هشدار مرجع تقلید در مورد جدایی سپاه از مرجعیت

آیت الله مکارم شیرازی در دیدار با مسئولان سپاه قم هشدار داد که مقابله کنندگان با مرجعیت، برای خودشان "مشکل" ایجاد خواهند کرد

آیت الله ناصر مکارم شیرازی با ابراز نگرانی در مورد "تضعیف ارتباط برخی از سپاهیان با مراجع تقلید" هشدار داد: "اگر سپاه از مرجعیت جدا شود ضرر می‌کند."

این مرجع تقلید، سه شنبه ۶ اردیبهشت در جریان دیدار مسئولان ارشد سپاه قم با وی گفت: "تجربه نشان داده که مردم مرجعیت را رها نمی‌کنند و اگر خدایی نکرده در یک جا ولو نادر [با مراجع] مقابله شد، مرجعیت را ترجیح می‌دهند و برای خودشان [مقابله کنندگان] مشکل ایجاد می‌شود."

آیت الله مکارم شیرازی همچنین در مورد "سرایت شبهات عقیدتی، مفاسد اخلاقی و مکتب های عرفانی کاذب" به سپاه پاسداران –هشدار داد و افزود: "مخصوصا اگر یک فرمانده سپاه در دام یکی از مدعیان کاذب عرفان و عرفان‌های نوظهور غیر اسلامی بیفتد و علاقه‌مند شود، این مساله خطرآفرین است."

اشاره همزمان این روحانی حامی حکومت به مروجان "عرفان‌های نوظهور" و "جدایی از مرجعیت" در سپاه پاسداران، گمانه زنی در مورد مفهوم مشخص تر هشدار او را ممکن می کند. به ویژه اینکه در گذشته هم هشدارهای مشابهی در موارد مشابه، از سوی برخی از مقام های حکومتی ایران مطرح شده است.

در صریح ترین هشدار از این نوع، در تیر ماه ۱۳۹۰ علی سعیدی نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران در اظهار نظری گفت: "بنده معتقدم جامعه‎ ‎ایرانی آماده [ظهور امام دوازدهم شیعیان] نیست، چرا؟ به این دلیل که روز ‏جمعه میلیون‌ها نفر می‌گویند‎ ‎اللهم عجل لولیک‌الفرج و جوابی نمی‌آید و خداوند سبحان می‌فرماید از بشریت‎ ‎بپرسید با ‏‏۱۱ یوسف [امام] چه کرد‌ند و حال با چه تضمینی آخرین برگ برنده را به شما‎ ‎بسپاریم‎؟"

آقای سعیدی در بخشی دیگر از اظهارات خود به انتقاد از کسانی پرداخت که می‌گویند "با صندوق رأی و با نتیجه نصف به اضافه یک‎ ‎نمی‌توان ‏رهبر را تعیین کرد چرا که رهبر باید پیامبر یا امام معصوم یا ولی‎ ‎فقیه [منصوب امام معصوم] باشد".

این اشارات مشخص نماینده ولی فقیه در سپاه، همچون اشارات امروز آیت الله مکارم شیرازی به مروجان عرفان‌های نوظهور و جدایی از مرجعیت در سپاه، آدرسی خاص را نشان می دهند.

به نظر می رسد این نوع انتقادات، متوجه فردی هستند که از سال قبل در چنین روزهایی، به عنوان نظریه پرداز اصلی "جریان انحرافی" مورد انتقاد گروهی از محافظه کاران قرار گرفته است.

این شخص، "علی یعقوبی" است که به گفته منابع نزدیک به حلقه های مذهبی تهران و قم، از سال ها پیش برگزارکننده جلسات سخنرانی پر طرفداری با حضور جوانان محافظه کار - و از جمله گروهی از نیروهای سپاه و بسیج – بوده است.

دیدگاه های علی یعقوبی

مهمترین کار مستندی که بر روی دیگاه های علی یعقوبی انجام شده، از سوی یکی از محققین "پژوهشکده مهدویت و آینده‌پژوهی" به نام "حسین حجامی" بوده و بعدا، در برخی منابع محافظه کار – عمدتا بدون نام نویسنده – مورد استناد قرار گرفته است.

دیدگاه‌های علی یعقوبی، در سلسله جزواتی همچون "مباحث نظام عالم" و "نظام بشر" و"چهل شب با کاروان" منتشر شده که حاوی نظریه هایی به شدت متضاد با دیدگاه های روحانیت سنتی و حتی حکومتی است.

