آیا نفوذ پهپاد ایرانی به خاک اسرائیل خبر خوبی برای تهران است؟
پهپاد سرنگون شده بر فراز خاک اسرائیل
رضا تقی زاده (تحلیلگر سیاسی)
استفاده حسن نصرالله، دبیرکل حزب الله لبنان، از تعبیر مشترک با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، پیرامون مبداء پرواز و منشاء هواپیمای بدون سرنشین (ساخت ایران) که در فاصله ۴۰ مایلی تاسیسات اتمی «دیمونا» سرنگون شد می تواند در توجیه اقدام تلافی جویانه احتمالی اسرائیل مورد استناد قرار گیرد.
ایران در گذشته گزارش هایی را پیرامون مشاهده اشیا پرنده در مرزهای شمال غربی خود با آذربایجان منتشر کرده بود.
علیرغم انکار رسمی باکو و تل آویو، سپتامبر امسال گزارش هایی پیرامون بررسی نحوه استفاده از تاسیسات نظامی جمهوری آذربایجان توسط نیروی هوایی اسرائیل در حمله احتمالی علیه ایران انتشار یافت.
خبرگزاری رویترز به نقل از دو مقام سابق نظامی آذری و دو منبع اطلاعاتی روسیه در همان ماه گزارش داد که موضوع استفاده از امکانات آذربایجان در تدارک حمله هوایی علیه ایران مورد بررسی قرار گرفته است.
آذربایجان در ردیف معدود کشورهای مسلمانی است که مناسبات گسترده ای با اسرائیل دارد و دو کشور قراردادی برای خرید نظامی به ارزش ۱.۶ میلیارد دلار به امضاء رسانده اند که تحویل ۲۰ فروند هواپیمای بدون سرنشین پیشرفته ساخت اسرائیل به آذربایجان و مونتاژ تعداد بیشتری در آن کشور بخشی از مفاد آن است.
پهپادهای پیشرفته
اهمیت استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین طی ده سال اخیر در تدارک عملیات نظامی و ماموریت های اطلاعاتی به نحو چشمگیری افزایش یافته است.
هواپیماهای بدون سرنشین به دو دسته کلی تقسیم می شوند: هواپیماهای پیشرفته ای که تکنولوژی ساخت آنها تنها در اختیار آمریکا، چند کشور بزرگ اروپایی و اسرائیل قرار دارد، و همچنین هواپیماهای بدون سرنشین ساده و کوچک که امکان ساخت و به پرواز درآوردن آنها را با استفاده از تجهیزات کارگاهی همه جا و در هر کشوری می توان فراهم ساخت.
کشورهای روسیه و ترکیه هواپیماهای بدون سرنشین نظامی خود را از اسرائیل دریافت کرده اند و چین نیز برای ساخت گونه ای از هواپیماهای پیشرفته بدون سرنشین با اسرائیل همکاری می کند.
با وجود محدودیت هایی غیر قابل مقایسه، حتی هواپیماهای کوچک بدون سرنشین نیز از ظرفیت نظامی برخوردارند. از این نوع هواپیماها برای عکسبرداری از مناطق و همچنین ماموریت شنود می توان استفاده کرد.
پهپادهای ایران
پهپادهای ایرانی که یک دستگاه از آنها بنا به گفته حسن نصرالله به فضای هوایی اسرائیل نفوذ کرد و از سوی نیروی هوایی اسرائیل ساقط شد، از نوع اخیر به شمار می روند.
استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین در نیمه دوم جنگ ایران و عراق و به منظور کنترل تحرکات نیروهای عراقی مورد توجه ایران قرار گرفت.
اولین نمونه این هواپیماها «مهاجر» نام گرفت. ایران تدریجا قابلیت های این نوع هواپیماهای بدون سرنشین را بهبود بخشید و به آنها نام «مهاجر ۲ تا ۵» داد.
بر اساس مدارک غیر محرمانه، این هواپیماها توسط ایران در اختیار ونزوئلا، سوریه و حزب الله لبنان نیز قرار گرفته و از نوع هواپیمایی است که اخیرا برفراز اسرائیل ساقط شد.
