بررسی روزنامه‌های صبح تهران؛ سه‌شنبه سی‌ام خرداد
روزنامه‌های امروز صبح تهران از مذاکرات هستهای مسکو نوشته و درباره آینده انقلاب مصر ابراز نگرانی کرده‌اند. سالگرد درگذشت دکتر علی شریعتی فرصتی شد تا این روزنامه‌ها در صفحات ویژه خود از "معلم انقلاب" نوشته و وی را نقد کرده‌اند.
آینده اتحادیه‌های منطقه‌ای و جایگاه ایران در آن، خبر تائید نشده‌ای درباره برگزاری رزمایش نظامی ایران، روسیه و سوریه و فعال از گرانی از جمله دیگر مطالب این روزنامه‌هاست.
توافق نیم بند و تبعات شکست آن
تیتر و عکس صفحه اول جهان صنعت
جواد جهانگیرزاده در تهران امروز نوشته اولین روز مذاکرات هستهای ایران و گروه ۵+۱ در مسکو در حالی به پایان رسید که به نظر می‌رسد این دوره از مذاکرات از پیچیدگی بیشتری نسبت به مذاکرات استانبول و بغداد برخوردار است. پیش از همه شرایط برگزاری این دوراز مذاکرات تفاوت ماهوی با دو دور قبل دارد.
به نوشته این عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس انتظار این است که در این مذاکرات گره‌گشایی ویژه‌ای در پرونده هسته ایران به وجود آید زیرا هرگونه انسدادی در مذاکره می‌‌تواند ماهیت مذاکره را به کل عوض کند. اما سوال این است که در نهایت چه نتیجه‌ای از این مذاکرات که امروز نیز ادامه دارد حاصل خواهد شد؟
سرمقاله نویس تهران امروز نظر داده: شرایط این مذاکرت نسبت به مذاکرات بغداد مناسب‌تر است و غرب هم این نگرانی را پنهان نمی‌کند که اگر بخواهد خیلی مقاومت نشان دهد امکان اینکه راه مذاکرات مسدود شود وجود دارد.
حمید تهرانی در سرمقاله جهان صنعت اظهار نظر کرده که از یکسو اروپایی‌ها می‌خواهند تا پیش از فرارسیدن ضرب‌الاجل اجرای تحریم‌های اتحادیه اروپا تکلیف منازعه با ایران را روشن کنند. مقامات اروپایی می‌گویند ایران باید مشخص کند که آیا به همکاری پایدار، مثبت و سازنده با جامعه جهانی متعهد است؟ اما در مقابل ایران می‌گوید با وضع تحریم‌های آزاردهنده که غرب می‌خواهد تهران را به تمکین وادار کند، هیچ چشم‌انداز مثبتی وجود ندارد.
تا اینجا احتمال به ثمر رسیدن مذاکرات مسکو، حتی در دومین روز هم چندان خوشبینانه به نظر نمی‌رسد چراکه مولفه‌ای که بتواند امیدواری را تقویت کند وجود ندارد.
توطئه‌های سنگین و پیچ نان و عدالت
احسان تقدسی در سرمقاله تهران امروز حوادث و تحولات مصر را "پیچ نان و عدالت" خوانده و نوشته اگر فردا نام مرسی به عنوان پیروز انتخابات اعلام شود، باز هم نمی‌توان با قاطعیت از پیروزی «دموکراسی» و شکست «چکمه پوش‌ها» سخن گفت. تسلط ۶۰ ساله نظامیان بر مصر یک‌شبه نیامده که یک‌شبه بتوان پایانی بر آن متصور بود.
تیتر و عکس صفحه اول ابتکار
به نظر این روزنامه، مرسی اما راه دیگری هم دارد. نظامیان منافع بسیاری در مصر دارند و اگر وی بتواند در اولین روزهای بعد از انتخاب (احتمالی) به عنوان رئیس جمهور، به نظامیان اطمینان دهد که منافع آنها در خطر نخواهد افتاد و بودجه‌های رویایی آنان باقی خواهد ماند، آن وقت است که می‌توان امیدوار بود ارتش مانعی بر سر جنبش دموکراسی‌خواهی مصر ایجاد نکند. اگر اینگونه شود ارتش همچنان گلوگاه اقتصادی مصر یعنی سیستم بانکی و توزیع سوخت را در دست خواهد داشت.
