مجموعه گزارشها درباره پرونده ستار بهشتی؛ قرائت گزارش پراشتباه در مجلس
بامدادخبر – کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، صبح روز چهارشنبه (۲۴ آبان)، نخستین گزارش خود را در خصوص علل مرگ ستار بهشتی، وبلاگنویس زندانی در بازداشتگاه پلیس ویژه فناوری اطلاعات (فتا)، در صحن علنی مجلس قرائت کرد.
ستار بهشتی، وبلاگنویس ۳۵ سالهای که با نام مستعار در شبکههای مجازی و به ویژه فیسبوک مطلب مینوشت، روز نهم آبان ماه، با هجوم نیروهای امنیتی به منزلش در رباطکریم بازداشت و به بازداشتگاه پلیس امنیت تهران منتقل شد اما پس از یک هفته، خبر مرگ وی از سوی نیروهای امنیتی به خانوادهاش داده شد و وی روز ۱۸ آبان ماه، بدون حضور اعضای خانوادهاش به خاک سپرده شد.
حال در آغاز گزارشی که صبح امروز در مجلس توسط سیدحسین نقوی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی خوانده شد، تاریخ بازداشت، انتقال به زندان، و مرگ ستار بهشتی اشتباه اعلام شده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، یکی از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در خصوص علت این اشتباه گفت: «اشتباه چاپی علت قرائت این گزارش بوده و کمیسیون امنیت ملی در حال تنظیم اصلاحیهای برای ارسال به رسانههاست.»
مهدی دواتگر، منتخب کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی برای پیگیری پروندهی مرگ ستار بهشتی نیز در گفتگو با خبرنگار پارلمانی خبرگزاری مهر گفت: «بر اساس اطلاعات موجود ستار بهشتی در تاریخ ۹ آبان ماه در شهرستان رباط کریم دستگیر شده است. در تاریخ دهم آبان به دادسرای فرهنگ و رسانه دادسرای تهران فرستاده شده و بعدازظهر همان روز تحویل زندان اوین داده شده است. او صبح روز ۱۱ آبان ماه تحویل پلیس فتا شده تا بازجوییهای وی کامل شود و در تاریخ ۱۳ آبان ماه فوت کرده است.»
در ادامهی گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی آمده که این کمیسیون در تاریخ ۲۲ آبان، جلسهای با حضور دادستان تهران، فرمانده پلیس تهران و رییس زندانهای استان تهران برگزار نمود که جمعبندی اولیه کمیسیون براساس اظهارات مدعوین به شرح ذیل اعلام میگردد:
«۱- اصل موضوع فوت وی در بازداشتگاه نیازمند بررسی دقیق و جدی است و به همین علت کمیسیون تصمیم گرفته یکی از قضات با تجربه، دارای درجه ممتاز قضایی و عضو کمیسیون امنیت ملی را در چارچوب وظیفه نظارتی مامور کند تا حصول نتیجه نهایی موضوع را شخصاً پیگیری نماید.
۲- اقدام قوه قضاییه به عنوان مرجع پیگیری این مساله در بازداشت عدهای از ماموران متهم به بررسی دقیق و کشف حقیقت کمک خواهد نمود و از این قوه میخواهیم در صورت احراز تخلف با عناصر متخلف برخورد قانونی شود.
۳- با توجه به اینکه پزشکی قانونی اقدام به کالبدشکافی و نمونهبرداری با هدف آزمایشهای دقیق نموده است کمیسیون منتظر اعلام نتایج این آزمایشها میباشد که هنوز نتیجه اعلام نشده است.
۴- کمیسیون امنیت ملی و سیاسست خارجی بر ضرورت دقت لازم نیروهای عمل کننده برای جلوگیری از تکرار حوادث مشابه تاکید مینماید و نظارت قوه قضائیه در این روند توصیه میشود.»