ایران از این نوع هواپیمای بدون سرنشین در حدود ۲۰۰ فروند تولید کرده است.
ایران در ماه اوت سال ۲۰۱۰ از ساخت نوعی بمب پرنده موسوم به «کرار» خبر داد که مشخصات آن به موشک های نوع کروز نزدیک تر از هواپیمای بدون سرنشین است. بمب پرنده یاد شده دارای ۱۰۰۰ کیلومتر برد و قادر به حمل ۲۵۰ کیلوگرم مهمات است.
تازه ترین هواپیمای بدون سرنشین ایران، «شاهد ۱۲۹» نامیده شده که تا حدودی شبیه هواپیماهای اسرائیلی موسوم به هرمس ۴۵۰ است.
ایران کارهای مطالعاتی تولید این هواپیماها را از سال ۲۰۰۷ در دانشگاه مالک اشتر (وابسته به سپاه) و «مرکز تحقیقات شاهد» آغاز کرده و کار ساخت آن به پیمانکاران سپاه واگذار و توسط صنایع هوایی «هسا» پیگیری شد.
این هواپیما برای اولین بار ماه ژوئیه سال جاری و در جریان مانور هوایی «پیامبر» دیده شد و ماه گذشته عملیاتی شدن آن از سوی مسئولان جمهوری اسلامی رسما اعلام گردید.
آسیب پذیری اسرائیل
بی تردید پیشرفته ترین سیستم های دفاع هوایی نیز در برابر حملات پراکنده موشکی( برد کوتاه یا متوسط و بلند) و یا پرتاب راکت و توپخانه کاملا مصون نیستند.
سیستم دفاع موشکی اسرائیل موسوم به «گنبد آهنین» نیز که برای مقابله با سلاح های پرتابی تاکتیکی طراحی شده است از این قاعده مستثنی نیست. از این لحاظ، با استفاده حملات راکتی و یا هواپیماهای بدون سرنشین کوچک می توان آسیب هایی را در درون خاک اسرائیل وارد آورد.
ارزش تبلیغاتی این گونه حملات، در مقایسه با حملات گسترده هوایی علیه یک کشور، به مراتب بیشتر از اهمیت نظامی آنها است.
اظهارات هفته جاری حسن نصرالله در مورد منشاء ایرانی هواپیمای بدون سرنشینی که به درون اسرائیل نفوذ کرد و موضوع آن از سوی رسانه های نزدیک به سپاه (خبرگزاری های مهر و فارس) مورد ستایش قرار گرفت در همین بعد تبلیغاتی قرار می گیرد.
در مقابل، دولت اسرائیل ضمن افزایش آمادگی های دفاعی برای مقابله با این گونه خطرها، بعد سیاسی آن را هم مورد بهره برداری قرار می دهد.
دولت اسرائیل می توانست تمرین سرنگونی پهپاد ایرانی را در دستور کار یک مانور هوایی پر هزینه قرار دهد. این وسیله تمرینی را حزب الله لبنان بدون هیچگونه ای هزینه ای برای اسرائیل در اختیار ارتش این کشور قرار داد.
با بزرگ جلوه دادن خطر ایران و حزب الله توسط دولت اسرائیل و رسانه های هیجان ساز و دست راستی آن کشور مانند هاآرتص، دولت کنونی می تواند برای جلب حمایت بیشتر رای دهندگان در انتخابات اعلام شده پارلمانی و تقویت مواضع خود استفاده بیشتری کند.
در صورت مبادرت به حمله نظامی علیه ایران، موضوع نفوذ هواپیمای بدون سرنشین ساخت ایران به فضای اسرائیل می تواند در توجیه «اقدام بازدارنده» و یا مقابله به مثل اسرائیل مورد استناد قرار گیرد.
به این ترتیب با به پرواز درآوردن پهپاد ایرانی و پذیرفتن رسمی منشاء آن، حزب الله لبنان در قبال دریافت یک امتیاز تبلیغاتی کوچک، عملا امنیت ملی ایران را وجه المصلحه قرارداده و بدون هزینه، آب به آسیاب اسرائیل ریخته است.