سرماخوردگی مکرر از دیدگاه طب شرقی

نویسنده: دکتر فرشید توفیقی، پزشک و متخصص در طب شرقی، آمریکا

مقدمه:طب شرقی از نظر مبانی، پاتوفیزیولوژی و روشهای درمانی با طب غربی تفاوتهای اساسی دارد. مبانی طب شرقی در بسیاری از کشورهای دنیا ناشناخته مانده و تفسیر بیماریها در طب شرقی به سهولت طب غربی نیست. این طب که نتیجه بیش از 5 هزار سال مطالعه بر روی بدن انسان می باشد، اصول و دکترین خاص خود را دارد. بیماریها در طب شرقی بر مبنای بر هم خوردن تعادلyin  وyang در بدن بوجود می آید. در واقعyin  وyang یک چارچوب مفهومی در طب شرقی به شمار می آیند. از مظاهر yinمی توان به تاریکی، ماه، سایه و آب اشاره نمود و از مظاهر yangمی توان به نور، خورشید، روشنایی و آتش اشاره کرد. در حالیکه طب غربی به جنبه های سلولی و مولکولی بیماریها توجه می کند، در طب شرقی به برهم خوردن تعادلyin  وyang و نشانه شناسی بیماریها تمرکز می گردد. در طب شرقی، اعتقاد بر این است که همه چیز توسط Qiساخته شده است. چی یا Qiدر واقع انرژی حیات یا جریان انرژی تلقی می شود و اشکال گوناگونی دارد.

کمبود Wei Qi:یکی از اشکال Qi، Qiدفاعی است که در سطح پوست بوده و مانع از ورود عوامل پاتولوژیک به بدن می گردد. به این نوع Qi، Wei Qi(وی چی) می گویند. چنانچه این نوع Qiدر بدن کمبود پیدا کند، بدن دچار کمبود Wei Qiمی شود. امپراتور زرد در 2500 سال پیش در کتاب «سئوالات ابتدایی»، با اشاره به Wei Qi، محل آن را زیر پوست و بین عضلات دانست. او همچنین در کتاب دیگرش به نام «محور روحانی»، Wei Qiرا گرم کننده عضلات، پر کننده فضای درون پوستی و کنترل کننده مجاری عرق نیز می داند. کمبود Wei Qiدر بدن، موجب ضعف سیستم دفاعی بدن در مواجهه با عوامل پاتولوژیک می شود و فرد را مستعد سرما خوردگی مکرر می کند، زیرا در کمبود Wei Qi، فرآیند گرم کردن پوست و عضلات به درستی صورت نمی پذیرد. معادل Wei Qiدر طب غربی، لایه های پوست، دفاع ایمنی سلولی پوست، سیلیاها و آنتی بادی ها محسوب می گردند. در طب شرقی اعتقاد بر این است که عوامل پاتولوژیک عمدتاً از طریق پوست به بدن انسان حمله می کنند و Wei Qiنقش عمده و اساسی ای در دفاع از بدن انسان دارد.

علائم کمبود Wei Qi:در کمبود Wei Qi، فرد دچار تعریق خودبخودی، چهره ی رنگ پریده، سردرد، تب، زبان با بار نازک و سفید و در نهایت، نبض سطحی و معتدل پیدا می کند. این افراد اظهار می دارند که با اندکی تغییر وضعیت جوی و حرارت هوا یا وزیدن باد، دچار سرما خوردگی می شوند. در هر حال باید کمبود Wei Qiرا با حمله حاد عوامل پاتولوژیک متفاوت دانست. در حمله حاد عوامل پاتولوژیک، تظاهرات عوامل بیرونی سرد روی می دهد که با کمبود Wei Qiبه شرح زیر متفاوت است.
 

  توضیح اینکه در Ma Huang Tang، گیاهانی مانند افدرا و دارچین وجود دارد و این فرمولا برای سرماخوردگی حاد بکار می رود.

درمان کمبود Wei Qi: همانگونه که در جدول فوق اشاره شده، بهترین درمان برای کمبود Wei Qiیا به عبارتی سرماخوردگی مکرر (با نشانه ها و علائم فوق)، فرمولای Yu Ping Feng Sanمی باشد. این داروی از گیاهان زیر تشکیل شده است:
 

این فرمولا برای پیشگیری از سرماخوردگی و همچنین رینیت آلرژیک نیز بکار میرود و به صورت پودر و قرص در دسترس می باشد.

موارد منع مصرف Yu Ping Feng San:

• در موارد تظاهرات عوامل بیرونی
• داشتن تعریق شبانه به دلیل کمبود Yin(مایعات) بدن

تغییرات در فرمولای دارو:

الف- در صورتیکه فردی دچار تعریق مداوم باشد باید به فرمولای دارو، گیاهان زیر نیز اضافه شود:

Mu Li، Wu Wei Zi،Fu Xiao Mai

 ب- در صورت دارا بودن همزمان رینیت آلرژیک مزمن (عفونت بینی مزمن و آلرژیک)، می توان گیاهان زیر را به ترکیب فوق اضافه نمود:

Xin Yin Hua، Cang Er Zi، Bai Zhi

در صورتیکه سئوالاتی در خصوص مقاله فوق دارید لطفاً با اینجانب به آدرس پست الکترونیک زیر تماس بگیرید:

ftowfighi@yahoo.com

References:

• Bensky and Gamble, Chinese Herbal Medicine: Materia Media, Eastland Press, Seattle: 1993, ISBN 0939616157.
• Bensky and Barolet, Chinese Herbal Medicine: Formulas and Strategies, Eastland Press, Seattle: 1990. ISBN 0939616106
• Giovanni Maciocia, The Foundations of Chinese Medicine, Churchill Livingstone, 2005, ISBN 0443074895

با آرزوی سلامتی

دکتر فرشید توفیقی –لس آنجلس