آرمانشهر علی مطهری چگونه جایی است؟
سیاوش اردلان
بیبیسی
صدایش به اصولگراها میماند ولی در آن فرکانسهای اصلاح طلبانه هم شنیده میشود. اما علی مطهری هیچکدام از اینها نیست. ترکیب مواضع و افکار او نسبت به مسائل مختلف ترکیب آشنایی نیست.
در آرمانشهر علی مطهری جایی برای سهل انگاری درباره حساسیت های فرهنگی یک مسلمان شیعه وجود ندارد. او هجمه فرهنگی را یک خطر بزرگ میداند و دولت محمود احمدی نژاد را بانی بدحجابی و رواج فرهنگ غلط غربی در جامعه معرفی می کند. پس غیر منطقی نیست که فرض شود از همان زمان که آقای احمدی نژاد در مقام کاندیدای ریاست جمهوری گفت مشکل جوانان ما موی آنها نیست، با او و افکارش مشکل پیدا کرد.
اگر علی مطهری تریبون نمایندگی مجلس را در اختیار نداشت، شاید مواضع او برای کسی مهم نبود. زندگی سیاسی او بعد از ورودش به دوره هشتم مجلس متحول شد. پیش از آن کارنامه او عمدتا در نقد اصلاح طلبان در دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی و نشر آثار پدرش، مرتضی مطهری، خلاصه می شد.
طرز تفکر علی مطهری بسیار تحت تاثیر افکار پدرش قرار دارد.
یکی از پایه های این طرز تفکر مخالفت با ملی گرایی ایرانی است. این مخالفت زمینه دوم ناخشنودی او از دولت آقای احمدی نژاد را فراهم و او را دشمن سرسخت "مکتب ایرانی" کرد. گفتمانی که در آن از کورش و تخت جمشید و فردوسی به بزرگی یاد می شود به گوش او ناخوش آهنگ است، همانگونه که پدرش از مراسم ماقبل اسلامی چهارشنبه سوری و سبزده بدر منزجر بود.
در آرمانشهر علی مطهری حجاب خانمها هیچ امکانی برای "تحریک غریزه" مردان را نمیدهد، اما مردان میتوانند چندین همسر اختیار کنند و اگر در این بین همسری به دیگری خیانت کرد قوه قضاییه بدون نگرانی از وجهه ایران، زناکاران را سنگسار می کند.
در این آرمانشهر رادیو تلویزیون حکومتی ایران فاصله زیادی با وضعیت امروزش دارد که به عقیده آقای مطهری بی شباهت به شبکه ماهواره ای "فارسی وان" نیست.
با وجود چنین سنت گرایی بی چون و چرایی در عرصه فرهنگ، جا برای چون و چرای سیاسی حتی با آیت الله خامنه ای در آرمانشهر علی مطهری باز است.
او با اینکه نمایندگان مجلس و دیگر مسئولان برای توجیه عقاید خود یا برای تعیین تکلیف، مدام به نظرات احتمالی آیت الله خامنه ای متوسل شوند مخالف است و می گوید که خود آیت الله خامنه ای با این کار مخالف است و نه تنها نباید از او مایه گذاشت بلکه باید از او انتقاد هم کرد.
با این حال وقتی علی مطهری با متهم کردن سپاه پاسداران به دخالت در انتخابات مجلس نهم خشم اصولگرایان را برانگیخت، او خود از آیت الله خامنه ای مایه گذاشت و گفت که رهبر ایران هم از این دخالت ها ناراضی بوده است. حمله علی مطهری به سپاه که حتی صدای داماد خانواده آنها، علی لاریجانی را در آورد، آخرین نطق او در دو روز آخر مجلس هشتم را خبرساز کرد.
بی پروایی علی مطهری می تواند برای طیف بزرگی از جامعه ایران جذابیت داشته باشد و مواضع دیگرش را تحت الشعاع قرار دهد، مخصوصا حالا که به خاطر همین مواضع و گفته هایش تحت پیگرد دادستانی تهران نیز قرار گرفته است. اما برای خیلی از مخالفان حکومت او چیزی بیش از یک سوپاپ اطمینان نیست.
با این حال در بحبوحه ناآرامی های سال ۸۸ شنیدن مواضع علی مطهری حتی برای آنهایی که او را سوپاپ اطمینان می دانند خوشایند بود: آنجا که اقای آحمدی نژاد را به اندازه آقای موسوی در نارامی ها مقصر می دانست و محاکمه هر دو را خواستار شد.
علی مطهری از جنس معدود اصولگرایان دیگری است که خود را با بقیه اصولگراها متفاوت می بینند. اصولگرایانی مانند عماد افروغ، نماینده مجلس هفتم، که در بین ناظران شگفتی آفرید وقتی در جریان رای اعتماد به مصطفی پورمحمدی، وزیر پیشنهادی کشور، از قلع و قمع معترضان و به 'خاک و خون' کشیدن شدن آنها در زمان شورش های قزوین و اسلام شهر در دوران ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی سخن راند.
علی مطهری نیز به پیروی از همان رویه 'انتقاد درون گفتمانی' نقش مهمی را در استیضاح علی کردان، وزیر کشور دولت احمدی نژاد، ایفا کرد. آقای مطهری خود را تافته ای جدا بافته از اصولگرایانی می داند که به عقیده او چاپلوس و متملق هستند. شاید داشتن چنین مرامی او را به زبانی تند و گزنده مجهر ساخته و باعث شده است که گاه حتی "دشنام"هایش از صحن علنی مجلس به گوش برسد.
سیاست خارجی نقطه قوت یا موضوع مورد علاقه علی مطهری نیست، ولی از او نقل است که بسیجی های مهاجم به سفارت بریتانیا در ایران را با همان زبان گزنده "ساندیس خور" لقب داد.
در آرمانشهر علی مطهری پدرش بزرگمردی است که می توان به خاطر فرزندی او فخر کرد و خود را از دیگر همقطاران یک سر و گردن بالاتر دید. غرور علی مطهری و دفاع تهاجمی او در برابر انتقادها و تهدیدهای صاحبان قدرت، آینده غیر قابل پیش بینی ای را پیش روی او قرار می دهد: اپوزسیون قانونی؟ اپوزسیون غیر قانونی؟ مدارج بالاتر سیاسی؟ یا چهره ای سرخورده و مهجور؟ این تا حدی بستگی به خودش دارد.
در آرمانشهر علی مطهری انسان برای آنچه که معتقد است حقش بوده است، می جنگد. او پیش از اعلام نتایج انتخابات مجلس نهم گفته بود: اگر من رای نیارم باید بررسی شود.