مهتاب نوروزی؛ نماد نیم قرن سوزن دوزی در بلوچستان

شهاب میرزایی

بی بی سی

مهتاب نوروزی، مشهورترین سوزن‌دوز بلوچستان ایران در سن ۷۸ سالگی در گذشت. خانم نوروزی در روستای قاسم آباد بمپور زندگی می کرد.

تعدادی از آثار مهتاب نوروزی در نمایشگاه سعدآباد تهران نگهداری می شود که از جمله می توان به لباس های درباری اشاره کرد که او به همراه دیگر سوزن دوزان بلوچ به سفارش فرح دیبا، ملکه سابق ایران در دهه پنجاه خورشیدی دوخته است.

خانم نوروزی از پانزده سالگی و در مجموع به مدت ۶۳ سال سوزن‌دوزی کرد. او پس از سال ها درخواست از ادارات مختلف استان، سرانجام پنج سال پیش موفق شد حقوق بازنشستگی خود را دریافت و بیمه شود.

مهتاب نوروزی، سوزن دوز مشهور بلوچ در روستای قاسم آباد بمپور از توابع ایرانشهر سیستان و بلوچستان زندگی می کرد

روستای قاسم آباد در حدود دو هزار نفر جمعیت دارد. بیشتر جوانان روستا در جستجوی کار آنجا را ترک کرده‌اند

خشکسالی دهساله و سپس سیلی که منطقه را در بر گفت خسارات فراوانی به ساکنان این روستا وارد کرد

قاسم آباد از معدود مناطق بلوچستان است که در برابر ورود محصولات سوزن دوزی افغانستان و پاکستان مقاومت کرده‌ است

طرح های سوزن دوزی بیشتر از رویاهای زنان بلوچ الهام گرفته است تا از طبیعتی که در آن زندگی می کنند

خانه تک اتاقی و محقر مهتاب نوروزی در روستای قاسم آباد

تنها وسایل رفاهی او در این منزل، یک یخچال و یک کولر به همراه چند دست رختخواب بود

مهتاب از پانزده سالگی سوزن دوزی می کرد. او این هنر را از مادرش یاد گرفته بود

مهتاب در اواخر عمر به علت نارسائی بینایی به سختی سوزن دوزی می‌کرد

در دوران محمدرضا پهلوی، مهتاب به همراه دیگر سوزندوزان بلوچ، لباس هایی به درخواست دربار دوخته بود

فرح دیبا در مراسم مختلف، لباس های سوزن دوزی شده بلوچ را می پوشید

هنر سوزن دوزی که در دهه‌های شصت و هفتاد به فراموشی سپرده شده بود، در اوائل دهه هشتاد زنده شد، اما با هجوم دلال ها که سوزن‌دوزی‌های ارزان قیمت خارجی را وارد می کردند بار دیگر تولیدکنندگان دچار مشکل شدند

نمونه هایی از کارهای مهتاب نوروزی در موزه سعدآباد تهران نگهداری می شود

از این هنرمند با بیش از نیم قرن سابقه کار در سال ۸۶ به همراه سیزده هنرمند ایرانی دیگر در برنامه ای با نام 'اولین گردهمایی گنجینه‌های از یاد رفته هنر ایران'در فرهنگستان هنر تقدیر شد

پس از آن بود که میرحسین موسوی، رئیس وقت فرهنگستان هنر با فرستادن نامه ای از رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی درخواست کرد که حقوق بازنشستگی او پرداخت و بیمه شود

بالاخره پس از سی سال دوندگی خانم نوروزی در ادارات مختلف استان، او در هفتاد و سه سالگی بیمه شد و حقوق بازنشستگی را با شانزده سال سابقه کار دریافت کرد

