بستن تنگه هرمز ما را به سمت جنگ می برد

حشمت​الله فلاحت​پیشه/ استاد دانشگاه و رئیس پیشین کمیته روابط خارجه مجلس

اخیرا خبری دال بر تهیه طرحی با 100 امضا برای کمک به بستن تنگه هرمز از سوی برخی نمایندگان در دست تنظیم است که به نظر طرح خطرناکی است.

عرصه سیاست خارجی، عرصه عقلانیت است نه احساس. اما برخی متاسفانه به گونه​ای عقده​ای در این عرصه عمل می​کنند و گویا بدشان نمی​آید که پرونده ایران ذیل ماده 42 فصل هفتم منشور ملل متحد قرار بگیرد. بر اساس ماده ماده 41 این منشور «شورای امنیت می‌تواند تصمیم بگیرد که برای اجرای تصمیمات آن شورا مبادرت به چه اقداماتی که متضمن به کارگیری نیوری مسلح نباشد لازم است و می‌تواند از اعضای ملل متحد بخواهد که به این قبیل اقدامات مبادرت ورزند این اقدامات ممکن است شامل متوقف ساختن تمام یا قسمتی از روابط اقتصادی و ارتباطات راه‌آهن – دریایی – هوایی – پستی – تلگرافی – رادیویی و سایر وسائل ارتباطی و قطع روابط سیاسی باشد.» در ماده 42 نیز آمده است: «در صورتیکه شورای امنیت تشخیص دهد که اقدامات پیش‌بینی شده در ماده 41 کافی نخواهد بود یا ثابت شده باشد که کافی نیست می‌تواند به وسیله نیروهای هوایی – دریایی یا زمینی به اقدامی که برای حفظ یا اعاده صلح و امنیت بین‌المللی ضروری است مبادرت کند. این اقدام ممکن است مشتمل بر تظاهرات و محاصره و سایر عملیات نیروهای هوایی – دریایی یا زمینی اعضای ملل متحد باشد.»

اصل اینکه قدرت​های خارجی می​کوشند پرونده هسته​ای کشور ما را زیر این اصل ببرند و کار ناحقی می​کنند، را همه قبول داریم. اما نباید فراموش کنیم که در دنیای امروز و بازی قدرت، آنچه جولان می​دهد واقعیت است نه حقیقت. واقعیات تلخی همچون تحریم، تهدید و جنگ و.. که از سوی دشمنان ما مطرح می​شود و با تکیه بر قدرت خود، فشار نهادهای بین​المللی و با بکارگیری ابزارهایی همچون تحریم​های فزاینده، اعمال می​گردد.

تمامی قطعنامه​های شورای امنیت علیه ایران، ذیل این ماده به ما تحمیل شده است و در چنین شرایطی ما نباید بهانه​ای تازه دست آنها بدهیم. به نظر می​رسد که طرح دو فوریتی 100 نماینده برای کمک به بستن تنگه هرمز، بهانه​ای برای کسانی خواهد بود که در گام اول به دنبال تحریم​های مازاد بر 5 قطعنامه علیه ایران هستند و می​کوشند پرونده ما را ذیل این ماده به سوی تهدید به جنگ پیش ببرند.

حال آنکه رویکردهای دیپلماتیک باید همواره به سمتی باشد که از فضای بحرانی جلوگیری کند. از این رو کسانی که طرح​هایی همچون بستن تنگه هرمز را دنبال می​کنند، باید مسئولیت عواقب آن را نیز بپذیرند. چرا که عقلانیت حکم می​کن که از بحران​های تنبیهی و جنگی پرهیز کنیم. این «احتیاط» است نه «ترس». «احتیاط» برای اینکه در دام سیاست​های خصمانه دشمنان علیه خودمان نیفتیم و تیغ تحریم کشورهای غربی را با تصمیمات غلط خودمان تیز نکنیم.

متاسفانه برخی افراد در داخل کشور که در قاچاق نفت دستی دارند و درآمدهای کلان از سوآپ نفتی به جیب می​زنند، علی​رغم شعارهای ظاهری، به استقبال از تحریم​های نفتی می​روند و از طرح​هایی همچون بستن تنگه هرمز دفاع می​کنند. اما موضوع جدی​تر از رویه​های سیاست خارجی و سیاست​های اعمالی در عرصه دیپلماتیک است. ما باید به دنبال طرح​های «تنش زدا» باشم نه «تنش زا».

امنیت ترانزیتی نفت​کش​ها از تنگه هرمز بر عهده ایران است. از این رو ناامنی در این حوزه، زمینه را برای قطعنامه​های جدید علیه ایران فراهم و ادعاهای اسرائیل برای لزوم حمله به ایران را مصداقی می​کند. لذا باید با حساسیت بیشتری به پیگیری امور پرداخت و عقلانیت را بر تصمیمات دیپلماتیک حاکم کرد. متاسفانه در حال حاضر کشور تاوان برخی موضع گیری​هایی را می​دهد که بهره​ای برای ما ندارد و منافع ملی ما را ارتقا نداده و صرفا بهانه​ای بوده که تهدیدها را علیه ما بیشتر کرده است.

امیدوارم هیات رئیسه مجلس کمک کند که مجلس بانی طرح​هایی علیه منافع ملی نشود.