درمان گیاهی بیماریهای زنان

زیست نیوز : طب گیاهی کاربردهای وسیعی دارد. بیماری‌هایی نظیر آسم، اگزما، سندروم پیش‌از‌قاعدگی (PMS)، آرتریت روماتوئید، میگرن، سندروم یائسگی، خستگی مزمن و سندروم رودة تحریک‌پذیر (IBS) به‌خوبی به درمان‌های گیاهی پاسخ می‌دهند. متأسفانه بسیاری از علاقه‌مندان به داروهای گیاهی از یاد می‌برند که این مواد نیز مانند داروهای شیمیایی عوارض جانبی دارند و ممکن است تداخلات دارویی ایجاد کنند. برخی از ترکیبات گیاهی واکنش‌های حساسیتی ایجاد می‌کنند و گروهی از آنها در صورت مصرف همزمان با داروهای شیمیایی، واکنش‌های ناخواستة دارویی را باعث می‌شوند. مثلاً، استفاده از گیاه جینکو (Ginkgo) ـ داروی مؤثر بر آلزایمر ـ ممکن است در برخی افراد اختلالات انعقادی ایجاد کند. همچنین گیاه سنبل‌طیب (Valerian) ـ مؤثر در درمان اضطراب ـ ، گاه باعث خواب‌آلودگی و منگی بیش از حد می‌شود و در برخی افراد به‌جای آرام‌بخش بودن خاصیت تحریک‌کنندگی دارد. بنابراین، داروهای گیاهی نیز باید زیر نظر فرد متخصص استفاده شوند.
 
ترکیبات دارویی گیاهی را به‌راحتی می‌توان تهیه کرد. انواع مختلف چای (به شکل جوشانده یا دم‌کرده)، شربت، روغن، پماد، ضماد، کرم، تنطور، قرص و کپسول روزانه بارها و بارها مصرف می‌شوند. چای شکل خشک‌شدة گیاه است که باید چند دقیقه آن را در آب ازجوش‌افتاده دم کرد. شربت عصارة گیاهی است که با مواد شیرین‌کنندة مصنوعی طعم‌دار شده است و معمولاً برای درمان گلودرد و برطرف کردن سرفه مصرف می‌شود. روغن از گیاه استخراج می‌شود و برای چرب کردن پوست و ماساژ به‌کار می‌رود. در تهیة تنطور، مادة استخراج‌شده از گیاه درون یک حلال (معمولاً آب، الکل، گلیسرول) حل می‌شود.
 

● داروهای گیاهی، شفابخش زنان
 

طب گیاهی داروهای گیاهی متعددی را برای درمان بسیاری از بیماری‌های زنان از جمله اختلالات قاعدگی و مشکلات ناشی از یائسگی معرفی می‌کند. در طب چینی، برهم خوردن توازن انرژی اعضای بدن به‌عنوان علت اختلالات دستگاه تناسلی زنانه مورد توجه است. آنان اختلالات قاعدگی را با داروهای تقویت‌کننده کبد و مشکلات ناشی از یائسگی را با داروهای مؤثر بر کلیه‌ها درمان می‌کنند. در ادامه به برخی از بیماری‌های زنان که با داروهای گیاهی درمان می‌شوند، اشاره می‌کنیم.

خونریزی زیاد قاعدگی ـ گیاه پای شیر (Alchmilla Vulgaris) برای منظم کردن قاعدگی مناسب است. گیاه کیسه کشیش(Pastoris ـ Capsella Bursa) نیز از خونریزی زیاد جلوگیری می‌کند. بنابراین چای گیاه پای شیر و کیسه کشیش در درمان این عارضه به‌کار می‌رود.

سندروم پیش از قاعدگی ـ حفظ آرامش، پرهیز از مواد محرک مانند کافئین و قهوه توصیه می‌شود. مصرف جوشانده سنبل ختایی (Angelica Sinensis) و گل صدتومانی (Paeonia Lactiflora)، برای درمان آشفتگی‌های روحی، زودرنجی، اشتهای زیاد و بی‌نظمی‌های گوارشی این زمان مفید است.