مهتاب نوروزی، شامگاه جمعه بیست و سوم تیرماه ۱۳۹۱ در زادگاهش درگذشت

+401
رأی دهید
-139

*Fanoos* - ايران - ايران
بنده خدا چه چهره خسته و شکسته هم داشته بر اثر فعالیت و کار زیاد واقعا دستش درد نکنه هنرمند واقعی به این میگن روحش شاد
‌سه شنبه 27 تير 1391 - 11:34
مرز پرگهر - توکیو - ژاپن
زنده باشی مادرجان،. ترکی که تو کف پای این مادر پیر بود، نشون از زحمت زیاد و مشقتی هست که روزانه این افراد تو زندگیشون تو این مملکت تحمل می کنند.. درد و بلات بخوره تو سره اونایی که باید بخوره!
‌سه شنبه 27 تير 1391 - 11:44
baran828 - تهران - ایران
روحت شاد بانوی هنرمند ایران زمین .
‌سه شنبه 27 تير 1391 - 12:16
*پسر شجاع* - تهران - ایران
دستهایی که 60 سال مظلومانه زیبایی می آفرید..واقعا چه بر سر ایران آمده که اینطور هنر مندانش در فقر و غم از دنیا میرن ؟!!..شاید مردم ایران لذت بردن از زیباییها رو فراموش کردن ..در دورانی که زشتی و رنگ سیاه ارزش هست . گریه ثواب هست و خنده گناه ..انتظاری بیش از این نیست ..
‌سه شنبه 27 تير 1391 - 12:47
artosh - تهران - ایران
روحش شاد باشه :( امثال مهتاب نوروزی با این همه هنر و تلاش و پشتکار باید به سختی زندگی کنن اونوقت یه مشت بسیجی بی خاصیت راست راست میچرخن و میلیاردها پول این مملکت رو حیف میل میکنن. از این دست انسانها در ایران بسیار داریم که واقعاْ در شرایط بدی روزگار میگذرانند..
‌سه شنبه 27 تير 1391 - 13:27
sam1000s - تهران - ایران
فرهنگ غنی قوم پارت که همان بلوچ ها هستن هنوز زنده است ولی پارس ها لباس های خودشون رو عوض کردن
‌سه شنبه 27 تير 1391 - 13:34
monjiiran - وین - اتریش
آهای اونهایی که سنگ ولایت بر سینه میزنی باور۸۸ ،حافظ ولایت این پیرزن اگه تو آمریکا و اروپا بود الان بهترین زندگی‌ رو داشت ،ولی‌ تو ایران با وجود این همه هنر این زندگیش هست کم پاچه خوری کنید
‌سه شنبه 27 تير 1391 - 13:47
m.noor - شارجه - امارات
با درود.مادر عزیز امید وارم ۱۰۰ سال زنده باشی‌ تا ننگ ولایت .و نابودی تفاوت بین استان‌ها و ادیان رو لمس کنی‌ و روزی که دین خرافات از دین شما طلب بخشش می‌‌کند رو با گوشهایت بشنوی.امین.م.ن
‌سه شنبه 27 تير 1391 - 13:54
omidamsterdam - آمستردام - هلند
فکر می‌کنم که اگر چنین کسی‌ توی اروپا اینطور میراث دار هنر کهن شون بود، چطور ازش حمایت میکردن ، چه قدر شاگرد زیر دستش میفرستادن.. دست رنجش توی سعد آباد ، بعد اون خونه و زندگیش بوده .!. کی‌ مقصره؟ دربار اون موقع ؟ که بعد از دریافت سفارش‌ها فراموشش کردن؟! یا رژیم بی‌ کفایت و فقیر پرور فعلی‌ ؟ یا مردمی که فقط با مرده‌ها حال میکنن و زنده آدم ‌ها را به هیچ حساب میکنند .. یا همه موارد ذکر شده؟. .
‌سه شنبه 27 تير 1391 - 14:08
منگوله مشهدی - مشهد - ایران
ای چرخ فلک خرابی از کینه تست * بیدادگری پیشه دیرینه تست * وی خاک اگر سینه تو بشکافند * بس گوهر قیمتی که در سینه تست * (خیام) - یک عمر با چنین هنری زندگی کردی دریغ از یک صدم رفاهی که آدم های انگل و بی هنر این دنیا غرقشن که حق تو بود و نصیب اونها شد.
‌سه شنبه 27 تير 1391 - 14:37
ARTEMIS-SW - .پاريس - فرانسه
این کدام عدالت در بالاست؟ که میگوئید رحمتش کند؟؟!!! اگر مهری بود هیچیک از جنایات بشر چه در عصر جدید چه کهن وجود نداشت!!دست‌های پینه بسته آاش ناسزایی است!! به سردمداران دزد و قاتل ایران که چنگ بر روی ثروت ملی‌ انداخته و هر !!! را میخورند چه بذل و بخشش به فلسطینی- لبنانی -چه چاوز زن باز!!
