صبحانه مناسب ایرانی

برای داشتن روحیه شاد و جسمی سالم صبحانه را فراموش نکنید.یکی از وعده های غذایی مهم که کمتر به آن اهمیت داده می‌شود صبحانه است درصورتی که لازم استبرای تهیه صبحانه مناسب، با تدبیر اقدام شود.

صبحانه از جمله غذاهای اصلی در فرهنگ ایرانی بوده‌است که اکنون جایگاه سابق خود را از دست داده‌است. عدسی، حلیم وکله پاچه که تا همین اواخر، صبحانه رایج مردم بسیاری از مناطق ایران بود، ترکیب مناسبی از غلات (گندم) و حبوبات (عدس) و همچنین گوشت سفید (موجود در حلیم که معمولاً گوشت بوقلمون است) به اضافه مقادیری روغن خوراکی (افزایش انرژی‌زایی) است. به دلیل تقاضای زیاد برای این صبحانه کامل، یکی از مشاغل عدسی‌فروشی بود که اکنون تقریباً از بین رفته‌است. البته حلیم فروشی‌های وطباخی‌ها هنوز رونق دارند. خصوصاً در فصول سرد بسیار مورد استقبال قرار می‌گیرند. یکی از صبحانه های سنتی ایرانی کله و پاچه است
 

صبحانه باید حداقل ۲۰ درصد از انرژی روزانه را فراهم نماید. این در حالیست که اغلب به دلیل عدم آشنایی با اهمیت این وعده غذایی، یا ازآن صرفنظر می‌شود و یا مفید و مغذی تهیه نمی‌شود.
 
مصرف مواد مفید و مناسب برای این وعده غذایی بسیارمهم است.
 
مصرف صبحانه باعث افزایش قدرت تمرکز، توجه و تامین انرژی روزانه می‌شود و توانایی ذهنی و کارکرد فردی را بالا می‌برد.
 
خوردن یک وعده صبحانه کامل به دلیل تامین نیازهای غذایی باعث کنترل وزن و پایین آمدن سطح کلسترول خون می‌شود، ناراحتی‌های گوارشی را از بین می‌برد و جذب ویتامین‌ها را افزایش می‌دهد .

          
 
نخوردن صبحانه باعث می‌شود درطول روز بخصوص نزدیک ظهر و ناهار، فرد دچار گرسنگی شدید شده و حجم بیشتری ازغذا را دریک وعده غذایی مصرف نماید و از آن جایی که غذاهای وعده ناهار اغلب پرچربی و پرکالری است، بنابر این عواقب بعدی را به دنبال خواهد داشت.
 
اغلب دیده شده کسانی که صبحانه نمی‌خورند، نیم چاشت روزانه خود را با غذاهای پرکالری و کم اهمیت همچون بیسکویت، پفک، شکلات و چیپس وغیره پر می‌کنند که این امر علاوه بر خطرات ذکرشده باعث چاقی وسرطان نیزمی شود.
 
تهیه یک صبحانه خوب و مناسب نیاز به آگاهی و برنامه ریزی دارد. شما به عنوان یک عضو خانواده می‌توانید در این زمینه مطالعه و لیستی از مواد مغذی را تهیه و در اختیار اعضای خانواده قراردهید.

                                     
چیدن میز صبحانه یا سفره می‌تواند به تحریک ذائقه کمک کند. ازمواد غذایی متنوع ورنگی ومیوه‌های فصل کمک بگیرید.
 
برای آمادگی لازم جهت صرف یک صبحانه کامل، لازم است شام را زود مصرف کنید تا در هنگام صبح احساس گرسنگی کامل داشته باشید.
 
زودتر از خواب بیدار شوید و به نرمش‌های معمول بپردازید. کمی آب میوه مصرف کنید و زمان لازم برای صرف صبحانه را درنظر بگیرید.
 
صبحانه را با آرامش و فارغ از دغدغه هایی چون دیرکرد وقت و زمان سرویس اداری و یا ساعت اداری میل کنید.
 
در هنگام صبحانه به برنامه رادیویی مورد علاقه خود گوش دهید، با اعضای خانواده صحبت کنید و از بیان و یادآوری آنچه نشاط را از شما دور می‌کند خودداری نمایید.
 
از خوردن غذاهای کافئین دار مانند چای، قهوه و کاکائو در هنگام شب خودداری کنید.
 
ازخوردن غذاهای سنگین و پرچرب درهنگام شام خودداری کنید زیرا این کار اشتهای شما را کور می‌کند.
 