روزنامه جمهوری اسلامی ابراز عقیده کرده که توطئه‌ای بسیار سنگین درحال اجراست. خط این توطئه که از دمشق آغاز شده، بغداد و قاهره را نیز در بر می‌گیرد و در آینده شامل سایر نقاط مهم خاورمیانه نیز خواهد شد. مقابله با جبهه مقاومت در برابر رژیم اشغالگر قدس، محور اصلی این توطئه است. به عبارت روشن‌تر، توطئه‌ای که اکنون در سوریه به اجرا گذاشته شده، برخورد با ایران و حزب‌الله لبنان را نیز در بر دارد کما اینکه توطئه گران برای دولت عراق نیز خواب‌هائی دیده‌اند.
این روزنامه در عین حال ابراز امیدواری کرده آنچه در این میان، غیرقابل اجتناب می‌نماید، ادامه انقلاب‌های مردمی در منطقه خاورمیانه است. احیاء طرح خاورمیانه بزرگ قطعاً سرابی بیش نیست، زیرا بیداری ملت‌های منطقه به هیچ‌وجه اجازه توقف حرکت عظیمی که شروع شده است را نخواهد داد. چه در مصر و چه در هر نقطه دیگر خاورمیانه هر توطئه‌ای اجرا شود، در نهایت با شکست مواجه خواهد شد. آینده منطقه بی‌تردید دردست ملت‌ها خواهد بود.
مانور مشترک و پیوند تازه ایران، سوریه و روسیه
مهدی سنایی در اعتماد نوشته روند یکجانبه‌گرایی آمریکا و هم‌پیمانانش در جهان مهم‌ترین علت و انگیزه پدیدار شدن نگاه شرقی در منطقه شده است. از نگاه روسیه روندی که از سوریه آغاز شده است به روسیه ختم میشود چرا که برای روس‌ها فشارهایی که بر سوریه وارد میشود با تلاش‌هایی که برای ایجاد سپر دفاعی موشکی انجام میشود در یک خط قرار دارد و به طور دقیق‌تر باید گفت، ابتدا و انتهای یک خط هستند.
به نظر این نویسنده: روسیه به پرونده هستهای ایران هم به عنوان یک موضوع مرتبط با موضوعات دیگر منطقه نگاه می‌کند، هر چند در این زمینه از محدودیت‌های خاص خودش برخوردار است و قطعنامه‌های سازمان ملل و شورای امنیت این کشور را محدود می‌کند، هرچند روسیه و چین این مصوبات و قطعنامه‌ها را ناعادلانه می‌دانند و موارد اختلافی هم میان دو کشور وجود دارد، در واقع نباید انتظار داشت مواضع ایران و روسیه یکسان باشد چه در بحث سوریه و چه در بحث هستهای.
پیش‌بینی مقاله اعتماد این است که: هر چه زمان پیش می‌رود مواضع چین و روسیه درباره ایران به هم نزدیک‌تر شده و سوءظن آنها درباره ۱+۵، ناتو و غرب افزایش پیدا کرده است. بنابراین باید انتظار داشته باشیم هر چه زمان پیش می‌رود جبهه شرقی پدیدار‌تر شود. نشان به وجود آمدن و قدرت یافتن دیدگاه شرقی را می‌توان در قدرت و اعتبار یافتن سازمان همکاری‌های شانگهای و نزدیک شدن مواضع ایران، روسیه و چین دانست.
روزنامه جهان صنعت از قول منابع غیررسمی نوشته بزرگ‌ترین رزمایش مشترک خاورمیانه با حضور ۹۰ هزار نیرو از چهار کشور روسیه، ایران، چین و سوریه به‌زودی در خاک و آب‌های سوریه آغاز میشود.