عضو کمیسیون امنیت ملی: نباید زندانی را به بازداشتگاه برد و او را افقی برگرداند
پیش از قرائت این گزارش، احمد بخشایش، یکی از اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس در تذکری آییننامهای گفت: «مسالهای به وقوع پیوسته که برخی میگویند قتل است و برخی میگویند مرگ است. در خیابان و دانشگاهها همه این سوال را میپرسند که چه اتفاقی افتاده است به فرض اینکه ثابت شده باشد این موضوع قتل است، مگر در آمریکا وقتی دو پلیس بر سر کسی میریزند و بعد فیلمشان را میگیرند آیا شخصیت حقوقی پلیس زیر سوال میرود؟ آیا نظام آمریکا باید هزینهای را بپردازد و یا مدیرکل بیبیسی شخصیت حقوقی خود را کنار میگذارد و میگوید من اشتباه کردم و عذر میخواهم. آیا بیبیسی زیر سوال میرود؟ چرا باید نظام در اینباره هزینه بپردازند. اگر دو پلیس اشتباه کردند چرا اصرار میکنیم این را به پای نظام بگذاریم.»
به گزارش ایسنا، وی ادامه داد: «قوه قضاییه اعلام کرده این آقایی که مشکوک به قتل رسیده علیرغم اینکه به زعم آنها سابقه بسیار بدی دارد شش جای کبودی دارد، آیا نباید قبل از اینکه شبکههای خارج از کشور این موضوع را اعلام کنند و مردم را بمباران تبلیغاتی کنند از ابتدا بیانیهای در این رابطه داده میشد و برخورد منفعلانه صورت نمیگرفت، ایراد کار این است و تذکر ما به قوه قضاییه است.»
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تصریح کرد: «احترام به زندانیان در هر رژیمی علیرغم اینکه دوستش نداشته باشیم، واجب است. مگر نلسون ماندلا ۲۷ سال در زندان نبود اما کسی به او توهین نکرد. نباید زندانی را به بازداشتگاه برد و او را افقی برگرداند.»
پیش از ارائه توضیحات احمد بخشایش، محمدحسن ابوترابیفرد، که ریاست مجلس را بر عهده داشت، گفت که تذکرات نمایندگان در بین دستور جلسه باید درباره دستور باشد و تذکراتی که پایان جلسه عنوان میشود موضوعش در اختیار نمایندگان است اما بخشایش در این رابطه گفت: «مگر شما که ۱۵ دقیقه صحبت کردید در دستور بود، نطق رییس جلسه باید صبح زود بیان شود، شما که میکروفون در اختیارتان است میتوانید صحبت کنید و اشکالی ندارد، اما ما که میخواهیم حرف بزنیم، میگویید سکوت کنید. چیزی که من میخواهم بگویم به نفع جامعه است و چیزی است که دارد اتفاق میافتاد، چرا میخواهید با زور جلوی حرف زدن را بگیرید.»
علاءالدین بروجردی: تصمیم نهایی با قوه قضاییه است
علاءالدین بروجردی رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز که پیشتر در روز دوشنبه گفته بود طبق اطلاعات اولیه، آثار ضرب و شتم در بدن ستار بهشتی دیده نشده است، امروز چهارشنبه در جمع خبرنگاران اظهار داشت: «موضعگیری اولیه ما در این رابطه بر اساس اطلاعی بود که رییس پلیس تهران به ما داد؛ البته باید توجه کرد که عامل فوت مرتبط با این مسأله است باید حتما بر اساس آزمایشات دقیق پزشکی این کار صورت بگیرد.»
وی ادامه داد: «با توجه به اینکه بعد از انتقال از زندان اوین به بازداشتگاه برای تکمیل بازجوییها این فوت صورت گرفته است و به دنبال دستور قضایی، پزشکی قانونی کالبدشکافی را انجام داده، و آزمایشهای متعددی هماکنون در حال انجام است، طبیعتا این مراحل زمانگیر خواهد بود.»
بروجردی با بیان اینکه این موضوع با دقت و موشکافی خاصی در حال انجام است، افزود: «ما به عنوان مجلس مسوولیتی جز نظارت نداریم و قوه قضابیه باید تصمیم نهایی را در این رابطه بگیرد.»
