یادبودی جهانی که احمدینژاد در آن نقشی ناخواسته داشت
گروهی از زندانیان اردوگاه آشویتس که به دست نیروهای ارتش سرخ در ژانویه سال ۱۹۴۵ آزاد شدند
میترا فرهمند (اسرائیل)
رادیو فردا : هفتم بهمنماه، بیست و هفتم ژانویه، مصادف است با روز جهانی یادبود هولوکاست، یادبودی که محمود احمدینژاد، رئیس جمهور ایران، و حکومت جمهوری اسلامی در تعیین رسمی آن در این روز ناخواسته مهمترین نقش را ایفا کردند.
در حالی که در تمامی دهههای اخیر، اسرائیل و یهودیان نتوانسته بودند سازمان ملل متحد را برای تعیین روزی بینالمللی به یاد هولوکاست یهودیان در جنگ جهانی دوم متقاعد کنند، جمهوری اسلامی ایران با سخنان و عملکرد سالهای اخیر خود ناخواسته این هدف دیرینه و دهها ساله حکومت اسرائیل را تحقق بخشید.
اندکی پس از آن که محمود احمدینژاد در سال ۲۰۰۵ به ریاست جمهوری ایران رسید و سخنان خود را در انکار هولوکاست در اولین همایش موسوم به «جهان بدون صهیونیسم» در پاییز همان سال در تهران بیان کرد و از لزوم پاک کردن اسرائیل از نقشه جهان سخن گفت، موضوع هولوکاست نیز به موضوعی جهانی بدل شد.
پس از آن همایش جنجالی نیز انکار پیدرپی هولوکاست از زبان محمود احمدینژاد و شمار دیگری از دولتمردان جمهوری اسلامی ایران ادامه یافت.
انکار هولوکاست در حالی که اسرائیل از برنامههای هستهای و پروژهٔ موشکهای دورپرواز جمهوری اسلامی ایران نیز ابراز نگرانی عمیق میکرد، این احساس را در میان دولتمردان اسرائیل ایجاد کرده بود که جمهوری اسلامی «در صدد به راه انداختن هولوکاستی دیگر» است.
رهبران اسرائیل بارها گفتهاند که محمود احمدینژاد همانند «هیتلر» در این دوره از تاریخ است. بنیامین نتانیاهو نیز که اکنون نخست وزیر اسرائیل است، از زمان روی کار آمدن محمود احمدینژاد در ایران چند بار تأکید کرده است که وضعیت خطرناکی که از ناحیه جمهوری اسلامی ایران برای اسرائیل و یهودیان به وجود آمده مانند شرایط سال ۱۹۳۸ میلادی است.
در سال ۱۹۳۸، چند سال پس از روی کار آمدن آدولف هیتلر در آلمان، جامعه جهانی بهویژه بریتانیا با حکومت آلمان وارد مذاکراتی شده و به آینده این گفتوگوها امیدوار بود، اما هیتلر در سپتامبر ۱۹۳۹ با حمله به لهستان، موجب آغاز جنگ جهانی دوم شد؛ سران اسرائیل میگویند که مذاکرات جامعه جهانی با جمهوری اسلامی ایران نیز شبیه آن مذاکرات با هیتلر، پیش از وقوع جنگ جهانی دوم، است.
هیتلر که در کنفرانس «ونزه» طرح «راه حل نهایی» برای کشتار یهودیان را نهایی کرده بود، در جنگ جهانی دوم توانست بخشی از این طرح را اجرا کند و شش میلیون یهودی از شهروندان کشورهای بسیاری در سراسر اروپا را به قتل برساند.
لذا در حالی که سخنان احمدینژاد در سالهای اخیر در انکار هولوکاست و نابودی اسرائیل توجه زیادی را در جامعه جهانی برانگیخته بود، دولت وقت اسرائیل توانست تا سازمان ملل متحد را قانع کند که روزی را به یادبود بینالمللی هولوکاست اختصاص دهد.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نشست روز اول نوامبر ۲۰۰۵ تصمیمی را با شماره ۷/۶۰ تصویب کرد که بر اساس آن، مقرر شد که از آن به بعد، روز بیست و هفتم ژانویه هر سال یادبود جهانی هولوکاست باشد.
سخنان احمدینژاد و نفرتی که در جهان ایجاد کرده بود موجب شد که تصمیم یاد شده یکی از معدود مصوبههایی باشد که حتی به رأی نیز گذاشته نشد، بلکه با اجماع کامل و بیهیچ مخالفتی به تصویب رسید.
ایالات متحده آمریکا، استرالیا، کانادا، کشورهای اتحادیه اروپا و نیز روسیه، کشورهایی که در آزادسازی اردوگاه آشویتس نقش ایفا کرده بودند، به اسرائیل در قطعی کردن این مصوبه در سازمان ملل متحد یاری دادند.