به گزارش این روزنامه این رزمایش شامل نیروهای زمینی، دریایی، هوایی و پدافند هوایی و موشکی است و چین موفق شده موافقت رسمی مصر را برای عبور ۱۲ ناو چینی از کانال سوئز بگیرد که حامل ادوات نظامی، دریایی و هوایی خواهد بود که تا دو هفته دیگر به سواحل لاذقیه و طرطوس سوریه می‌رسد. همزمان با این اقدام چین، ناو اتمی روسیه و ناو هواپیمابر و زیردریایی و مین‌روب روسیه و «نبردناو»ها و زیردریایی‌های ایران نیز وارد آب‌های سوریه خواهد شد.
جهان صنعت با تاکید بر این که قرار است موشک‌های دفاع ساحلی و پدافند هوایی سوریه در این رزمایش آزمایش شود نوشته ۹۰ هزار نیروی نظامی از چهار کشور در این رزمایش حضور دارند و از ۴۰۰ هواپیما و یک‌هزار تانک و صدها موشک در این رزمایش استفاده خواهد شد. البته پس از پاکسازی کامل سوریه انجام خواهد شد.
شریعتی رسانه‌ای، آن که برای دموکراسی نمی‌نوشت
در میان ده‌ها مقاله‌ای که در روزنامه‌های امروز صبح درباره علی شریعتی نوشته شده یکی هم از هادی خانیکی است که در شرق نوشته هر سال وقتی خرداد به آخر می‌رسد، «رسانه‌ای شدن شریعتی» آغاز میشود و این رسانه‌ای شدن گشودگی‌ها و ناگشودگی‌های ویژه‌ای را به دنبال دارد. گشودگی‌هایش از این دست است که بالاخره ۳۵ سال آزگار از شریعتی سخن به میان می‌آید، موضوعیت می‌یابد، طرح و نقد میشود و بر سر او یا موضوع‌های مهم و اساسی از نظر او گفت‌وگوهایی شکل می‌گیرد.
به نوشته این استاد دانشگاه جامعه پس از شریعتی هم به گونه‌ای در پی شریعتی و دغدغه‌هایش می‌رود اما این گشودگی همه ره‌آوردهای رسانه‌ای شدن شریعتی نیست. «شریعتی رسانه‌ای شده» با محدودیت‌هایی هم روبه‌رواست که از قدرت رسانه و نسبت آن با قدرت متاثر است.
صادق زیبا کلام در مقاله‌ای در اعتماد نوشته شریعتی محصول دهه شصت میلادی بود. عصر تولد موسیقی پاپ، عصر بیتل‌ها، باب دیلون، جون بایز، هیپیسم، جان لنون، مبارزات مردم ویتنام، طغیان دانشجویان و نسل جوان در اروپا، تظاهرات صدها هزار نفری علیه جنگ ویتنام در آمریکا و اروپا، بهار پراگ، انقلاب کوبا، چه‌گوارا، موی بلند، مصرف ماری‌جوانا، شلوار جین و.... و شریعتی در یکی از کانون‌ها و مراکز آن طغیان بین‌المللی بود. او در آن دهه در پاریس زندگی می‌کرد و درس می‌خواند. در شهری که جنبش دانشجویی و چپ‌گرای آن در سال ۱۹۶۸ فرانسه را تا مرز یک انقلاب کبیر دیگر کشاند.
به نظر این استاد دانشگاه، هنر شریعتی آن بود که در آن فضای مارکسیست‌زده از یک سو و سکوت و سکون اکثریت روحانیت و حوزه‌ها از سویی دیگر موفق شد تا فاطمه، زینب، ابوذر، سلمان، مقداد، میثم، امام حسین و علی بن ابی‌طالب را جایگزین چه‌گوارا، جورج حبش، رژی دبره، لیلا خالد، مائو تسه‌دونگ، فیدل کاسترو، احمد بن‌بلا، امه سزر، هوشی‌مینه، عمر اوزگان و... کند.
مقاله اعتماد تاکید دارد که دغدغه زمانه شریعتی نه دموکراسی بود، نه جامعه مدنی و نه هیچ‌یک از مفاهیم زمانه ما. دغدغه زمانه شریعتی مبارزه و انقلاب بود و او به کامل‌ترین شکل به آن پاسخ داد.