‌سه شنبه 27 تير 1391 - 16:54
ukguy4u - لندن - بریتانیا
فکرشو بکنید در کشورهایی مثل انگلیس و فرانسه برای هنرمنداشون طوری تبلیغات میکنن که از سرتاسر دنیا میان خرید بعد این خانم هنرمند باید تو اون کپر زندگی کنه و بمیره.
‌سه شنبه 27 تير 1391 - 18:01
Royan - کالیفرنیا - آمریکا
یکی از هنرهای دستی آمریکائیها دوختن Quilt و بقول ما لحاف 40 تکه است که هنوز هم دخترانشون را در این کلاسها ثبت نام میکنند و بعد ما تمامی صنایع دستی و هنر دستی خودمان را به جنس بنجل ماشینی چین فروختیم هر کس که جنس چینی بخرد خائن به مملکت است.
‌سه شنبه 27 تير 1391 - 18:42
Royan - کالیفرنیا - آمریکا
omidamsterdam - آمستردام - هلند/ خدمتی که فرح پهلوی به صنایع دستی و میراث فرهنگی ایران کرد در تاریخ ایران تکرار نشده مطمئن باش اگر این رژیم کثیف و سیاه دل روی کار نمیآمد آگر جنگ نشده بود این خانم مهتاب هزاران هنر جو از آموزشگاهش بیرون داده بود , افتخار کن به شهبانوئی که لباس دربار را به یک زن از یک روستای در بلوچستان سفارش داده وسعت دید و علاقه به ایران و هنر ایرانی را در نظر بگیر بدبختیهای این زن بعد از انقلاب شروع و جنگ شروع شده.
‌سه شنبه 27 تير 1391 - 18:39
bidad - اتلانتا - امريكا
برای اولین بار بار مرگ کسی‌ که نمیشناختمش گریه کردم. واقعا زن با روحیه بزرگی‌ بوده. روحش شاد.
‌سه شنبه 27 تير 1391 - 21:57
beautysmile - ناتینگهام - انگلستان
سرت سلامت مادر جان. نه خسته.
‌سه شنبه 27 تير 1391 - 22:11
OnLine. - تهران - ايران
اون دو نفر دوست عزیز که آرزوی سلامتی برای این مادره پیر کردن ،کجای کارید فوت کرد تمام شد رفت.هنوز نفهمیدین تو این مملکت تا زنده‌ای کاری باهات ندارن وقتی‌ مردی تازه عزیز میشی‌...فکرش و بکنید ۶۳ سال کار بکنی‌ اونم از نوع شاهکار بد کلی‌ باید دوندگی بکنی‌ تا ۱۶ سال سابقهٔ کار بهت بدن اونم کی‌ ؟ از ۷۳ سالگی به بعد در واقع ۴۷ سال رو هوا کار کرده، خود ۴۷ سال یه عمره...تازه اونم چه کاری؟که تو موزه بره.. واقعا خاک تو سرت جمهوری فاشیست اسلامی ایشالا هرکی‌ سنگ این فاشیست هارو به سینه می‌زنه با رهبریو دارو دستش به خاک سیاه بشینن امید وارم اگه اسمش خدا یا قانون طبیعت یا هر کوفت و زهرماری که هست از این ظلم‌های که به ایران و ایرانی‌ کردین نگذره.امین
‌سه شنبه 27 تير 1391 - 22:50
pariha - كويت - كويت
دردو بلات بخور تو سر تک تک سران جمهوری اسلامی مادر گرامی بانو ی هنرمند حیف و صد حیف که کسی نیست که برای این عزیزان ارزش قایل باشه
‌چهارشنبه 28 تير 1391 - 07:00
ONLY BOY - اصفهان - ایران
واقعا چرا آخوندا باید راست راست راه برند و هیچ کاری نکنند و حقوق از بیت المال بگیرند و در عوض بعضی از مردم صبح تا شب جون بکنند واسه یه لقمه نون،آیا واقعا حکومت علی(ع) هم اینگونه بود.!!!!
‌چهارشنبه 28 تير 1391 - 16:23
سرباز ایران - بلوچستان - ایران
هزاران مهتاب نوروزی دردناکتر وگمنامتر در بلوچستان زندگی می کنند نه کسی انها را میشناسد ونه درامدی و نه بیمه ای ونه فرصت عرضه هنرشان زندگی با سراسر درد ورنج و.......
‌پنجشنبه 29 تير 1391 - 08:51
نظر شما چیست؟
جهت درج دیدگاه خود می بایست در سایت عضو شده و لوگین نمایید.