جزییات و مشخصات زرادخانه های شیمیایی سوریه

حکومت سوریه برای اولین بار روز دوشنبه اعتراف کرد که صاحب سلاح های شیمیایی و بیولوژیک است و گفت که در صورت تهاجم خارجی ممکن است از این تسلیحات استفاده کند.

 
خبرگزاری رویترز در گزارش زیر نگاهی دارد به زرادخانه های شیمیایی سوریه
 
- حکومت سوریه از اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی و پس از شکست پیاپی در مقابل اسرائیل در جنگ های ۱۹۶۷ و ۱۹۷۳ تلاش برای دستیابی به سلاح های شیمیایی را آغاز کرد. در این سال ها همه می دانستند که اسرائیل به سلاح هسته ای دست یافته است.
 
- حکومت سوریه جزو امضاکنندگان و یا مجریان کنوانسیون سلاح های شیمیایی نیست. با وجودی که رسما از طرح پاک کردن منطقه خاورمیانه از سلاح های تخریب و کشتار جمعی دفاع کرده است ولی تاکید داشته که تا وقتی که اسرائیل امنیت این کشور را تهدید می کند، حاضر نیست به شکل یک جانبه سلاح های شیمیایی خود را از دور خارج کند.
 
- سوریه از سال ۱۹۷۱ در «مرکز تحقیقات علمی» خود کار بر روی تولید سلاح های شیمیایی را آغاز کرد. این مرکز که در شهر دمشق قرار دارد هدایت سلاح های شیمیایی موجود و ادامه تحقیقات در این زمینه را برعهده دارد. گام های اولیه در تولید سلاح شیمیایی قبل از جنگ ۱۹۷۳ بین اعراب و اسرائیل توسط دولت مصر در اختیار این کشور قرار داده شد.
 
- براساس اطلاعات مرکز تحقیقاتی «امنیت جهانی» حدس زده می شود که در حال حاضر سوریه دارای چهار تاسیسات مربوط به ذخیره سلاح های شیمیایی است. یکی از آنها در شمال دمشق قرار دارد. دیگری در حومه شهر حمص واقع شده ، سومین تاسیسات که در حومه شهر حما است گفته می شود که علاوه بر تولید سارین و تابون مایع VX  نیز تولید می کند. و چهارمین تاسیسات در حومه بندر لاذقیه در ساحل دریای مدیترانه واقع شده است.
 
- صاحبنظران امور امنیتی می گویند که بندر «سرین» نیز احتمالا محل
 تاسیسات اصلی سوریه برای تولید سلاح های بیولوژیک است. سازمان های اطلاعاتی غربی چند تاسیسات دیگر را هم به عنوان مراکز فعالیت های تسلیحاتی مشکوک زیر نظر دارند.
 
شیوه های حمل و شلیک
 
سلاح های شیمیایی معمولا طوری طراحی و ساخته می شوند که انواع گوناگونی از تسلیحات قادر به شلیک و حمل آنها هستند.
 
- چندین هزار بمب که مملو از مواد شیمیایی است و رقمی بین پنجاه تا موشک دوربرد.
 
- مدل جدیدی از موشک های «اسکاد» ساخت کره شمالی که برد آنها حدود ۶۰۰ کیلومتر است و احتمالا به کلاهک های حاوی گاز مخرب اعصاب مجهز هستند. در عین حال ممکن است تعدادی از موشک های زمین به هوا با برد طولانی نیز برای انتقال کلاهک های شیمیایی تغییر داده شده باشند.
 
- سکوهای شلیک موشک های مدل 21 SS و حداقل ۳۶ قبضه موشک از این مدل که برد آنها بین ۸۰ تا ۱۰۰ کیلومتر است. به علاوه موشک های مدل «اسکاد – بی» همراه با سکوهای پرتاب که برد متوسط آنها حدود ۳۰۰ کیلومتر است.
 
- موشک های با برد کوتاه از مدل  16M- و موشک های هدایت شونده از مدل SSC-b1
 
- جت های جنگنده دورپرواز از مدل سوخو ۲۴ و میگ  که مخصوص حملات به اهداف زمین است. و همین طور هواپیماهای تهاجمی از مدل سوخود ۲۰ و سوخو ۲۲
 
دیوید فریدمن، کارشناس سلاح های تخریب و کشتار جمعی در موسسه مطالعات امنیت ملی وابسته به دانشگاه تل آویو می گوید: «برای کاربرد تسلیحاتی از مواد شیمیایی، این مواد در کلاهک های مخصوص جاسازی می شوند که می تواند هر نوع سلاحی از موشک های با برد گوناگون گرفته تا بمب های هوا به زمین و یا حتی گلوله های توپ را شامل شود. گاهی حتی می توانند به اندازه یک گلوله خمپاره کوچک باشند. بخشی از سلاح های شیمیایی سوریه از مدتها پیش در کلاهک ها جاسازی شده و آماده شلیک هستند.»
 
شیوه نگهداری و انبار کردن
 
به گفته دیوید فریدمن، مواد شیمیایی سلاح های سوریه به جای حالت گاز تقریبا همواره در حالت مایع نگهداری می شوند. معمولا در محفظه های دربسته و در زرادخانه های زیر زمینی در پادگان های نظامی انبار می شوند.
 
در عین حال گفته می شود که در برخی موارد از انبارهای طبیعی مثل غارهای عمیق در کوهستان ها نیز استفاده می شود. به گفته وی بخشی از این مواد شیمیایی به دلایل ایمنی به صورت تجزیه شده و اجزای آن در محل های مختلف انبار شده اند.
 
دیوید فریدمن معتقد است که با حملات هوایی دقیق و موفقیت آمیز می توان ذخیره مواد شیمیایی سوریه را نابود کرد به شکلی که ضایعات آن برای محیط زیست بسیار ناچیز باشد.
 
احتمال شناسایی مخازن مواد شیمیایی از طریق جاسوسان
 
به گفته این کارشناس، مواد شیمیایی معمولا در مخازن ویژه ای نگهداری می شوند که از جنس فلزات ضد زنگ مثل فولاد ساخته شده و شیرها و دریچه های انتقال ویژه ای روی آنها نصب شده است.
 
اما وی تاکید می کند که در مورد مشخص سوریه مسئله فقط شناسایی یا ردیابی مخازن نیست. بسیاری از تاسیسات مربوط به سلاح های شیمیایی سوریه شناسایی شده و از مدتها پیش هرگونه تحرک و نقل و انتقال این مواد و سلاح های مربوط به شلیک آنها به سرعت کشف خواهد شد.