وزارت نفت: احتمال فسخ «دوستانه» قرارداد گازی ۵ میلیارد دلاری با چین

علیرضا نیکزاد سخنگوی وزارت نفت ایران می‌گوید که شرکت «سی ان پی سی» چین از ایران خواسته که قرارداد توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی با این شرکت را «به خاطر ریسک بالا» لغو کند و به زودی «یک میدان گازی که توسعه آن ریسک کمتری دارد، به چینی‌ها معرفی می شود».

               

وی روز دوشنبه،چهارم دی ماه در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر گفته است که با گذشت نزدیک به ۳.۵ سال از امضای قرارداد پنج میلیارد دلاری طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی نفت چین(سی ان پی سی)، با توافق دو طرف از توسعه این پروژه مشترک گازی کناره‌گیری کرده‌اند.

سخنگوی وزارت نفت افزود: «هنوز قراردادی بین دو طرف فسخ نشده اما احتمال فسخ این قرارداد و امضای یک قرارداد جدید برای توسعه یک میدان گازی خشکی بین دو طرف وجود دارد.»

آقای نیکزاد در حالی از احتمال «فسخ دوستانه» توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی که در منطقه‌ای حساس، یعنی درست واقع در بلوک مرزی با سخن گفته که وزیر نفت به دفعات به شرکت «سی ان پی سی» چین به خاطر تاخیر در شروع عملیات توسعه این میدان اخطار داده و حتی تهدید به جریمه مالی کرده بود.

وزیر نفت ایران پاییز سال گذشته به خاطر «مجبور کردن شرکت چینی برای عمل به تعهدات خود در فاز ۱۱ پارس جنوبی» یک قرارداد ۵ میلیارد دلاری دیگر، یعنی قرارداد توسعه میدان پارس شمالی با شرکت چینی را به تعلیق درآورد؛ موضوعی که تاکنون تاثیری در عملکرد شرکت چینی نداشته است.

فاز ۱۱ پارس جنوبی یکی از فازهای بسیار بزرگ این میدان مشترک گازی است که برای تولید روزانه ۵۰ میلیون متر مکعب گاز (دو برابر میزان گازی که از هر کدام از فازهای یک تا ۱۰ تولید می‌شود) هدفگذاری شده است.

ایران تاکنون ۸ فاز از فازهای ۲۹ گانه میدان پارس جنوبی را افتتاح کرده و فازهای ۹ و ۱۰ پارس جنوبی که حدود چهار سال قبل به صورت زودهنگام افتتاح شد، هنوز هم با ۱۸ چاه تولیدی (به جای ۲۴ چاه) و با ظرفیت ۷۵ درصدی (در مجموع ۴۲ میلیون متر مکعب در روز) گاز تولید می‌کند.

رستم قاسمی، وزیر نفت ایران سال گذشته قول داده بود که «تولید زودهنگام گاز از پنج فاز ۱۲، ۱۵، ۱۶، ۱۷ و ۱۸ پارس جنوبی تا پایان سال ۹۰» آغاز شود، موضوعی که تاکنون اتفاق نیفتاده است.

توسعه فازهای ۱۱، ۱۳ و ۱۴ پارس جنوبی نیز پیشتر قرار بود از سوی شرکت توتال فرانسه و با مشارکت دو شرکت نفتی شل و رپسول انجام شود، اما با اوج‌گیری تنش میان ایران و غرب بر سر فعالیت‌های هسته‌ای تهران این شرکت‌ها پارس جنوبی را رها کردند و ایران در خرداد سال ۸۸ اعلام کرد که قرارداد توسعه فاز ۱۱ به چین داده شد.

هم‌اکنون قطر، معادل ۱۶ فاز ایرانی پارس جنوبی از این میدان مشترک گاز تولید می‌کند و به برکت توسعه این پروژه، با تولید سالانه ۷۷ میلیون تن گاز مایع، بزرگترین تولید کننده گاز مایع «ال ان جی» در دنیا است.

قطر همچنین ۱۳ برابر ایران از لایه نفتی این میدان نفت تولید می‌کند. ایران هم اکنون روزانه ۳۵ هزار و قطر ۴۵۰ هزار بشکه نفت از این میدان برداشت می‌کند.

اکنون سخنگوی وزارت نفت ایران می‌گوید که با توجه به تمایل چین برای توسعه میدانی با «ریسک پایین» به زودی یک میدان جدید گازی در خشکی به شرکت چینی برای توسعه واگذار خواهد شد. وی اشاره‌ای به نام میدان گازی واقع در خشکی نکرد.

این مقام مسئول در خصوص آخرین تصمیم‌گیری‌ها برای توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی، اظهار داشت: «با دستور وزیر نفت، توسعه بخش فراساحلی آن شامل طراحی، ساخت، نصب و راه‌اندازی سکوهای دریایی، خطوط لوله زیر دریایی و حفاری چاه‌های گازی به پیمانکاران داخلی واگذار خواهد شد.»

خبرگزاری مهر شهریورماه سال گذشته طی گزارشی از تاخیر ده‌ها قرارداد نفت و گازی چین در ایران به ارزش ۴۰ میلیارد دلار خبر داده بود. قرارداد توسعه میدان‌های مشترک نفت با عراق و قطر همچون آزادگان شمالی، آزادگان جنوبی، یادآوران، فاز ۱۱ میدان پارس جنوبی، فاز دوم توسعه کارخانه ایران ال.ان.جی و طرح توسعه پارس شمالی که هم اکنون پروژه توسعه این طرح‌ها یا معلق یا لغو شده است.