دهقان: متهم در دست نیروی انتظامی و قوه قضائیه امانت است؛ دادستان پاسخگو باشد
روز سهشنبه نیز محمد دهقان، عضوهیات رییسه مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در ماجرای ستار بهشتی، «نیروی انتظامی در مرحله اول درباره رفتارش با این زندانی توضیح دهد» اظهار داشت: «متاسفانه نیروی انتظامی در گذشته هم رفتارهایی داشته که منجربه مخدوش شدن آبروی نظام و سوءاستفاده رسانههای بیگانه شده است.»
به گزارش خبرگزاری مهر، آقای دهقان تصریح کرد: «نیروی انتظامی حق ندارد از سرغفلت و یا سوءمدیریت این گونه آبروی نظام را مورد خدشه قرار دهد. از سوی دیگر طبق قانون از زمانی که زندانی به حکم مرجع قضایی بازداشت میشود، هر اتفاقی که برای زندانی بیفتد بازپرس مربوط و به ویژه دادستان باید پاسخگو باشند.»
عضو هیات رییسه مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: «هم قوه قضائیه و هم نیروی انتظامی در این مسأله مسوولیت مشترک دارند و فارغ از اینکه اتهامات این جوان چه بوده است تا زمانی که زندانی محکوم نشده، متهم در دستان نیروی انتظامی و قوه قضاییه امانت است.»
دهقان در ادامه افزود: «اگر با برخی از قضات متخلف درمورد کهریزک و برخی دیگر از موضوعات برخورد قضایی محکمی صورت میگرفت و به متهمان درهمین خصوص توسط برخی دولتمردان جایزه داده نمیشد امروز این اتفاق تلخ رخ نمیداد.»
وی در پایان گفت: «انتظار میرود تمام عواملی که زمینهساز این اتفاق بودند تحت تعقیب قرار گیرند و مطابق قانون با آنها برخورد شود.»
دادستان تهران: چند نفر در ارتباط با پرونده ستار بهشتی بازداشت شدهاند
این در حالی است که دادستان تهران، روز سهشنبه با تایید بازداشت چند متهم در پرونده مرگ ستار بهشتی گفت: «تا ۱۰ روز آینده تلاش میکنیم پرونده را به دادگاه ارایه کنیم.»
به گزارش خبرگزاری مهر، عباس جعفری دولتآبادی، روز گذشته در جمع خبرنگاران اظهار داشت: «پرونده به سرعت در دادسرای جنایی تشکیل شد و تحقیقات مفصلی در این خصوص انجام شده و در بازپرسی در حال ادامه است. من هم شرح مفصل پرونده را در کمیسیون امنیت ملی تشریح کردم، ولی مردم مطمئن باشند که قوه قضائیه در این گونه پروندهها اغماضی نمیکند اینکه دادستانی دیر موضعگیری کرد دلیل آن رسیدن به حقایق بود و قطعا پرونده رسیدگی میشود.»
پیش از این نیز وبسایت «شبکه ایران» وابسته به روزنامهی دولت، از بازداشت سه تن از بازجویان ستار بهشتی در بازداشتگاه نیروی انتظامی خبر داده بود.
وعده فرماندهان پلیس برای برخورد با مقصران
در همین حال، طی دیروز و امروز، سه فرماندهی ارشد پلیس ایران، نسبت به مرگ ستار بهشتی در زندان واکنش نشان دادند.
امروز چهارشنبه، اسماعیل احمدیمقدم، فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی، در کرمانشاه گفت که «در پرونده ستار بهشتی اگر قصوری از نیروی انتظامی دیده شود، با مقصران برخورد قاطع خواهیم کرد».
او با بیان اینکه «ماموران مورد نظر در حال حاضر در اختیار دادسرا برای بازجویی هستند» گفت: «اجرای قانون باید بر اساس موازین شرع و قانون باشد و ما هرگز حق افراط و تفریط در این زمینه را نداریم.»
احمدیمقدم افزود: «معمولا جرم اینگونه مجرمان، پس از شناسایی، با بیان تذکراتی و در نهایت با اخذ تعهداتی، خاتمه مییابد.»
روز سهشنبه نیز احمدرضا رادان، جانشین فرمانده ناجا در خصوص مرگ ستار بهشتی در بازداشتگاه پلیس گفت: «نیروی انتظامی از فوت این فرد متاسف است و مردم ایران مطمئن باشند که با دقت موضوع رسیدگی شده و اگر قصوری صورت گرفته باشد با متخلفان برخورد قاطع خواهد شد.»
