از خدمات کلیسایی پرهیز کنند.
ادامه برخورد با کلیساهای خانگی
گزارش‌ها همچنان حاکی از ادامه تلاش‌های مقامات امنیتی برای کشف و تعطیلی کلیساهای خانگی است. در سال‌های اخیر به دلیل محدودیت‌های زیادی که بر کلیساهای رسمی اعمال شده است، برخی نوکیشان و مسیحیان فارسی‌زبان برای پرستش و عبادت در گروه‌های کوچکتر به خانه‌ها پناه برده‌اند.
رشد این کلیساها به قدری چشمگیر بوده که مقامات عالی‌رتبه جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر نسبت به خطرات آن برای نظام هشدار داده، و از گسترش آن به شهرهای کوچک و حتی روستاها اظهار نگرانی کرده‌اند.
آیت‌الله خامنه‌ای نیز در سخنرانی خود در حضور مردم قم، از «گسترش شبکه کلیساهای خانگی» به عنوان یکی تهدیدات جدی یاد کرد که نظام اسلامی ایران را تهدید می‌کند.
خبرگزاری‌های داخلی ایران در ۲۴ مهرماه گذشته از شناسایی و انهدام چهار شبکه کلیساهای خانگی در شیراز و کوار، و دستگیری رهبران آن خبر دادند.