از تماشای تلویزیون یا فکرکردن به کار و مسوولیت‌های روزانه خودداری کرده و صرفا به آنچه میل می‌کنید توجه نمایید. به یاد داشته باشید دغدغه واسترس مانع جذب مواد مفید ومغذی می‌شود و میزان جذب چربی بدن را بالا می‌برد.
 
هنگام صبحانه قبل و بعد از آن مطلقا سیگار نکشید.
 
مواد مغذی و پرکالری وانرژی زا درگروه صبحانه جای می‌گیرد. شما بسته به ذائقه و وضعیت مزاجی خود می‌توانید ازاین مجموعه وسیع، تعدادی را انتخاب ودررژیم غذایی خود بگنجانید.
 
شیر یکی از این مواد لازم است زیرا شیر حاوی مواد معدنی، کلسیم فسفر و ویتامین‌هاست و برای رشد استخوان و استحکام آن مفید است. اگرشیر به مزاج شما سازگار نیست و موجب به هم ریختگی دستگاه گوارش یا کورشدن اشتهای شما می‌شود، می‌توانید آن را در وعده‌های دیگر یا میان وعده‌ها مصرف کنید. دیگر محصولات لبنی همچون خامه پنیر و حتی ماست هم می‌تواند جایگزین شیر شود.
 
اگر به غذاهای سنتی علاقه دارید، می‌توانید فرآورده‌های شیری مانند فرنی، شیربرنج را به رژیم غذایی خود بیافزایید.

           
 
از ترکیبات شکلات صبحانه یا ارده و شیر یا غذاهای ساده سنتی تخم مرغ، لوبیا چیتی، عدسی، حلیم و غیره استفاده کنید.
 
در مورد نان حساس باشید یکی از نان‌های کامل سنتی نان سنگک است زیرا تمامی مراحل عمل آوری و خمیر و پخت آن مطابق روش استاندارد است و استفاده از آن بر سایرنان‌ها ترجیح دارد. نان‌های فانتزی یا ماشینی نیز مناسب وخوب است. امروزه تنوع این نان‌ها بسیار زیاد است و شما می‌توانید از نان‌هایی با آرد غلات متفاوت همچون ذرت، جو دوسر، جو و… استفاده کنید.
 
برنامه ساده غذایی برای صبحانه

                                            
 
یک برنامه ساده غذایی برای شما پیشنهاد می‌شود. می‌توانید بنابر نوع ذائقه و رژیم خود از تعداد یا ترکیبی ازآنها بهره ببرید :
 
کره و عسل یا مربا بویژه مرباهای مقوی مانند مربای هویج، آلبالو، توت فرنگی و غیره.
 
شکلات صبحانه، چای و یا شیر و خامه.
 
تخم مرغ آب پز، خیار و گوجه تازه.
 
نیمرو و سبزی خوردن.
 
لوبیا چیتی یا عدسی یا حلیم.
 
استفاده ازحلوا ارده ( بویژه درفصل سرد ) و پنیر.
 
شیربرنج و آب میوه فصل.
 
فرنی، کره و مربای هویج.
 
ساندویج مرغ یا تخم مرغ، سبزیجات مانند کاهو و میوه.
 
مصرف آب میوه‌های طبیعی بویژه پرتقال یا میوه‌هایی که ویتامین ث دارند – نان و پنیر ،خرما یا گردو.
 
شایان ذکر است، برای بالا رفتن بازدهی بیشتر در کار و داشتن روحیه‌ای شاد و جسمی سالم درمحل کار لازم است به ارزش غذایی صبحانه واقف باشیم و بدانیم که کسانی که صبحانه میل نمی‌کنند، از ویتامین‌های ضروری مثل a ، c، b12 و ریبوفلاوین، کلسیم، منیزیم و فسفر بهره کمتری می‌برند.
 
کودکان ایرانی ساکنین جدید لی لی پوت ها!!

                                 
 
نخوردن صبحانه سالم و مقوی توسط نیمی از دانش آموزان و روی آوردن به خوراکیها و تنقلات شکم پر کن، باعث شده با کودکانی مواجه شویم که قد و هیکل آنها شبیه ساکنین “دهکده لی لی پوت” است.
 
به گزارش مهر، وضعیت جسمانی اغلب کودکان و دانش آموزان ایرانی به گونه ای است که سن آنها با قد و هیکل شان همخوانی ندارد. به طوریکه برخی از بچه ها به قدری ریز جسه و کوچک اندام هستند که حضورشان در کلاسهای مقطع راهنمایی و متوسطه با شک و تردید همراه می شود.
 