آقای یعقوبی در "چهل شب با کاروان حسینی" (صفحات ۱۲۰ و ۱۴۳) صراحتا روحانیون ارشد شیعه را کسانی معرفی می کند که "اسلام شناس نیستند" و به عنوان مثال مدعی می شود که حتی یکی از این روحانیون نمی تواند - بر خلاف خود او - مفاهیمی چون "دین مرضی" و "حنفیت" را توضیح بدهد.

این سخنران مذهبی در "نظام عالم" (جلسه ۸، ص ۱۷) تاکید دارد که برای پی بردن به احکام جدید مذهبی نیازی به رجوع به مراجع تقلید نیست و باید به خود امام دوازدهم متوسل شد و در جای دیگر (جلسه ۱۰، ص ۱۳) تصریح می کند که مومنان، می‌توانند این احکام را به کمک متون مذهبی پیدا کنند و "اگر اشتباه بود خود در قیامت جوابش را بدهند".

وی دامنه انتقادات خود را به روحانیون حکومتی و حتی بانفوذترین آنها هم تعمیم می دهد. مثلا در سلسله بحث های "نظام عالم" (جلسه ۷، ص ۱۳ تا ۱۵) تاکید می‌کند: "قیمت مجلس خبرگان قیمت سقیفه بنی ساعده است و افراد مجلس خبرگان در نظام عالم، قیمت افراد سقیفه بنی ساعده را پیدا می‌کنند... مجلس خبرگان مقوله‌ای است بسیار منفی، بسیار زشت و بسیار جهنمی."

علی یعقوبی خطاب به اعضای مجلس خبرگان رهبری می گوید: "‌بنده خیلی شدید به مجلس خبرگان اعتراض دارم. قبولشان ندارم‌. خبرگان حق ندارد حاکم الهی را انتخاب کنند. حاکم را خدا انتخاب می‌کند و رهبر معظم انقلاب را امام زمان انتخاب کرده... به مجلس خبرگان چه ربطی دارد؟"

آقای یعقوبی البته در اظهارات خود، به شخص رهبر جمهوری اسلامی ایران احترام می گذارد، اما او را آخرین رهبر روحانی دارای مشروعیت معرفی می کند: "بعد از رهبر معظم انقلاب - این خبر صحیح و یقینی است- امام [زمان] علیه السلام قسم خورده‌اند که دیگر هیچ روحانی ای را به عنوان سرپرست جامعه قرار نمی‌دهند… ولایت فقیهی که بخواهد بر فقاهت استوار باشد مدعیان زیادی خواهد داشت. هر ننه قمر هم هوس می‌کند و می‌گوید چرا آقا ولی فقیه باشد و من نباشم." (چهل شب با کاروان حسینی، ص ۱۴۸)

محمود نبویان، استاد "موسسه امام خمینی" در قم، در خرداد ۱۳۹۰ به بازخوانی یکی از سخنرانی های عجیب علی یعقوبی تحت عنوان "انتظار یا تحسس" (تحسس به معنی "حس کردن" وجود چیزی) پرداخته است: "یعقوبی می گوید ما دو دوره داریم، دوره انتظار و دوره تحسس. می‌گوید دوره انتظار یعنی دوره بدون امام... منتهی زمان ما، دوره، دوره انتظار نیست. دوره تحسس است! دیگر مراجعه به فقها لازم نیست... ما باید فرهنگ انتظار را کنار بگذاریم و فرهنگ تحسس را جایگزینش کنیم."

به گفته وی، آقای یعقوبی در این سخنرانی وجود مجلس و شورای نگهبان را هم بی‌معنا می داند و می گوید: "اگر ما رهبر معظم انقلاب را به گونه‌ای مد نظر بیاوریم که نتیجه آن فراموشی امام زمان باشد، این فعل در قبال رهبر معظم انقلاب باطل است. حتی اگر شما بگویید [اگر قانونی را] شورای نگهبان تایید کند، تایید اسلامی است؟ [من می گویم] نه عزیز من! امام زمان اگر تایید کند تایید خدایی است. تایید شورای نگهبان دلیل بر تایید خدایی نیست."

گوینده این جملات، راه اطلاع از "تایید امام زمان" را، تلاش برای برقراری ارتباط معنوی با امام دوازدهم شیعیان می داند و به وضوح، خود را از جمله کسانی می داند که چنین ارتباطی را برقرار کرده اند.

به طور کلی یکی از ویژگی های تفکر علی یعقوبی، ادعای برخورداری از قدرت های فوق الطبیعی و باور داشتن به حضور و تاثیرگذاری "شیاطین و اجنه" بر زندگی مردم است.

