ترکمنستان در آستانه فصل سرما صادرات گاز به ایران را متوقف کرد

محمود احمدی نژاد (راست) رییس جمهوری ایران همراه با همتای ترکمنستانی خود، قربانعلی بردی محمداف در مراسم افتتاح یک خط لوله جدید گاز (سال ۲۰۱۰).

رستم قاسمی، وزیر نفت ایران می گوید که ترکمنستان صادرات گاز به ایران را متوقف کرده است. این دومین بار طی پنج سال اخیر است که ترکمنستان صادرات گاز به ایران را در فصل سرما کاملا متوقف می کند. این کشور سال گذشته نیز صادرات گاز به ایران را در زمستان تا نصف کاهش داد.
 
به گزارش خبرگزاری ایرنا، رستم قاسمی وزیر نفت ایران از قطع گاز وارداتی ازترکمنستان خبر داد و گفت: ترکمنستان صادرات گاز خود به ایران را قطع کرده و تا امروز موفق نشدیم گاز مورد نیاز را از این کشور تامین کنیم .
 
وی در ادامه گفت که «زمستان سال گذشته زحمات زیادی برای تامین سوخت مردم کشیده شد، اما امسال این شرایط سخت تر خواهد بود».
 
ترکمنستان از طریق دو خط لوله «کرپچه – کردکوی» و «دولت آباد- سرخس- خانگیران» که به ترتیب از سال ۱۹۹۶ و ۲۰۱۰ به بهره برداری رسیده اند، متعهد است که بر اساس قرارداد، صادرات گاز به ایران را از هشت میلیارد متر مکعب به ۱۴ میلیارد متر مکعب گاز در سال برساند.
 
بر اساس گزارش سالانه شرکت بی پی، ایران طی سال گذشته میلادی حدود ۱۰.۲ میلیارد متر مکعب گاز (به طور متوسط روزانه حدود  ۳۰ میلیون متر مکعب) از ترکمنستان تحویل گرفته است. آمار رسمی شرکت ملی گاز ایران نیز حاکی است که این کشور در سال گذشته خورشیدی حدود ۱۱.۸ میلیارد متر مکعب گاز از ترکمنستان تحویل گرفته است.
 
اما جواد اوجی مدیر عامل شرکت ملی گاز ایران مهر ماه سال جاری اعلام کرد که از زمستان سال گذشته ترکمنستان فروش گاز به ایران را تا ۵۲ درصد کاهش داده و به ۱۵ تا ۱۸ میلیون متر مکعب رسانده است، اما هم اکنون روزانه تنها ۴ تا ۵ میلیون متر مکعب گاز به ایران تحویل می دهد.
 
ایران اگرچه بعد از روسیه دومین ذخایر بزرگ گاز جهان را در اختیار دارد، با این همه، به گزارش شرکت بی پی، تولید گاز در ایران کمتر از مصرف داخلی کشور است، به عبارتی ایران وارد کننده گاز است.
 
این گزارش می گوید که مصرف گاز ایران طی سال گذشته میلادی ۱۵۳.۳ میلیارد متر مکعب بود، در حالی که تولید گاز این کشور ۱۵۱.۸  میلیارد متر مکعب بوده است. ایران طی سال گذشته ۸.۴ میلیارد متر مکعب گاز به ترکیه صادر کرده بود و مقدار اندکی گاز ایران نیز با برق ارمنستان تهاتر (تحویل گاز در ازای برق) می شود.
 
از سوی دیگر، به گزارش ایسنا، رییس مرکز دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران نیز از افزایش هشت درصدی مصرف گاز امسال نسبت به سال گذشته خورشیدی خبر داده است.
 
این افزایش در حالی صورت می گیرد که ایران طی سال های گذشته نتوانسته است فازهای جدید میدان پارس جنوبی را افتتاح کند و فازهای ۹ و ۱۰ پارس جنوبی نیز هنوز به طور کامل به بهره برداری نرسیده و این دو فاز به جای تولید روزانه ۵۰ میلیون متر مکعب، تنها ۴۲ میلیون متر مکعب گاز تولید می کنند.
 
البته ایران طی سال های گذشته موفق به افتتاح خط لوله شمال و شمال شرق شده است که می تواند در صورت قطع گاز ترکمنستان، این مناطق را با گاز تامین کند، اما دو مشکل اساسی تعهد ایران به صادرات روزانه ۳۰ میلیون متر مکعب گاز به ترکیه، همچنین این واقعیت که تولید گاز ایران کمتر از مصرف داخلی است، معضلی است که دولت ایران را درگیر کرده است.
 
ترکیه تهدید کرده است در صورتی که طبق قرارداد ۱۹۹۶، سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز به این کشور تحویل ندهد، علیه ایران در مجامع حقوقی بین المللی شکایت خواهد کرد.
 
ترکمنستان در زمستان سال ۲۰۰۷ نیز در اوج سرما نیز صادرات گاز به ایران را متوقف کرد، موضوعی که باعث توقف صادرات گاز ایران به ترکیه، عدم توانایی ایران برای تامین گاز مناطق شمال و شمال شرق ایران در فصل سرما شد.
 
خبرگزاری ایسنا طی گزارشی در روز ۲۱ آبان ماه نوشت: «تجربه نشان می دهد که ترکمنستان با اوج‌گیری مصرف گاز در فصل سرد، با هدف فشار به مسئولان ایرانی برای افزایش تعرفه گاز، صادرات گاز به ایران را کاهش داده و یا متوقف کرده است».