کمک یک‌میلیون دلاری یهودیان ایرانی نیویورک به دانشجویان ایرانی‌تبار اسرائیل
میترا فرهمند (اسرائیل)
رادیو فردا :یهودیان ایرانی مقیم نیویورک شامگاه پنجشنبه دهم مه، در گردهمایی خود توانستند تا مبلغ یک میلیون دلار دیگر برای اعطای بورسیه در سال ۲۰۱۲ به دانشجویان ایرانی‌تبار اسرائیل گردآوری کنند.
این کمک‌ها قرار است به صدها نفر از جوانان دانشجوی ایرانی‌تبار در اسرائیل امکان دهد تا بتوانند به تحصیلات عالی در دانشگاه‌های اسرائیل بپردازند.
در آیینی که از سوی بنیاد فرهنگی و آموزشی یهودیان ایرانی نیویورک با سخنرانی صیون ماهفر و کلیمیان، از یهودیان سرشناس مقیم نیویورک و «منشه امیر» سخنران مدعو از اسرائیل برگزار شد، خانواده‌های ایرانی یهودی نیویورک که در شمار خانواده‌های دارای توانایی مالی خوبی هستند، امسال نیز هر یک هزاران دلار و برخی از خانواده‌ها، تا ده‌ها هزار دلار را به اعطای این بورسیه هدیه کردند.
از آنجا که اکثر یهودیان دارای سرمایه مالی، مقیم لانگ‌آیلند در نیویورک هستند این گردهمایی نیز در این بخش از نیویورک برگزار گردید.
در سال ۲۰۱۱، بنیاد فرهنگی-آموزشی یهودیان ایرانی نیویورک مبلغ ششصد و پنجاه هزار دلار را برای اعطای بورسیه به جوانان ایرانی‌زاده‌ای که بخواهند در دانشگاه‌های اسرائیل تحصیل کنند، گردآوری کرده بود.
از آغاز کار این بنیاد در هفده سال گذشته تاکنون حدود بیست میلیون دلار به تحصیل دانشجویان ایرانی‌تبار اسرائیل اختصاص یافته‌است. این بنیاد هدف خود از این کوشش را این‌گونه عنوان می‌کند که سعی دارد تا «نام ایرانیان در اسرائیل با اعتبار گردد و فرزندان آنها، با داشتن تحصیلات بهتر، به کارهای بهتری دست یابند و نام یهودیان ایرانی به‌عنوان یک جامعه قوی و قدرتمند در این کشور مطرح باشد.»
ایرانیان یهودی نیویورک
یهودیان ایرانی از سابقه زندگی طولانی در نیویورک برخوردارند؛ از قرن نوزدهم میلادی که بخشی از یهودیان مقیم مشهد، تحت فشارهای آن روزگار، حتی سوار بر حیوانات و با پیمودن مسیرهای طولانی، خود را به بمبئی هند و نقاط دیگر می‌رساندند تا با کشتی به نیویورک بروند.
در دهه‌های شصت و هفتاد میلادی نیز یهودیان زیادی از ایران برای تحصیل و تجارت به نیویورک رفتند زیرا نیویورک، پس از اسرائیل، بزرگ‌ترین جامعه یهودی‌نشین جهان را دارد؛ در نیویورکِ امروزی سه میلیون یهودی زندگی می‌کنند که یهودیان ایرانی‌زاده بخش بسیار کوچکی از آنها را تشکیل می‌دهند.
در سال‌های تلاطم سیاسی ایران در اواخر دهه هفتاد میلادی، بر شمار یهودیان ایرانی مقیم نیویورک افزوده شد.
هر چند جامعه بزرگی از یهودیان ایرانی نیز در لس‌آنجلس زندگی می‌کند، اما یهودیان ایرانی‌تبار مقیم نیویورک، با تشکیل بنیادهای مختلف، توانسته‌اند استحکام خود را حفظ کرده و حلقه‌های ارتباطی قوی با ایرانی‌زادگان یهودی در سایر نقاط جهان بوجود آورند؛ مکابی یکی از موفق‌ترینِ این بنیادها بوده‌است.
