مهدی هاشمی و جنجال یک گفت وگو
آرش حسین نیا
تفاوتی نمی کند. زندانی باشد یا آزاد. ایران باشد یا خارج از ایران. مهدی هاشمی خبرساز است.
حتی وقتی که او در سلول های انفرادی زندان اوین بازجویی پس می‌دهد، خبرهایش در رسانه ها و شبکه اجتماعی اینترنت دست به دست می شود.
چند روزی است که نام مهدی هاشمی ، فرزند اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، نه در پیوند با آخرین وضعیت زندان و بازداشتش بلکه با فایلی صوتی منتسب به او در هم آمیخته که گپ و گفت و گوی او با نیک آهنگ کوثر، کاریکاتوریست و روزنامه نگار مقیم کاناداست.
در این فایل صوتی که آن را برای نخستین بار فردی با نام کاربری «خط رهبری» روی یکی از شبکه های اجتماعی اینترنتی به اشتراک گذاشته است، درباره شرایط سیاسی پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ سخن به میان می آید، از اقدامات و شکل‌گرفتن تقسیم کاری برای بیان انتقاد از دولت محمود احمدی نژاد حرف زده می شود و انتقاداتی ساختار شکن از آیت الله خامنه ای- رهبر جمهوری اسلامی ایران- و فرزندش مجتبی مطرح می‌شود.
محسن هاشمی- برادر بزرگتر مهدی هاشمی- در گفت و گو با روزنامه آرمان در تهران و محمود علیزاده طباطبایی ، وکیل او درایران در گفت و گو با خبرنگاری ایلنا در واکنش به انتشار این فایل صوتی آن را ساختگی و کذب خوانده اند.
در مقابل عباس جعفری دولت‌آبادی، دادستان عمومی و انقلاب تهران روز سه‌شنبه،۲۱ آذر ماه، در گفت و گو با خبرگزاری مهر، گفت: «از نظر ما کسی که تکذیب کند، کسی است که به او منتسب است.»
البته او ترجیح داد تا جزییاتی بیشتری از ماجرا ارایه نکند. با اینکه بستگان و نزدیکان مهدی هاشمی صحت نوار مکالمه منتسب به او را تکذیب می کنند، نیک آهنگ کوثر، کارتونیست مقیم کانادا اما صحت فایل منتشر شده در فضای اینترنت را تایید می کند.
نیک آهنگ کوثر می گوید: «من فایل را از اول آنالیز نکرده ام . اما بنا به زمانش به میزان ۹.۹۹ درصد می گویم این همان فایلی است که در اختیار دادگاه قرار گرفته است و تا آن جایی که گوش داده ام دقیقا همان فایلی است که در روز ۱۳ اکتبر ۲۰۱۰ بنده در آن با آقای مهدی هاشمی حرف زده ام . من به ایشان زنگ زدم و فایل مورد نظر را به عنوان مدرک شخصی ضبط کردم.»
از نیک آهنگ کوثر می پرسم که آیا به طور معمول ، مکالمات تلفنی خود با تمام افراد را ضبط می کند،؟ پاسخ او منفی است با این حال توضیح می دهد که اگر بخواهد گفت و گوی تلفنی با کسی را ضبط کند یا از قبل به آنها می گوید، یا تنها گفت و گو با کسانی را که مطابق قانون، اجازه و امکان ضبط گفت و گو با او را داشته باشد ضبط می‌کند.
این کارتونیست مقیم کانادا می گوید به طور معمول مهدی هاشمی می‌دانسته که او مکالماتشان را ضبط می کند.
اما در مورد این فایل خاص، اطمینانی از اطلاع داشتن او ندارد و تایید می‌کند که «به طور مشخص این یکی را بهشان نگفتم.»
درعین حال مدیر سایت «خودنویس» انتشار این فایل صوتی در فضای اینترنت را محکوم کرده و تاکید می کند که انتشار این فایل صوتی کار او نبوده است.
