بانک‌های ارمنستان، رویکرد جدید ایران برای دور زدن تحریم‌ها

استقبال رسمی رئیس جمهوری ارمنستان از محمود احمدی‌نژاد در دی‌ماه ۹۰

بر اساس یک گزارش اختصاصی از رویترز که روز سه‌شنبه ۳۱ مرداد منتشر شده، تحریم بانک‌های ایرانی‌ سبب شده که این کشور به بانک‌های ارمنستان برای انجام معاملات مالی خود روی آورد.

تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران فقط متوجه دو بانک هستند، در حالی‌ که تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا بسیار فراگیر تر و شامل ده‌ها بانک و شرکت هستند. این امر تجارت ایران با استفاده از دلار و یورو را بسیار دشوار کرده است.

 
اما استفاده از بانک‌های ارمنستان به ایران این اجازه را می‌دهد که معاملت بانکی‌ خود به دلار و یورو را از چشم ناظرین تحریم‌ها مخفی‌ نگه دارند.
 
طبق گزارش رویترز یک هیئت ویژه شورای امنیت سازمان ملل که موظف به نظارت بر اجرای تحریم‌ها علیه ایران است، اخیرا در یک گزارش خبر داد که ایران همواره به دنبال یافتن راه‌هایی برای دور زدن تحریم‌های بانکی‌ بوده است.
 
این گزارش همچنین از درخواست‌های ایران به یک کشور هم مرز برای ایجاد نهادهای مالی جدید خبر داده، اما به دلیل دشواری تصویب قوانین بانکی‌ جدید در این کشور هنوز موفق به انجام این عمل نشده است.
 
چند دیپلمات سازمان ملل که با کار این هیئت آشنایی دارند در گفت‌وگو با رویترز تخمین زده‌اند که کشور نامبرده در گزارش ارمنستان باشد.
 
آنها تایید کرده‌اند که ایران هم اکنون با این کشور رابطه بانکی‌ دارد. این دیپلمات‌ها اضافه کرده‌اند که ایران همچنان به دنبال گسترش فعالیت‌های بانکی‌ خود در این کشور است، در حالی‌ که ارمنستان این اتهام را رد می‌کند.
 
یک گزارش دیگر اطلاعاتی نهادهای غربی که در ماه می ۲۰۱۲ تدوین شده و به دست خبرگزاری رویترز رسیده، همچنین مدعی شده که بانک مرکزی ایران همواره به دنبال یافتن کشورهای مناسب برای دور زدن تحریم‌های بانکی‌ بوده‌اند.
 
این گزارش که دو کشور ترکیه و امارات متحد عربی‌ را دو هدف اصلی‌ بانک مرکزی ایران معرفی‌ کرده، خبر داده که به دنبال فشار آمریکا و کشورهای غربی به این دو کشور، ایران به دنبال پیدا کردن جایگزین‌های دیگر بوده که ارمنستان یکی‌ از آنها بوده است.
 
کشورهای مورد نظر دیگر چین، مالزی، برزیل و هند بوده‌اند.
 
در این رابطه، این گزارش بانک ارمنی «کردیت اگریکل» را به عنوان یکی‌ از اهداف اصلی‌ بانک مرکزی برای انجام معاملت مالی یاد می‌کند. اما استفان گیشیان، مدیر عامل این بانک هر نوع رابطه مالی این بانک با ایران را رد کرده و مدعی شده است که این بانک هرگز به دنبال انجام معاملات با ایران نبوده و نخواهد بود.
 
همچنین آشوت اوسیپیان، رئیس اتحادیه بانک‌های ارمنستان وجود هر نوع رابطه بانکی‌ بین‌ایران و ارمنستان را رد کرده و افزوده است که بانک‌های ارمنی صرفاً در اقتصاد این کشور سرمایه گذاری می‌کنند.
 
تحریم‌های بین‌المللی تمامی معاملات با بانک‌های ایرانی‌ را ممنوع نمی‌کنند، بلکه آنهایی که با برنامه هسته‌ای و موشکی ایران مرتبط هستند، و نیز معاملاتی که یک طرف آن افراد و شرکت‌های مورد تحریم باشند.
 
روابط تجاری ایران و ارمنستان که شامل یک خط لوله نفتی‌ در حل ساخت و ساز است نیازمند روابط بانکی‌ بین دو کشور است.
 
یک بانک دیگر که سال‌هاست زیر ذره بین کشورهای غربی و آمریکا بوده، شعبه ارمنی بانک ملت در ایروان است. گر‌ چه این بانک ازسوی شورای امنیت تحریم نشده، اما قطعنامه دور چهارم تحریم‌ها علیه ایران، این بانک را بانکی‌ مشکل دار توصیف کرده است.
 
در این قطعنامه آمده که این نهاد در طول هفت سال گذشته صدها میلیون دلار در برنامه هسته‌ای، ساخت موشک و تجهیزات دفاعی سرمایه گذاری کرده است.
 
اما به گفته اراکل ملیکستیان، نایب رئیس بخش اطلاعات مالی بانک مرکزی ارمنستان، به دنبال تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا، فعالیت‌های بانکی‌ این نهاد بین دسامبر ۲۰۱۰ تا جولای ۲۰۱۲ بیشتر از ۵۰ درصد کاهش یافته است.
 
او مدعی شده که پس از قطع بانک‌های ایران از سیستم «سوئیفت» این بانک دیگر قادر به انجام معاملات بین‌المللی نیست.
 
رویترز نوشته است که گمانه زنی‌ بر سر وجود روابط بانکی‌ مغایر تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران فشار آمریکا بر ارمنستان را افزایش داده و گفته می‌شود هیلاری کلینتون این موضوع را با سرژ سرکیسیان، رئیس جمهوری ارمنستان هنگام سفر دیپلماتیک خود به ایروان در میان گذاشته باشد.
 
تحریم‌های مورد توجه ایران به دنبال نزاع این کشور بر سر برنامه هسته‌ای خود با کشور‌های غربی است. این تحریم‌ها فشار قابل ملاحظه به اقتصاد این کشور وارد کرده به طوری که آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران به تازگی از وجود اقتصاد مقاومتی در این کشور صحبت کرده است.
 
مقامات ایران تا یک ماه پیش، هرگونه تاثیر منفی تحریم‌ها بر اقتصاد ایران را به شدت رد می‌کردند.