بغداد؛ آخرین فرصت ایران برای حل دیپلماتیک مساله هستهای
دور دوم مذاکراتی که به اعتقاد ناظران سیاست بینالملل آخرین فرصت ایران برای حلوفصل بحران هستهای و توافق با جامعه جهانی است٬ امروز (۲۳ مه) در «منطقه سبز بغداد» آغاز خواهد شد.
نشانههایی که تا پیش از برگزاری مذاکرات و انتشار جزئیات و واکنشهای طرفین به آن بروز یافته٬ حاکی از رضایت جامعه جهانی و مقامهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی از تلاش ایران برای دستیابی به توافق و سازش در این پرونده حیاتی و ماجراهای پیرامون آن است که حالا از آغازش بیش از یک دهه میگذرد. سعید جلیلی٬ امروز در «منطقه سبز بغداد» با کاترین اشتون٬ مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نمایندگان گروه ۱+۵ دیدار و گفتوگو خواهد کرد.
مقامهای ایرانی ابراز امیدواری کردهاند که این مذاکرات به بازشدن حلقه تنگ تحریمها بیانجامد. پس از بازدید یوکیو آمانو٬ دبیرکل آژانس بینالمللی انرژی از تهران در روزهای گذشته٬ مقامهای کشورهای طرف مذاکره با ایران نیز نسبت به احتمال پیشرفت در این گفتوگوها امیدوارتر شدهاند. آقای آمانو پس از دیدار از تهران از «تحولی بسیار مهم» در راه رسیدن به توافق بر سر مساله هستهای خبر داده بود.
به گفته او٬ ممکن است به زودی ایران با آژانس تفاهمنامهای هم امضا کند. دیپلماتهای غربی میگویند ایران هم قصد داشته در آستانه مذاکرات بغداد خود را مایل به همکاری نشان دهد. مقامهای آمریکایی هشدار دادهاند که اگرچه امضای چنین تفاهمنامهای «گامی مهم و رو به پیش» است٬ اما «قضاوت در مورد ایران بر اساس اقدامات و کنشهایش صورت خواهد گرفت.» یکی از دیپلماتهای غربی در گفتوگو با خبرگزاری فرانسه گفته «اساس همه این اظهارات٬ وعدههای ایران است و نباید فراموش کرد که ایران از این وعدهها پیشتر هم بسیار داده است.»
مقامهای سیاسی و دیپلماتیک کشورهای غربی تاکید کردهاند که ایران برای رفع تحریمها باید گامهای روشن و محکمی در جهت اعتمادسازی و ابهامزدایی بردارد. مذاکرات امروز بغداد٬ فاز دوم از دور دوم مذاکراتی است که پس از وقفهای ۱۵ ماهه در گفتوگوهای میان ایران و جامعه جهانی٬ در ماه آوریل ۲۰۱۲ و در استانبول از سر گرفته شد. در طول این مدت٬ فرآیند تشدید تحریمها به موازات تلاشهای دیپلماتیک جامعه جهانی پیش رفته است.
صدور اجازه بازرسی ناظران آژانس از تاسیسات مشکوک پارچین در حوالی تهران٬ غنیسازی ۲۰ درصدی و نیز شفافسازی پیرامون فعالیتهای تحقیقاتی ایران و تلاش برای تولید و توسعه تجهیزات مرتبط با انفجار هستهای٬ از جمله خواستههای اصلی جامعه جهانی است. انتقال ذخایر اورانیوم ایران به خارج از مرزهای کشور برای تولید میلههای سوخت هستهای مورد نیاز ایران نیز از دیگر گزینههای روی میز مذاکرات بغداد است.
سعید جلیلی و هیئت همراهش به هنگام ورود به بغداد
سفر قریبالوقوع احمدینژاد به چین
در شرایطی که مذاکرات امروز بغداد در کانون توجه رسانههای خبری دنیاست٬ خبرگزاری رویترز به نقل از یک دیپلمات چینی گزارش داده است که محمود احمدینژاد٬ رئیسجمهور ایران در ماه ژوئن به چین سفر خواهد کرد تا درباره مسائل منطقهای و بهویژه برنامه بحثبرانگیز هستهای ایران با هو جینتائو٬ رئیسجمهور چین گفتوگو کند.
دیدار احمدینژاد از چین همزمان با برگزاری اجلاس سازمان همکاریهای شانگهای صورت میگیرد. ایران عضو ناظر این اجلاس است و معاون وزارت خارجه چین پیشبینی کرده است که با توجه به اهمیت فوقالعاده بحران هستهای جمهوری اسلامی٬ این گردهمآیی در سایه تاثیر حضور رئیسجمهور ایران قرار خواهد گرفت.
چین از اعضای دائم شورای امنیت و از پنج کشوری است که حق وتوی قطعنامههای این شورا را دارند و در طول سالهای اخیر همواره بهعنوان یکی از مهمترین حامیان و همپیمانان جمهوری اسلامی در عرصه بینالمللی ظاهر شده است. این کشور همچنین از بزرگترین خریداران نفت ایران است.
معاون وزارت خارجه چین در گفتوگو با رویترز تاکید کرده که «چین پایبند قطعنامهها و تحریمهای تصویبشده از سوی سازمان ملل علیه ایران است٬ اما با اقدامات یکجانبهای که به فرآیند عادی تجارت با ایران آسیب وارد کند مخالف است.»