او تاکید می کند که «قویا انتشار این فایل را محکوم می کنم . این فایل فقط یک سند بوده و مطابق خواست آقای مهدی هاشمی و وکیل ایشان در اختیار دادگاه قرار گرفته است.»
آقای کوثر می گوید پیش از ارایه این اسناد به دادگاهی در اونتاریوی کانادا به وکلای آقای هاشمی گفته که در صورت ارایه این اسناد، طبق قانون، این اسناد در اختیار طرف دیگر دعوا هم قرار می گیرد که می‌تواند به نفع آنها نباشد،به گفته نیک آهنگ موثر با این حال باز وکلای آقای هاشمی، به ارایه اسناد به دادگاه اصرار داشته‌اند.
او تاکید می‌کند که از ضبط و نگهداری این فایل چه به لحاظ قانونی و چه به لحاظ اخلاقی، کاملا دفاع می کند و برای این دفاع دلایلی دارد: «آقای مهدی هاشمی به نقض حقوق بشر و سوء استفاده از اموال عمومی و تاثیرگذاری روی رسانه های خارج از کشور با دادن اطلاعاتی که به زعم من می توانست غیر واقعی باشد، متهم بودند.»
به گفته نیک آهنگ کوثر، او این فایل را به عنوان مستند نگه داشته تا اگر او حرفش را تغییر داد، بعدا بتواند مقایسه کرده و به رویش بیاورد.
نیک آهنگ کوثر مدعی است که این فایل صوتی را به همراه اسناد بسیار دیگری از مکالمات و مکاتبات اینترتی خود با مهدی هاشمی به عنوان مستندات به دادگاهی در اونتاریوی کانادا تحویل داده است که در آن دادگاه به عنوان شاهد حضور داشته است.
دادگاه مورد اشاره ، دادگاهی است که در جریان آن ، هوشنگ بوذری به اتهام آدم ربایی، شکنجه، بازداشت غیر قانونی و اخاذی در سال ۲۰۰۰ میلادی علیه مهدی هاشمی – معاون وقت وزیر نفت- اکبر هاشمی رفسنجانی- رئیس جمهوری اسبق ایران- و علی فلاحیان- وزیر اطلاعات وقت- اقامه دعوا کرده است.
آقای بوذری می گوید در دولت اکبر هاشمی رفسنجانی، او مشاوره کنسرسیومی متشکل از پنج شرکت اروپایی را بر عهده داشته که توانسته بودند قراردادی به ارزش دو میلیارد دلار را برای توسعه پارس جنوبی با شرکت ملی نفت ایران منعقد کنند.
به گفته آقای بوذری پس از آن بوده که مهدی هاشمی که در آن زمان رئیس سازمان بهینه سازی مصرف سوخت و معاون وزیر نفت بوده است، از او باج خواهی کرده است.
و چون هوشنگ بوذری این درخواست را رد کرده، با دستگاه های اطلاعاتی و امنیتی جمهوری اسلامی سر و کار پیدا کرده ، بازداشت و شکنجه شده است.
حال ، دادگاه بررسی کننده، مهدی هاشمی را محکوم به پرداخت ۱۳ میلیون دلار غرامت کرده است.
نیک آهنگ کوثر قرار بوده چه چیزی را شهادت بدهد؟
اما نیک آهنگ کوثر که به درخواست هوشنگ بوذری به دادگاه رفته، قرار بوده چه چیزی را شهادت بدهد؟ او شاهد چه چیز بوده است؟
نیک آهنگ کوثر می گوید باید شهادت می داده که او با آقای مهدی هاشمی درباره آقای بوذری صحبت کرده است.
به گفته این روزنامه نگار مقیم کانادا، «آقای هاشمی حداقل در سال ۲۰۱۰ مطلع بودند که حکم دادخواستی علیه ایشان وجود داشته ولی آقای هاشمی این را تکذیب کرده بود و گفته بود که اصلا دادگاهی بر علیه من در کانادا تشکیل شده است.»