سردار ساجدینیا، فرمانده پلیس تهران بزرگ هم در گفتگو با تارنمای خبری “عصر ایران” گفت که ستار بهشتی «با حکم مقام قضایی برای تکمیل تحقیقات مدتی در اختیار پلیس فتای تهران بزرگ بود».
محسنی اژهای: جای پنج علامت کبودی بر بدن ستار بهشتی وجود داشت
پیش از این، غلامحسین محسنی اژهای، سخنگوی قوه قضاییه جمهوری اسلامی، در جریان نشست خبریاش در روز دوشنبه (۲۲ آبان)، با بیان اینکه، ستار بهشتی، روز دهم آبان به بند عمومی ۳۵۰ زندان اوین برده میشود گفت: «طبق اظهارات ستار بهشتی زمانی که در زندان بوده، احساس میکند خسته است و قلبش سنگین شده، او را به بهداری زندان معرفی میکنند و دکتر او را معاینه میکند و میگوید مطلب خاصی در ناحیه قلب متوجه ایشان نیست اما باز هم قرص قلبی به ایشان میدهند و میگویند فکر کنم از نظر روانی اعصابش دچار ناراحتی شده و خوب است که دکتر روانشناس او را معاینه کند.»
دادستان کل کشور جمهوری اسلامی ادامه داد: «پزشکی قانونی ایشان را کالبدشکافی کرده و گفتهاند که در ۵ جا علامت کبودی وجود دارد. یک کبودی در ساق پا، کبودی دیگری در دست، کبودی در پشت کتف، کبودی در ران و غیره اما آثار شکستگی، خونمردگی و آثار خاص دیگری در بدن دیده نمیشود. همچنین کالبدشکافیهایی در ناحیه سر، صورت و گردن انجام دادند و بیان کردند که هیچ چیز غیرطبیعی وجود نداشته لذا از ناحیه گردن به پایین مانند قلب، ریه، اعضای تناسلی و غیره که باز هم در این نواحی هیچ مورد مشکوکی دیده نشده است.»
وی در خصوص نتایج قطعی آزمایشهای سمشناسی و کبد هم به نقل از پزشکی قانونی گفت که بین ۳۰ الی ۴۵ روز طول میکشد که «ما گفتیم دیر است و اگر امکان دارد، زودتر جواب آزمایش را ارائه دهید که در مورد سمشناسی گفتند که مورد مشکوکی مشاهده نشده اما هنوز این نظر کتبا ارسال نشده است».
محسنی اژهای همچنین با مبهم دانستن شکایتنامهی ستار بهشتی به مسوولان زندان اوین در خصوص مورد ضربوشتم قرار گرفتن توسط بازجویانش نیز گفته که اصل این نامه وجود ندارد و تنها «دو نسخه که توسط کاربن کپی شده بود در اتاق ایشان پیدا شده و نسخه اصلی نیز ناپدید شده است».
سکوت خانواده ستار بهشتی ادامه دارد
این تحولات در حالی است که از زمان خاکسپاری ستار بهشتی تحت نظر نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی، خانوادهی این وبلاگنویس، از پاسخ به خبرنگاران رسانهها خودداری میکنند و آنطور که یک منبع نزدیک به این خانواده به کمپین بینالمللی حقوق بشر در ایران گفته این سکوت به دلیل فشار نهادها اطلاعاتی جمهوری اسلامی است و خانواده ستار بهشتی اگر «تامین جانی» داشته باشند از «قاتلان» فرزندشان شکایت خواهند کرد.
این منبع خاطرنشان کرده که به اعتقاد این خانواده، ستار بهشتی به دلیل شکنجه جان خود را از دست داده است، و آنها قسم خوردهاند «تا زمانی که مسببین این کار به سزای عملشان نرسیدهاند اشک نریزند. تمام کسانی که مسوول مرگ ستار هستند باید مجازات بشوند. از کسی او را دست بسته برد تا آن کسی که ضربه آخر را به ستار زد».