زندانبانی رشته دانشگاهی می‌شود

آرمان-‌نسیم‌سلطان‌بیگی: معاون مرکز آموزش و پژوهش سازمان زندان‌ها از ورود رشته مددکاری قضایی در مقطع کارشناسی‌ در دانشگاه‌های علمی- ‌‌کاربردی این سازمان خبر داد و ضرورت وجود این رشته را به روز کردن زندانبانی دانست. معاون مرکز آموزش و پژوهش سازمان زندان‌ها درباره ورود رشته جدید مددکاری قضایی به دانشگاه‌های سازمان زندان‌ها گفت:‌ برای ایجاد این رشته تخصصی حداقل دو‌سال مطالعه و یک سال پیگیری و دفاع شده است تا اینکه از‌طریق مراجع رسمی و قانونی بالاخره ایجاد این رشته تحصیلی تصویب شد. ناصر‌ربیعی ادامه داد: ‌این رشته تحصیلی به نوعی مکمل زندانبانی نوین و به روز است و دانشجویان می‌توانند در کنار آموزش مددکاری واحدهای قضایی و حقوقی مکمل را هم پاس کنند و این رشته از آغاز ترم تحصیلی دانشگاهها وارد شده و از آنجایی که تمام واحدهای دانشگاهی ظرفیت پذیرش ندارند فعلا تنها در دو مرکز از‌10‌مرکز علمی کاربردی، سازمان زندانها تدریس می‌شود.‌ سازمان زندان‌ها اعلام کرده است که بر‌اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده

 ‌80 ‌درصد دانشجویان از کارکنان سازمان زندان‌ها و‌20‌درصد هم پذیرش آزاد خواهند داشت. دانشگاه‌های سازمان زندان‌ها تاکنون بیش از سه‌هزار و‌500 فارغ‌التحصیل داشته و در‌حال‌حاضر، بیش از‌2500 دانشجوی زندانبانی در حال تحصیل در مراکز علمی کاربردی سازمان زندان‌ها هستند که از این تعداد 20‌درصد را دانشجویان غیر‌سازمانی تشکیل می‌دهند و دانشجویان سازمانی در رشته‌های مددکاری اجتماعی زندان، پیشگیری از اعتیاد، دوره‌های فناوری اطلاعات و پیشگیری از آسیبهای اجتماعی در زندان، اصلاح و تربیت و... به عنوان دانشجویان زندانبانی تحصیل می‌کنند.
 
مددکاری قضایی دارای پیشینه نیست
 
سعید معیدفر ،جامعه شناس معتقد است که در این زمینه اگر از تجربیات کشورهای توسعه یافته استفاده شود، می‌تواند کاری مثبت و مثمر ثمر باشد.این جامعه شناس درباره ورود این رشته به مراکز دانشگاهی سازمان زندان‌ها به آرمان می‌گوید: رشته مددکاری مخصوص کسانی است که نیاز به کمک دارند و زندانیان یکی از این اقشار هستند و در بخش‌هایی که آسیب دیدگان اجتماعی وجود دارد، مددکاری بسیار می‌تواند راهگشا و موثر باشد. او ادامه می‌دهد: اما این مساله که این رشته به عنوان یک رشته خاص مطرح شود و مورد توجه قرار گیرد مساله‌ای‌ست که اساتید مددکاری باید درباره آن نظر دهند و آنچه که به نظر من می‌رسد این است که اگر مباحث مرتبط با زندان و زندانی و نحوه برخورد با آنها جزو دروس مددکاری گنجانده و در این قالب مطرح شود کارآمدی بیشتری خواهد داشت. معید‌فر تاکید می‌کند که اگر این رشته پیشینه‌ای در دنیا نداشته باشد، نیاز به فراهم آوردن الزامات بسیاری دارد که به سادگی قابل دست یافتن نیست. اما محمد زاهدی اصل، استاد رشته مددکاری در دانشگاه علامه‌طباطبایی بر این باور است که در رابطه با بازپروری آسیب دیدگان اجتماعی که در زندان به سر می‌برند هم می‌تواند یک رشته خاص وجود داشته باشد که مباحث حقوقی و قضایی را به طور خاص مورد پیگیری قرار دهد. او با اشاره به طرح مراقبت بعد از خروج از زندان می‌گوید: طراحی این طرح بسیار کارآمد و مثبت بود و زندانیان بسیاری که پس از بازگشت، جذب جامعه نمی‌شدند به وسیله اجرای این طرح توانستند به آغوش جامعه بازگردند. تا قبل از اجرای این طرح آمارها نشان می‌داد که بیش از 65‌درصد زندانیان سابقه زندان داشته‌اند و با اجرای این طرح، آمارها در این زمینه کاهش پیدا کرد و در حال حاضر نیز با تاسیس رشته مددکاری قضایی می‌توان کمک خوبی به زندانیان کرد.
 
75 درصد از زندانبانان دارای تحصیلات دانشگاهی هستند
 
معاون مرکز آموزش و پژوهش سازمان زندان‌های کشور با اشاره به این مساله که در سال 70 تنها 25 درصد از کارکنان سازمان زندان‌های کشور دارای تحصیلات دانشگاهی بودند تاکید کرد که در سال گذشته بیش از 75 درصد از کارکنان سازمان زندان‌های کشور و زندانبانان دارای تحصیلات دانشگاهی بودند که این آمار درحال افزایش است. حسین آقاجانی، مدرس دانشگاه آزاد بر این باور است که مددکاری اجتماعی وظایفی دارد و نباید حرفه و وظایف و دانش مددکاری، مورد بهره برداری سازمان‌ها و ادارات قرار گیرد و اگر مسئولان سازمان زندان‌ها قصد برپایی این رشته را داشتند، باید با کسانی که در عرصه دانشگاه به پیشرفت این رشته کمک می‌کنند و درگیر این مساله هستند، مشورت می‌کردند و از آنها کمک می‌گرفتند که این کار انجام نشده و همین مساله می‌تواند زمینه بروز سوءتفاهمی میان دانشگاهیان و این ارگان دولتی شود. او در ادامه با اشاره به این مساله که رشته مددکار قضایی در دنیا پیشینه‌ای ندارد به آرمان می‌گوید: در دنیا هر سازمانی می‌تواند از دانش‌آموخته‌های مددکاری براساس اهداف سازمانی‌اش استفاده کند و متناسب با اهداف خود آنها را استخدام کند و نباید در سازمان‌ها افرادی تربیت شوند که هم حکم قضایی داشته باشند و هم مددکار اجتماعی باشند و این ترکیب نقش‌ها امر مقبولی نیست.