اما به رغم این توضیحات نیک آهنگ کوثر، در فایل منتشر شده از گفت و گوی منتسب به مهدی هاشمی با او، هیچ رد پایی از دادگاه ، هوشنگ بوذری، کانادا و مواردی از این دست وجود ندارد.
از نیک آهنگ کوثر می پرسم که چرا این مکالمه بی ارتباط با دادگاه و پرونده مورد نظر را به دادگاه کانادایی داده است؟
او می گوید: «در تاریخ هفتم آگوست ۲۰۱۲، وکلای آقای هاشمی از من درخواست کردند که هر مدرکی به عنوان فایل ، گفت و گو، نوشته و هر اطلاعاتی که در این خصوص دارم را در روز ۲۸ دسامبر در شهر تورنتو باید در یک جلسه به آنها تحویل بدهم.»
به گفته این کارتونیست «آقای هاشمی در روز ۱۳ آگوست ۲۰۱۲ در لندن تحت آزمون راستی آزمایی، قرار گرفت و مواردی که من در شهادت نامه ام آورده بودم را رد کرد و همچنین در پاسخ به سوالاتی که وکیل از او پرسیده بود، گفته بود که چنین چیزهایی وجود ندارد و من اطلاعی ندارم.»
براساس گفته های نیک آهنگ کوثر، طبق خواست دادگاه او باید سطح روابط و آشنایی خود و مهدی هاشمی را مشخص می‌کرده و به همین دلیل و خواست دادگاه،باید تمام اسناد و مدارک مربوط به مهدی هاشمی را به دادگاه ارایه می‌کرده است.
او ادامه می دهد که از راههای مختلف تلاش کرده تا تبعات این اقدام را به گوش مهدی هاشمی، وکلا و خانواده او برساند اما یا این پیغام‌ها را نگرفته‌اند یا اینکه نخواسته‌اند در خواست‌اشان، تغییری دهند.
به گفته آقای کوثر، او تا هفته آخر ماه سپتامبر صبر کرده تا آن مدارک را تحویل ندهد به این امید که تغییری در خواسته وکیل و خود آقای هاشمی ایجاد شود،اما به گفته او «آنها کماکان بر این درخواست اصرار داشتند.»
نیک آهنگ کوثر می گوید: «عملا در هفته آخر سپتامبر هم وکلای آقای هاشمی و هم وکلای آقای بوذری به اطلاعات من دسترسی داشتند و از آن زمان به بعد من دیگر هیچ اختیاری روی آن مدارک ندارم.»
پیش از انتشار این فایل در فضای اینترنتی، نیک آهنگ کوثر با نوشتن یادداشتی روی وب سایت خودنویس که مدیریت آن را بر عهده دارد، نسبت به تبعات انتشار عمومی این اسناد هشدار داده بود.
اما چه نشانه هایی نیک آهنگ کوثر را به این مهم رسانده بود که نسبت به انتشار اسناد در فضای اینترنتی هشدار دهد؟ او از کجا می دانسته که این اسناد قرار است به زودی منتشر شود؟
نیک آهنگ کوثر می گوید این نگرانی بعد از گفت و گوی هوشنگ بوذری با یکی از خبرنگاران سایت خودنویس برای او ایجاد شده است، چراکه در آن گفت و گو، آقای بوذری ضمن اینکه از دستگیری و زندانی بودن آقای مهدی هاشمی اظهار ناراحتی می کند، در عین حال می‌گوید که اسناد منتشر خواهند شد.
نیک آهنگ کوثر با اشاره به شرایط مهدی هاشمی و زندانی بودن او، از تماس خود با آقای بوذری خبر می دهد که در آن تماس از نگرانی ةای خود مبنی بر انتشار اسناد با آقای بوذری سخن می گوید.
با این حساب و آن طور که آقای کوثر می گوید، هوشنگ بوذری و وکلای او نیز به این اسناد دسترسی داشتند. شاکی مهدی هاشمی البته می گوید پس از انتشار اسناد و از طریق یکی از دوستانش در جریان انتشاراین فایل صوتی قرار گرفته است.