قاعدگی دردناک ـ انجام ورزش‌های سبک مانند پیاده‌روی در بهبود درد مؤثر است. یکی از بهترین داروهای گیاهی برای کم کردن انقباضات دردناک قاعدگی، تنطور کیالک سیاه (Viburnum Pronifolivm) است.

نازایی ـ گیاهان دارویی با افزایش سلامت عمومی در زنان، آمادگی لازم را برای شروع بارداری ایجاد می‌کنند. البته هرگز نمی‌توان آن را روشی اصلی و نهایی در درمان نازایی در نظر گرفت. مصرف چای شبدر گل‌قرمز (Trifolium Pratense) و گزنه (Urtica Dioica) دستگاه تولیدمثل زنانه را تقویت می‌کند.

یائسگی ـ گرگرفتگی، تعریق شبانه، تپش قلب، خشکی واژن، درد چشم‌ها و آشفتگی‌های روحی از جمله مشکلات دوران یائسگی است. مصرف ترکیب شاه‌پسند طبی (Verbena Officinalis) و بارهنگ برگ‌پهن (Polygonum Multiflorum) در رفع علائم یائسگی مؤثر است.

کاهش میل جنسی ـ مصرف چای تمشک (Rubus Idaeus) و اکلیل کوهی(Posmarinus Officinalis) میل جنسی را تقویت می‌کند.

عفونت‌های واژن ـ عفونت قارچی واژن شایع‌ترین این بیماری‌هاست. از علائم آن، ترشحات سفید و احساس خارش است. گل همیشه‌بهار (Calendula Officinalis) ضد قارچ است و درخت کاجی‌بوت (Melaaeuca Alternifolia) از مؤثرترین گیاهان ضد عفونی‌کننده موجود است.

تهوع صبحگاهی دوران بارداری ـ تهوع و استفراغ در ابتدای بارداری شایع است و از هفته سوم یا چهارم شروع می‌شود. این حالت معمولاً سه ماه به‌طول می‌انجامد و به‌ندرت ممکن است در تمام دوران بارداری همراه زن باردار باقی بماند. تنطورهای ساده‌ای مانند تنطور بابونه(Matricaria Recutita) و تنطور زنجبیل(Zingiber Officinalis) در از بین بردن این علائم مؤثر هستند.

ادم دوران بارداری ـ تورم قوزک پا و پف‌کردن صورت یا انگشتان از مشکلات شایع دوران بارداری است. نوشیدن چای‌های مدر مانند چای کاکل ذرت (Zea Mays) و گل قاصدک (Taraxacum Officinalis) باعث دفع مایعات اضافی از بدن و رفع این عوارض می‌شود.

آمادگی برای زایمان ـ از زمان‌های قدیم زنان باردار برای زایمان راحت، کاهش درد و دفع جفت از رحم از گیاهان دارویی استفاده می‌کرده‌اند. در هنگام زایمان، نوشیدن چای سنبل باتلاقی (Stachys Betonica) و گل محمدی (Rosa Galica) مفید است.

کمبود شیر در دوران شیردهی ـ استفاده از بعضی گیاهان شیر مادر را افزایش می‌دهد. استفاده از تنطور میوه گیاه فلفل بری Vitex Agnus Castus باعث افزایش جریان شیر می‌شود.
درد و خشکی نوک پستان ـ ترک‌خوردگی و خشکی نوک پستان تغذیه نوزاد با شیر مادر را مختل می‌کند. ناحیه را با کرم گل همیشه‌بهار چرب کنید.

▪ نکته ۱: مصرف بسیاری از گیاهان دارویی در دوران بارداری ممنوع است. بخصوص در سه‌ ماهه اول بارداری . هیچ‌گونه دارویی حتی گیاهی بدون مشورت پزشک متخصص نباید استفاده شود.

▪ نکته ۲: ذکر درمان برخی از بیماری‌های شایع زنان با داروهای گیاهی در اینجا به معنای توصیه به استفاده خودسرانه از آنها نیست. مصرف هرگونه دارو در طب گیاهی نیز باید با اطلاع و تجویز پزشک متخصص انجام شود.