احتمال توقیف نفتکش های ایرانی با آغاز تحریم بیمه و نفت توسط اروپا

رناد منشو 

طی یک هفته گذشته چین و هند، دو مشتری بزرگ نفت ایران، از تهران خواسته اند که نفت صادراتی به چین و هند را با استفاده از کشتی های خود حمل کند و همچنین پوشش بیمه ای محموله های نفتی را خود ایران متقبل شود.

 
به عبارتی از اول ماه ژوئیه، ۱۱تیرماه، تحت شرایط معامله «ارزش، بیمه و کرایه حمل تا مقصد» (سی آی اف) کلیه هزینه های حمل و بیمه کالا با شرکت ملی نفتکش ایران خواهد بود.
 
هم اکنون تعداد کشتی های عملیاتی شرکت ملی نفتکش ایران اعم از نفتکش های غول پیکر، سوئز ماکس، افراماکس و غیره ۴۶ فروند و به ظرفیت ۱۰ میلیون و ۶۷۷ هزار تن است.
 
البته ایران قرارداد خرید ۱۲فروند نفتکش دیگر را نیز با چین بسته است که در صورت تحویل این نفتکش ها، ظرفیت کلی حمل و نقل دریایی نفت و فرآورده های نفتی ایران به ۱۸ میلیون تن خواهد رسید.
 
دو کارشناس مسائل اقتصادی، در گفت و گو با رادیو فردا، درباره توان ایران برای پوشش بیمه ای و حمل و نقل نفت با تکیه بر ظرفیت های داخلی، شدیدا ابراز تردید کرده اند.
هومن پیمانی، رییس بخش امنیت انرژی در موسسه مطالعات انرژی دانشگاه ملی سنگاپور در گفت و گو با رادیو فردا می گوید که در کوتاه مدت شاید ایران بتواند با استفاده از ظرفیت های نفتکش خود، مقداری از نفت صادراتی به چین یا هند را پوشش دهد، اما این ظرفیت محدود است و در بلندمدت این امر ممکن نیست.
 
به گفته وی، مشکل اصلی، بیمه نامه کشتی هاست، به طوری که ۹۰ درصد از بیمه نامه های نفتکش ها صرف نظر از ملیت شان توسط شرکت های اروپایی تامین می شود.
 
اتحادیه اروپا از اول ژوئیه، پوشش بیمه نامه برای نفتکش های حامل نفت ایران را قطع خواهد کرد. بنا بر گزارش ها، بیمه هر نفتکش غول پیکر بالای «یک و نیم میلیارد دلار» است.
 
آقای پیمانی می گوید که ایران احتمالا بتواند از کشورهای دیگر تانکر هم اجاره کند، یعنی هم اکنون در دنیا کمبود تانکر و نفتکش وجود ندارد، اما مساله اصلی پوشش بیمه ای این تانکرها است.
 
در همین زمینه، مهرداد عمادی، مشاور اقتصادی اتحادیه اروپا نیز به رادیو فردا می گوید که «بیمه های ایران نه توان مالی بیمه میلیاردی نفتکش های غول پیکر را دارند و نه عضو سندیکای بین المللی بیمه تردد نفت هستند، به همین خاطر، پوشش بیمه نفتکش های ایران توسط بیمه گرهای ایرانی واقعا زیر سوال است.»
 
آقای عمادی می گوید که به دو دلیل، پوشش حمل و بیمه نفت ایران توسط ظرفیت شرکت های داخلی ممکن نیست. اولا چین که روزانه ۴۵۰ هزار بشکه نفت از ایران می خرد، یا (شرکت های دولتی) هند که ۲۲۰ هزار بشکه در روز نفت از ایران می خرند، ایران برای صادرات نفت به آنها باید حداقل ۷۰۰ هزار بشکه در روز ظرفیت تانکر فعال (در حال تردد دائمی) داشته باشد تا حداقل هر روز یک نفتکش کوچک یا هر سه روز یک بار، یک تانکر با ظرفیت دو میلیون بشکه را روانه چین و هند کند.
 
به گفته وی، بخشی از ظرفیت ناوگان نفتکش ایران برای ذخیره نفتی که به خاطر تحریم ها فروخته نشده به کار رفته است و عملا انبارهای زیرزمینی نفت ایران پر شده است و بقیه نفت فروخته نشده عملا نفتشک های لنگر انداخته در آب های خلیج فارس را اشغال کرده است.
 
به گفته آقای عمادی، اگر هم بیمه های دولتی و خصوصی ایران ریسک ارائه بیمه نامه برای نفتکش های ایرانی را قبول کنند، به خاطر اینکه هیچ شرکت بیمه ایرانی عضو سندیکای بین المللی بیمه تردد نفت نیست، اصولا بیمه نامه ایران فاقد اعتبار بین المللی است و درصورت تردد نفتکش ها، این عمل، قوانین بین المللی را در تردد نفت نقض خواهد کرد.
 
به گفته وی، در صورت مبادرت ایران به این کار احتمال توقیف نفتکش های ایرانی در آبهای بین المللی وجود دارد که تبعات حقوقی بسیار شدیدی برای ایران خواهد داشت.
 
آقای عمادی در ادامه می گوید: اینکه چین و هند، از ایران خواسته اند که هزینه حمل و بیمه نفت خود را برعهده بگیرد، نشان می دهد که این مشتریان نفتی ایران تمام ریسک های خرید نفت ایران را می خواهند به گردن خود ایران بگذارند.