آقای بوذری می گوید پس از آن بود که با نیک آهنگ کوثر تماس گرفته و از چند و چون ماجرا باخبر می شود و می فهمد که این بخشی از مدارکی است که در اختیار او و وکلایش قرار گرفته است.
اما هوشنگ بوذری از ماهها قبل می توانسته به این فایل دسترسی داشته و آن را گوش داده باشد.
این پرسش من از آقای بوذری است که چطور پس از انتشار این فایل در فضای اینترنت ،پی به وجود فایلی برده که از ماهها قبل در اختیار او و تیم وکلایش بوده است.
او می گوید: «حجم فایل ها و نوشته ها و چت ها و مدارک آنقدر زیاد که کسی حوصله و وقت گوش دادن به مجموعه آنها را نداشت. همه این مدارک هم به فارسی بود و اینجا هم فایل فارسی خیلی کاربرد نداشت و باید به انگلیسی ترجمه می شد.»
او پیشنهاد می کند که به وکلای آقای مهدی هاشمی در کانادا و انگلستان زنگ بزنم و درباره علت درخواست آنها برای ارایه این اسناد به دادگاه از آنها بپرسم.
مشخصا از هوشنگ بوذری درباره نقش او در انتشار این فایل در فضای اینترنت می پرسم. پرسشی که کمی او را برافروخته می کند و تاکید می کند که « صریحا خدمتتان می گویم که در انتشار این فایل ها هیچ نقشی نداشته ام و نخواهم داشت چون این طور که خواندم نوشته شده بود که تعداد این فایل ها ۲۰ عدد بوده که فقط دو تا از آنها منتشر شده است.»
او ادامه می‌دهد که «لطف کنید هر کس که تصور می کند هوشنگ بوذری نقشی در انتشار این فایل های صوتی داشته تقاضا می کنم به اولین دادگاه محل اقامتش مراجعه کرده و علیه من اقامه دعوا کند.»
اما با توجه به تهدید ضمنی آقای بوذری در گفت و گو با سایت خودنویس و البته تصریح او مبنی بر انتشار این اسناد در گفت و گو با تلویزیون صدای آمریکا، احتمال انتشار این فایل از سوی او حتی برای نیک آهنگ کوثر هم پر رنگ بوده که نسبت به اتفاق افتادن آن پیش از انتشار هشدار داده بوده است.
آقای بوذری آن احتمال، نشانه و تهدید خود را این گونه توجیه می کند و می گوید «آقای کوثر احتمالا دچار یک سوء تعبیر و تفاهم شده است.»
به گفته بوذری، با توجه به اینکه پس از درخواست وکلای مهدی هاشمی، آن مدارک در اختیار کسان دیگری در ایران یا کانادا قرار گرفته،او نیز نگران انتشار آن مدارک بوده و برا یهمین از احتمال انتشار اسناد و مدارک سخن گفته بود.
از سه منبعی که می توانسته‌اند این فایل ها را در اختیار داشته باشند، دو سمت ماجرا یعنی نیک آهنگ کوثر و هوشنگ بوذری تاکید می کنند که با انتشار این اسناد مخالف بوده اند و کار آنها نیست.
حال می ماند طرف مهدی هاشمی و وکلای ایشان. اما پیش از آن از نیک آهنگ کوثر می پرسم او چه احتمالی را در انتشار این اسناد محتمل می داند، آقای کوثر می گوید: «در بعضی از صفحات فیس بوک دیدم که افراد نزدیک به خانواده هاشمی که اولا ذکر کرده اند که این فایل ، فایل اصلی نیست و تغییر یافته و صداگذاری شده است و عملا به این نتیجه رسیدم که آنها قاعدتا فایلی را در اختیار دارند که با فایل منتشر شده مقایسه کرده اند.»