یهودیان ایرانی برای برپایی کرسی‌های مطالعاتی و حتی مراکز آموزش‌های ایرانی در دانشگاه‌های اسرائیل نیز کوشش کرده‌اند؛ در کنار برپایی کرسی‌های مطالعاتی در چندین دانشگاه آمریکا برای آموزش علوم مرتبط با ایران، از جمله در دانشگاه‌های کالیفرنیا؛ مرکز مطالعات ایرانی در دانشگاه تل‌آویو نیز با اعطای کمک‌های مالی یهودیان ایرانی، از خانواده‌های متمولی مانند نظریان‌ها و یا به یاری لرد ایرانی‌تبار انگلیس، لرد داوود آلیانس، امکان‌پذیر شده‌است.
مرکز مطالعات «خلیج فارس» نیز در دانشگاه حیفا نیز در سال‌های اخیر با پول اهدایی خانواده مئیر عزری برپا شده‌است.
بیش از ۹۰۰ دانشجوی ایرانی‌تبار در اسرائیل
بنیاد فرهنگی-آموزشی مکابی از ۱۷ سال پیش اعطای این بورسیه‌ها را، در سال نخست با سرمایه ۱۵۰ هزار دلار آغاز کرد. افزایش سالیانه کمک‌های مالی یهودیان ایرانی مقیم نیویورک برای تحصیل دانشجویان ایرانی‌تبار در دانشگاه‌های اسرائیل، با وجود بحران مالی در آمریکا و نگرانی حتی در میان خانواده‌های سرمایه‌دار، صورت گرفته‌است.
پروفسور داوید مناشری، رئیس پیشین مرکز مطالعات ایرانی در دانشگاه تل‌آویو که در این فعالیت‌ها سهم دارد، می‌گوید که در سال ۲۰۱۱ حدود ۹۰۰ نفر از دانشجویان ایرانی‌تباری که در دانشگاه‌ها و کالج‌های اسرائیلی تحصیلی می‌کنند، برای دریافت بورسیه ثبت نام کردند و از میان آنها ۵۵۰ نفر که خانواده‌های کم‌بضاعت داشتند، برای دریافت بورسیه انتخاب شدند.
امسال نیز قرار است که پول‌های تازه گردآوری شده در آیینی در اواخر ماه ژوئن ۲۰۱۲ در دانشگاه تل‌آویو به دانشجویان ایرانی‌تبار اسرائیلی اعطا گردد.
به گفته پروفسور مناشری، دانشجویانی که از بورسیه‌های بنیاد مکابی بهره‌مند می‌شوند، پس از پایان تحصیل خود و گرفتن شغل و داشتن درآمد، داوطلبانه به بازپرداخت بورسیه یا بخشی از آن اقدام می‌کنند و بدین ترتیب، آنها نیز به ادامه تحصیل جوانان دیگر کمک می‌نمایند.
پروفسور داوید (کامران) اورشلیمی، استاد زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تل‌آویو نیز می‌گوید که در میان دانشجویان ایرانی‌تباری که در سال‌های اخیر از بورسیه‌های بنیاد مکابی برخوردار شده‌اند، صدها دانشجو وجود دارند که تنها یکی از والدین آنها ایرانی است.
معیار بنیاد مکابی این است که هر دانشجویی که نشان دهد که تنها یکی از والدین یا حتی یکی از پدربزرگ یا مادربزرگ‌های او ایرانی بوده‌است، از این بورسیه‌ها برخوردار شود.
منشه امیر می‌گوید که بورسیه‌هایی که یهودیان ایرانی مقیم نیویورک به ایرانی‌زادگان در اسرائیل می‌دهند، «در میان همه اقلیت‌ها در اسرائیل همتا ندارد؛ برای مثال بنیادی از سوی روس‌تباران برای دادن بورسیه‌های مشابه به فرزندانشان، وجود ندارد.»