شرکای تجاری آینده ما کیستند
مهدی بهکیش در سرمقاله دنیای اقتصاد اشاره کرده که کشورهای هر منطقه به ساختن اتحادیه‌های تجاری مشغول‌اند در یک سناریوی احتمالی اگر ایران برای همکاری دقیق‌تر و موثرتر با آژانس اعلام آمادگی کند و اتهام‌هایی را که چند روز پیش علیه آژانس مطرح کرد به فراموشی بسپارد و در مقابل اگر اروپا از اجرای تحریم‌ها و سختگیری‌هایی که علیه ایران اعمال می‌کند دست بردارد آنگاه می‌توان امیدوار بود که راه‌هایی برای رسیدن به یک تفاهم پدیدار شده اما با وجود مساعی دیپلمات‌های روسی و تلاش‌هایی که در ایران و غرب صورت گرفته، هنوز چشم‌انداز مناسب و دلگرم‌کننده‌ای برای حصول یک نتیجه در دسترس نیست.
این استاد دانشگاه با اشاره به اتحادیه‌های منطقه‌ای نوشته حال باید دید که در این میان ایران که از نظر جمعیت و نیروی انسانی متخصص، درآمد و موقعیت جغرافیایی از کشورهای مهم خاورمیانه به حساب می‌آید، شرکای تجاری خود را چگونه انتخاب می‌کند تا از یک طرف در رقابت با اتحادیه‌های بزرگی که در حال شکل‌گیری است، بتواند از مزیت‌های کشور استفاده مطلوب کند و از طرف دیگر با کشورهایی اقدام به تاسیس منطقه آزاد تجاری کند که در وادی رقابت‌های فشرده در پیشروی در منطقه، حرفی برای گفتن داشته باشند. واقعا شرکای جدی تجاری ایران در آینده کدامند؟
طرح عجیب مسکن و گسترش ایدز
سمانه سعادت در گزارشی در اعتماد نوشته گرانی در بازار مسکن پرونده شناسایی واحد‌های خالی از سکنه را بار دیگر روی میز مسوولان کنترل بازار مسکن قرار داد و آنها را نسبت به استفاده از ابزارهای مالیاتی وادار کرد. چندی پیش علی نیکزاد اعلام کرده بود براساس مصوبه هیات دولت، وزیر راه و شهرسازی برای کنترل بازار اختیاراتی دارد و رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی به طرح مجلس برای اخذ مالیات‌های سنگین از خانه‌های خالی اشاره کرد.
گزارشگر این روزنامه، به یاد آورده در تابستان ۸۹ وزارت مسکن و شهرسازی سابق شماره تلفن‌هایی را برای اعلام خانه‌های خالی سطح شهر تهران اعلام کرد تا مردم نسبت به وجود خانه‌های خالی از سکنه اطلاع‌رسانی کنند. در آن زمان حدود ۲۰۰ هزار واحد مسکونی خالی از سکنه در تهران مورد شناسایی قرار گرفت اما طرح نیمه‌کاره رها شد.
کارتون آروین، شرق
ابتکار در سرمقاله خود به بیماری ایدز یا روبان سرخ پرداخته و نوشته روبان سرخ بیش از دو دهه است - بر اثر تلاش‌های موسسات گوناگون دولتی و غیردولتی در کشورهای مختلف- در جهان به نماد ایدز تبدیل شده‌‌است؛ نمادی که البته بیش از خود بیماری ایدز"همدلی با بیماران ایدزی" را به ذهن متبادر می‌کند. موضوعی که در کشور ما علیرغم توصیه‌های فراوان اخلاقی و آموزه‌های مذهبی، هنوز جایگاه درخوری نیافته‌است.
نویسنده بر اساس آمار وزارت بهداشت نوشته این بیماری نزدیک به ۲۵هزار نفر را با خود درگیر کرده‌است. البته آمار مراکز غیردولتی و واقعیت‌های دیگر، این آمار رسمی را به چالش می‌کشد، به گونه‌ای که برخی آمار واقعی را تا چهار برابر آمار اعلام شده می‌دانند. هرکدام از این آمارها را هم که نپذیریم، یک واقعیت را نمی‌توان نپذیرفت و آن اینکه، در زیر پوست اصرار و انکارهای آماری و محافظه‌کاری‌های سیاسی و اجتماعی، این بیماری راه خود را می‌رود بی‌آنکه گرفتار ملاحظات و قید و بندهای تنیده شده پیرامون این"تابو" باشد.