سایت محافظه کار "بولتن نیوز"، در اردیبهشت ۱۳۹۰ در گزارشی در مورد دیدگاه های علی یعقوبی، مدعی نفوذ او در میان عده ای از دست اندرکاران صدا و سیمای جمهوری اسلامی شده و ساخت و نمایش تعداد قابل توجهی از سریال های تلویزیونی با موضوعات مرتبط با "اجنه وشیاطین" را در سال های اخیر، تحت تاثیر همین ارتباط دانسته است.

حساس شدن محافل امنیتی

با وجود شنیده های جسته و گریخته از فعالیت ها و نفوذ علی یعقوبی در هیات ها و محافل مذهبی ایران در طول سال های گذشته، وی از فروردین ۱۳۹۰ و به دنبال آن مورد توجه برخی رسانه های محافظه کار قرار گرفت که محمود احمدی نژاد، به نافرمانی از رهبر جمهوری اسلامی بر سر ماجرای ابقای وزیر اطلاعات متهم شد.

در آن زمان بود که اسفندیار رحیم مشایی رئیس دفتر آقای احمدی نژاد و همفکرانش، به عنوان اعضای "جریان انحرافی" مورد انتقاد رسانه های نزدیک به رهبر ایران قرار گرفتند و علی یعقوبی، به تاثیرگذاری فکری بر این جریان متهم شد.

مجتبی ذوالنور، قائم مقام سابق نماینده آیت الله خامنه ای در سپاه، در نیمه اردیبهشت ماه در یک جلسه پرسش و پاسخ با طلاب و در پاسخ به سوالی در مورد "ارتباط تیم آقای احمدی نژاد با افراد خاصی که گفته می‌شود توانایی های خاصی دارند"، علی یعقوبی را فردی معرفی کرد که "مانند بعضی از مرتاض ها توانمندی هایی دارد". او سپس در مورد این فرد توضیحاتی داد که خواستار عدم انتشار آنها در رسانه ها شد و هیچ رسانه ای نیز این سخنان را منتشر نکرد.

آقای یعقوبی، با وجود متهم شدن به هدایت فکری "جریان انحرافی"، همچون بسیاری از دیگر منسوبان این جریان زندانی نشد و عباس جعفری دولت آبادی دادستان تهران، در اوایل خرداد ماه گذشته در توضیحاتی مبهم راجع به وی گفت که هرچند "برای او پرونده‌ای در دادستانی تهران تشکیل شده"، اما وی "بازداشت نیست".

حتی روزنامه کیهان، حدود دو هفته قبل از اظهارات دادستان تهران، ناچار شده بود در اوج افشاگری های خود علیه اعضای "جریان انحرافی" اتهاماتش علیه علی یعقوبی را پس بگیرد.

این روزنامه تنها یک روز بعد از چاپ مطلبی تحت عنوان "گزارش کیهان از حلقه های درونی جریان انحرافی و مناسبات درونی آن" نوشت: "در بخش هایی از گزارش، به اخباری استناد شده بود که صحت آنها تایید شده نیست. این بی دقتی به ویژه درباره دستگیری فردی به نام ع. یعقوبی و ارتباط وی با باند انحرافی ... صورت گرفته بود."

به نظر می رسد دلیل احتیاط منتقدان "جریان انحرافی" در برخورد با آقای یعقوبی در سال گذشته، نفوذ معنوی قابل توجه وی در میان برخی محافل حامی حکومت ایران بوده که شامل گروهی از اعضای نیروهای مسلح هم می شود.

مشخص نیست که آقای یعقوبی هم اکنون به چه فعالیت هایی مشغول است و آیا هشدارهایی که در مورد نفوذ او در میان عده ای از محافظه کاران مطرح شده، هنوز هم موضوعیت دارند یا نه.

اما به طور کلی، نفوذ درازمدت افرادی چون علی یعقوبی در سطح هیات ها و محافل مذهبی و مدارای بخش هایی از حکومت با این پدیده، برای گروهی از روحانیون قم نگران کننده بوده است.

آیت الله مکارم شیرازی، که کلیک سال گذشته از سرسخت ترین مخالفان توزیع گسترده فیلم "ظهور بسیار نزدیک است" بود که به ترویج دیدگاه های آقای یعقوبی در مورد نزدیک بودن ظهور امام دوازدهم شیعیان می پرداخت، قطعا جزو همین دسته از روحانیون است.

اظهارات جدید این مرجع تقلید محافظه کار در مورد سپاه پاسداران، نشان می دهد که نگرانی های روحانیونی مانند او، هنوز خاتمه نیافته است.