همکاری پنهان سایبری ایران و سوریه و هراس از قطع اینترنت

مقامات آمریکایی می‌گویند ایران تجهیزات رهگیری دیجیتال مخالفان را در اختیار سوریه قرار داده. مخالفان سوری با اشاره به پیشینه اقدامات سرکوبگرانه دولت، نسبت به احتمال قطع کامل اینترنت در سوریه‌ ابراز نگرانی می‌کنند.

به گزارش روزنامه "واشنگتن پست" به نقل از مقامات آمریکایی، ایران، مهم‌ترین هم‌پیمان سوریه در منطقه‌، تجهیزات تکنولوژیک لازم برای جاسوسی دیجیتال و رهگیری مخالفان سوری را در اختیار رژیم بشار اسد قرار داده است. هدف از این اقدام تقویت قابلیت‌های جاسوسی الکترونیک سوریه است.

مقامات اطلاعاتی آمریکا می‌گویند این کمک‌های تکنولوژیک ایران دست‌کم از یک سال پیش آغاز شده و بیش‌تر از سوی وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ارسال می‌شود و در اختیار نیروهای اطلاعاتی و امنیتی سوریه قرار می‌گیرد. وضعیت ارتباطات در سوریه، با کمک‌های جمهوری اسلامی، بیش از پیش شبیه ایران شده است.

هکرهای تحت حمایت دولت تلاش می‌کنند تا با ارسال ایمیل‌ها و پیام‌های اسکایپی و با بهره‌گیری از تکنیک‌های مختلف مهندسی اجتماعی، زمینه نفوذ به سیستم‌های کامپیوتری مخالفان را فراهم کنند و آنها را به دام بیاندازند. دولت آمریکا هم قرار است برای مقابله با اقدامات ایران و سوریه، آموزش‌ها و ابزارهای لازم برای تامین امنیت دیجیتال و آنلاین را به مخالفان سوری ارائه کند.

پررنگ‌تر شدن نقش شبکه‌های دیجیتال در میدان نبرد

"سی‌ان‌ان" هم گزارش داده است که ماه گذشته کاربران موبایل در شهر حلب پیامکی به زبان عربی دریافت کردند که مضمون آن این بود: "بازی تمام شده است." ارسال‌کننده این پیامک ارتش سوریه بود و در آن از مخالفان می‌خواست که سلاح‌های خود را تحویل دهند و تسلیم شوند.

گفته می‌شود وزارت اطلاعات ایران کمک‌های تکنولوژیک را به سوریه ارسال می‌کند

 
کسانی که از خطوط اعتباری تلفن همراه استفاده می‌کردند، از جمله بسیاری از مخالفان که معمولا برای افزایش ضریب امنیت پس از چند بار استفاده سیم‌کارت‌های خود را دور می‌اندازند، چنین پیامکی دریافت نکردند. به اعتقاد فعالان سوری، رژیم بشار اسد قصد داشت از این طریق پیام خود را به مخالفان برساند؛ جنگ روانی با بهره‌گیری از شبکه موبایل.

رژیم بشار اسد در کنار این اقدام اینترنت را هم برای ۱۰ روز در حلب کاملا قطع کرد. حلب از نقاط کانونی بحران سیاسی در سوریه است و دولت تلاش می‌کند با قطع راه‌های ارتباطی برنامه‌های مخالفان سوری را مختل کند. اما همیشه برای محدودیت‌های تکنولوژیک راه‌حل‌های تکنولوژیک هم وجود دارد، گرچه همواره کار کمی سخت‌تر می‌شود. مخالفان در دوره ۱۰ روزه قطع اینترنت در حلب، از تلفن‌های ماهواره‌ای برای ارتباط با یکدیگر استفاده می‌کردند.

حکومت‌های سرکوبگر و تمامیت‌خواه، از جمله در سوریه و ایران که از مهم‌ترین هم‌پیمانان این کشور است، اهمیت شبکه‌های دیجیتال و ارتباطات آنلاین را دریافته‌اند و از این ابزارها برای پیش‌برد اهداف سرکوبگرانه خود بهره می‌گیرند. سرویس‌های دیجیتال، اهمیتی روزافزون در میدان‌های نبرد دارند و جنگ دولت با مخالفان به جهان دیجیتال هم رسیده است.

انحصار دولتی، کلید قطع و وصل ارتباطات دیجیتال

 حالا کنشگران سوری نسبت به احتمال قطع کامل اینترنت در این کشور به‌قصد ایجاد اختلال در ارتباطات شهروندان ابراز نگرانی می‌کنند. آنها نگران این هستند که اینترنت در سوریه با وضعیتی مشابه اینترنت در مصر در روزهای اوج خیزش مردمی مواجه شود. در ژانویه ۲۰۱۲ حکومت مصر در آستانه سقوط حسنی مبارک همه ارتباطات آنلاین را قطع کرده بود.

 
مخالفان سوری در جریان قطعی اینترنت، از تلفن‌های ماهواره‌ای برای برقراری ارتباط بهره می‌گرفتند

 
این نگرانی‌ها زمانی افزایش یافت که سیستم مخابراتی سوریه که در انحصار دولت است از ۶۶ مسیریاب (روتر) موجود برای ارتباطات اینترنتی، ۶۱ مسیریاب را از دسترس خارج کرد؛ به عبارت دیگر برای نزدیک به ۴۰ دقیقه کل ارتباطات اینترنتی سوریه قطع شده بود. هر جا ارتباطات کشور در انحصار دولت باشد، امکان قطع آن هم وجود دارد و ایجاد اختلال در ارتباطات به سادگی میسر است.

جیلین یورک، مدیر بخش آزادی بیان در بنیاد EFF، در گفت‌وگو با "سی‌ان‌ان" گفت: «بر خلاف مصر که هیچ‌کس انتظار قطع شدن اینترنت را نداشت، در سوریه بسیاری از فعالان منتظر چنین اقدامی از سوی دولت هستند.»

در مقابل، گروهی دیگر از متخصصان می‌گویند برقرار بودن ارتباطات آنلاین به نفع دولت سوریه است، چون امکان مانیتورینگ فعالیت‌های کاربران و گاه نفوذ به سیستم‌های متعلق به مخالفان را برای دولت فراهم می‌کند، در حالی که با قطع اینترنت این امکان از دست خواهد رفت.

ارتباطات آنلاین و دیجیتال در سوریه نیز مانند ایران در انحصار کامل دولت و امکانات آن به شدت محدود است. ارتباطات اینترنتی برای ۳۰ میلیون شهروند سوریه از طریق ۶۶ مسیریاب اصلی فراهم می‌شود، در حالی که این رقم برای جمعیت ۳ میلیونی لبنان در همسایگی سوریه به بیش از ۹۰۰ مسیریاب می‌رسد.