بررسیها نشان می دهد که مصرف نوشابه‌های گازدار و حضور کمرنگ لبنیات در برنامه غذایی روزانه سبب شده در طول سالهای گذشته تا ۴ سانتی متر از متوسط قد کودکان ایرانی کاسته شود. از طرفی فسفر موجود در این نوشیدنیها جذب کلسیم را در دستگاه گوارش کاهش داده و عارضه‌ای به نام پوکی استخوان را برای جامعه ایرانی به ارمغان آورده است.
 
به گفته کارشناسان تغذیه، استفاده از روغنهای غیراستاندارد آن هم با حرارت بالا که به کرات مورد استفاده قرار می‌گیرد مشکل دیگری است که در مورد بعضی از میان وعده‌ها وجود دارد، حرارت بالا در این فرآورده‌ها منجر به تخریب برخی مواد مغذی شده و از طرف دیگر حرارت بالا که منجر به دود کردن روغن می‌شود و ترکیباتی به نام آکرولئین تولید می‌کند که حتی تنفس آن نیز خطرناک است.
 
تنقلات نیز معمولاً دارای کالری بالا و درصد مواد مغذی کم هستند بدون اینکه نیازهای تغذیه‌ای کودکان را تامین کنند، ایجاد یک حس سیری کاذب در آنها کرده و به مرور زمان باعث کمبودهای تغذیه‌ای در کودک می‌شوند.
 
مواد افزودنیهای زیادی که به انواع محصولات صنعتی از انواع کیک و بیسکویت، چیپس و پفک و انواع آبمیوه اضافه می‌شود مانند نگهدارنده‌ها، شیرین‌کننده‌های مصنوعی، عطر و طعم‌ دهنده‌ها و رنگها ممکن است در کوتاه مدت اثری نداشته باشد یا مقدار آنها در مواد غذایی در حد استاندارد باشد ولی وقتی این مواد را در کل دریافتهای روزانه و حتی ماهانه در نظر گرفته شود می‌تواند خطری برای سلامتی باشد بویژه اگر مصرف این گونه از محصولات از سنین کودکی آغاز شده باشد.
 
دکتر ابوالقاسم جزایری، استاد دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران می گوید: دخترانی که به دلیل سوء‌تغذیه دچار کم وزنی و کوتاه‌قدی می‌شوند دارای لگن کوچکتری بوده و در دوران بارداری جنین آنها رشد مناسبی نخواهد داشت.
 
مشاور دفتر تغذیه وزارت بهداشت می افزاید: احتمال تولد نوزاد کم وزن (کمتر از ۲۵۰۰ گرم) در این دختران بر اثر سوءتغذیه افزایش می‌یابد و خطر مرگ و میر نیز در کودکان کم‌وزن بیشتر است. علاوه براین عادات تغذیه‌ ای در دوران نوجوانی و جوانی در دختران شکل می‌گیرد و در صورتی که این افراد تغذیه نامناسبی داشته باشند امکان بروز برخی از بیماریها مانند پوکی استخوان، چاقی، سرطان و کم‌خونی در سنین بالاتر افزایش می‌یابد.
 
دکتر غلامرضا خاتمی، رئیس انجمن پزشکان کودکان ایران با عنوان این مطلب که سوءتغذیه در کشور نسبت به سالهای گذشته کمتر شده است، می گوید: حدود یک سوم کودکان ایرانی دچار سوءتغذیه هستند.
 
سوءتغذیه شامل لاغری، کمبود وزن و قد و همچنین چاقی می شود.
 
نخوردن صبحانه به عنوان یک عادت نادرست غذایی در میان بسیاری از دانش آموزان رواج دارد و این امر موجب اختلال در روند یادگیری و رشد کودکان می شود.
 
دکتر محمد صفریان استاد دانشگاه علوم پزشکی، نقش والدین را در تغذیه مناسب دانش آموزان موثر می داند و می گوید: استفاده از مواد غذایی مقوی و مناسب، کاهش مصرف مواد قندی، مصرف مغزها همچون گردو و پسته از مواد مناسب در وعده صبحانه است و والدین می توانند با هوشمندی فرزند خود را به خوردن صبحانه ترغیب کنند.
 
وی با بیان اینکه مصرف مواد غذایی و تنقلات بی ارزش موجب کمبود ریز مغذی ها و همچنین اضافه وزن در کودکان می شود، می افزاید: والدین باید از در دسترس قرار دادن تنقلات در پیشگیری از مشکلات بعدی تلاش کنند.
 
تغذیه نامناسب اغلب دانش آموزان و نداشتن فعالیت جسمانی مناسب باعث شده که نسل امروز از قد و هیکل به مراتب کوچکتر و شکننده تری برخوردار شوند که توانایی لازم برای کارهای سنگین را ندارند.