به گفته او «اگر آنها چنین چیزی مطرح می کنند پس باید فایلی در این خصوص به دستشان رسیده باشد. از سوی دیگر یکی از خویشاوندان آقای هاشمی که ظاهرا ساکن انگلیس هستند، چند مدت پیش در فیسبوکشان مطرح کرده اند که این فایل ها چیز جدیدی نیست و گفته اند که ما مدتهاست که آنها را داریم.اگر چنین چیزی صحت داشته باشد پس قاعدتا فایل ها باید چند مدت پیش دست افرادی چه در ایران و چه در خارج از ایران رسیده باشد.»
نیک آهنگ کوثر با اشاره به تاکید هوشنگ بوذری مبنی بر منتشر نکردن این فایل، تاکید می کند که چگونگی انتشار این فایل روی فضای اینترنت برای او «گنگ» است.
هوشنگ بوذری ، شاکی پرونده مهدی هاشمی نیز سناریوهایی برای انتشار این اسناد در اینترنت دارد و تاکید می کند که همچنان انتشار این فایل را از ناحیه دیگران احتمال می‌دهد.
او می گوید یک گروه درگیر در این ماجرا، وکلای مهدی هاشمی و گروه دیگر، مترجمان این اسناد هستند. به گفته آقای بوذری، «حالا خودتان تصور بفرمایید که انبوهی از فایل ها را لابد عده زیادی نشسته اند ترجمه کنند و لابد این عده زیاد با افراد دیگری ارتباط دارند.»
او سپس می پرسد: «شما چطور می توانید مطمئن باشید که این ماجرا کنترل شده است. آیا این وسط امکان ندارد که یکی یا دو نفر در این مورد کنجکاوی نکرده باشند. تعجب من از این است که از این انبوه فایل ها چرا ۱۸ یا ۲۰ تا از آنها مورد توجه قرار گرفته است؟
هوشنگ بوذری احتمال انتقام جویی و باج‌خواهی از مهدی هاشمی و خانواده هاشمی رفسنجانی را نیز رد نمی کند،اما در نهایت تاکید می کند که او و نیک آهنگ کوثر از انتشار این اسناد و مدارک هیچ سودی عایدشان نمی‌شده است.
در این میان برخی سایت های خبری که از آنها به عنوان سایت هایی نزدیک به خانواده هاشمی رفسنجانی مطرح می شود، گمانه دیگری را مطرح می کنند و آن همکاری نیک آهنگ کوثر با بخشی از دستگاه اطلاعاتی جمهوری اسلامی است که تمایل دارند مهدی هاشمی از این بازداشت و اتهامات و زندان، سر به سلامت نبرد.
سناریویی که در آن نیک آهنگ کوثر متهم به فروش این فایل های صوتی به دستگاه اطلاعاتی جمهوری اسلامی است.
نیک آهنگ کوثر اما به این سناریو و گمانه، واکنش نشان داده و آن را «محکوم می کند».
این کارتونیست مقیم کانادا می گوید: « اگر این افراد در خارج از کشور هستند، آنها را هم تحت پیگرد قرار می دهم و اگر هم بتوانم و اینها به طور رسمی چنین ادعایی را بیان کنند، تمامی برخورد لازم و قانونی را با این افراد خواهم کرد. به این دلیل که اولا دارند به من تهمت می زنند و در ثانی من دقیقا مطابق قانون برخورد کردم و بر اساس حکمی که وکیل آقای هاشمی از من خواستند، مدارک را در اختیار وکلای ایشان و آقای بوذری قرار دادم.»
تلاش‌های رادیو فردا برای گفت و گو با وکلای کانادایی مهدی هاشمی منجر به انجام گفت و گو نشد و همچنان این پرسش بی پاسخ مانده که چرا آنها اصرار به ارائه اسنادی به دادگاه داشته اند که می توانسته به زیان موکلشان که در ایران در زندان به سر می برد، تمام شود.
آیا آن طور که نیک آهنگ کوثر و هوشنگ بوذری احتمال می دهند، انتشار این اسناد و فایل ها از جانب آنها صورت گرفته است؟