ابتکار تاکید کرده ایدز کم‌کم دارد خود را به عنوان عضوی از اعضای جامعه معضلات کشور ما معرفی می‌کند و انکار آن و انکار راه‌های سرایت آن، تنها به سود ویروس‌های فعال این بیماری مهلک است که در غیاب راه‌های پیشگیری، به پیشروی خود – نه تنها در جسم افراد بیمار که در زیر پوست جامعه ایرانی – ادامه می‌دهند.
پلیس برای ارشاد
"لبخندهای متفاوت" عنوان مقاله پگاه آهنگرانی در اعتماد است که در آن اشاره کرده به یک مراسم سینمایی و نوشته "فکر کنم جشنواره پلیس بود، معاونت اجتماعی ناجا که من هنوز ربطش را به سینما نفهمیده‌ام، رفت اون بالا پشت میکروفن و هر چه دلش خواست به اهالی سینما گفت؛ اهالی‌ای که این روزها هر کس از هر چی ناراحت می‌شه دو تا فحش هم به اونا می‌ده بلکه راهکاری برای مسائلش پیدا کنه و هر کس می‌خواد هر جایی ابراز وجود کنه دو تا هم تو سر سینما می‌زنه تا از مسابقه «اصلاح سینمای منحرف» عقب نیفته".
این هنرمند با اشاره به این که حملات فرماندهان پلیس به سینما و هنرپیشگان در حضور مدیران ارشاد صورت می‌گرفت که سرانجام هم از پلیس تجلیل کردند نوشته اگر مساله بستن و تعطیل کردن و پلمب کردن است که نیروی انتظامی برای این کار بسیار مجرب‌تر و کارآمدتر است. کتاب‌ها را بفرستیم معاونت اجتماعی ناجا تایید کنند، فیلمنامه‌ها را هم بدهیم همان‌ها بخوانند و مجوز نمایش هم از همان جا بگیریم. برای کارهای جزیی‌تر هم به نظر می‌رسد به‌اندازه کافی وقت و نیرو داشته باشند.
در پایان مقاله اعتماد به طعنه آمده: ما هم اگر خواستیم در جشنی یا جشنواره‌ای ظاهر شویم، مدل لباس‌هایمان را با ایشان چک می‌کنیم تا مستهجن نباشد. البته اگر تا آن موقع جز جشنواره پلیس جشنواره‌ای دایر باقی مانده باشد.
سلام یا خداحافظی
پوریا عالمی در ستون کاناپه اعتماد به گفته‌های تازه احمدی نژاد در مورد رفتنش از سیاست پرداخته و از قول وی نوشته "به نقل از مصاحبه‌ام با روزنامه خارجی فرانکفورتر آلگمانیه عرض کنم که بنده در پایان دوره ریاستم، یعنی در سال آینده، از دنیای سیاست خداحافظی می‌کنم و به عرصه علمی برمی‌گردم."
به همین مناسبت گروهی از مردم گفتند: « احمدی خدا نگهدار ... احمدی خدا نگهدار.. گروهی خودجوش از مردم که لباس‌های شخصی خودشان را پوشیده بودند و به هیچ جا ربطی نداشتند، گفتند: «با کی بودید؟ هاااان؟ با کی خداحافظی کردید؟» گروه مردمی گفت: «البته برای آقای احمدی‌نژاد دست تکان دادیم منتها طبق گفته خودش و از دنیای سیاست...» و ادامه دادند: «احمدی خداحافظ... احمدی خداحافظ.»
طنزنویس اعتماد در نهایت پرسیده: آیا مثل وقتی که ورزشکاران از ورزش خداحافظی می‌کنند و دور زمین می‌چرخند آقای احمدی‌نژاد هم هنگام خداحافظی از دنیای سیاست دور سیاست خواهد چرخید؟ یا دور دنیا؟ یا یک دور دیگر سفرهای استانی خواهد رفت؟ ما نمی‌‌دانیم.
کارتون روز
کارتون محسن ظریفیان، اعتماد