کوفی عنان، دبیرکل وقت سازمان ملل، نیز در پی این مصوبه، در کنار سیلوان شالوم، وزیر خارجه وقت اسرائیل، نمایشگاه ویژه و دائمی را با موضوع فجایع رخ داده در کورههای آدمسوزی آشویتس، در ساختمان مقر سازمان ملل متحد در نیویورک افتتاح کرد.
بر اساس مصوبه یاد شده، یک کمیته ویژه سازمان ملل نیز باید درباره وضعیت یهودستیزی به دبیرکل سازمان ملل منظما گزارش بدهد.
تاریخ بیست و هفتم ژانویه از این نظر گزیده شد که در چنین روزی در سال ۱۹۴۵ بود که نیروهای ارتش سرخ اتحاد جماهیری شوروی که بخشی از قوای مهم متفقین علیه سپاهیان هیتلر محسوب میشدند، توانستند سرانجام وارد اردوگاه آدمسوزی آشویتس، واقع در خاک اشغال شده لهستان، شده و این اردوگاه را از دست نیروهای هیتلری درآورند.
پس از این قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد بود که سه ماه بعد، در روز بیست و هفتم ژانویه سال ۲۰۰۶، نخستین یادبود جهانی قربانیان هولوکاست برگزار شد.
مصوبه سازمان ملل از همه کشورهای جهان میخواهد که برای آگاه کردن افکار عمومی کشور خود از فجایع هولوکاست تلاش کنند، ننگ انکار هولوکاست را به مردم بیاموزند، همان گونه که نژادپرستی و نفرت کور از بیگانه نیز مذموم و غیر قابل تحمل است و همچنین در حفظ آثار و اسنادی در ارتباط با هولوکاست تلاش کنند.
تا پیش از این مصوبه، کشور اسرائیل هر سال روز یادبود قربانیان هولوکاست را بر اساس تاریخ عبری خود برگزار میکرد، شیوهای که تا به امروز ادامه یافته و روز هولوکاست در اسرائیل با روز جهانی هولوکاست متفاوت است.
در آلمان که تصمیم به کشتار یهودیان از سوی سران آن در حکومت هیتلری گرفته شده بود، روزی با نام «قربانیان حزب نازی» برگزار میشود که این تصمیم روز سوم ژانویه ۱۹۹۶ از سوی رئیس جمهوری آلمان فدرال، رومان هرتسوگ، پیشنهاد شد و از روز بیست و هفتم همان سال، نخستین آیینهای مربوط به آن برگزار گردید.
در روسیه که نیروهای ارتش سرخش ایفاگر نقش مهمی در آزادسازی آشویتس بودند، روز بیست و هفتم ژانویه، روز پیروزی مهمی بر قوای نازی محسوب میشود و رژه و آیینهای باشکوهی بهویژه با حضور آخرین بازماندگان این قوای نظامی برگزار میشود.
امسال پارلمان اروپا آیین یادبود گرامیداشت قربانیان هولوکاست را چند روز زودتر برگزار کرد و رئیس پارلمان اروپا در سخنانی در این آیین تأکید کرد که اروپا هرگز اجازه نخواهد داد که هولوکاست علیه یهودیان تکرار شود.
سران اسرائیل امسال نیز در فرصت روز جهانی هولوکاست، بر لزوم مقابلهای جدیتر با برنامه هستهای ایران، تأکید کردند و در روزهای اخیر که شماری از سران جهانی در اسرائیل بودند، از این «تهدیدها» سخن گفتند؛ از جمله، ژنرال مارتین دمپسی، رئیس نیروهای مسلح آمریکا، جمعه بیستم ژانویه به هنگام نهادن تاج گل به یاد قربانیان هولوکاست در موزه «ید و شم» (موزه هولوکاست اسرائیل)، گفت: هرگز یک هولوکاست دیگر در دنیا علیه یهودیان تکرار نخواهد شد و به هر قیمتی جلو آن را خواهیم گرفت.
بنیامین نتانیاهو نیز این هفته در سخنرانی خود در کنست اسرائیل به مناسبت روز جهانی هولوکاست گفت: «ایران همچنان تهدید میکند؛ خطای بزرگی است اگر سر خود را در برف فرو کرده و حقیقت را نبینیم؛ ایران یک خطر است، اما جهان ساکت نشسته است.»
نخست وزیر اسرائیل گفت همین روزهای اخیر بود که مفتی فلسطینی شرق اورشلیم، شیخ محمد حسین، گفت که باید یهودیان را مانند جنگ خیبر در صدر اسلام قتل عام کرد، اما همگان در جهان سکوت کردند و هیچ کشور و مقامی او را نکوهش نکرد.