بررسی روزنامه های شنبه تهران - هفدهم دی
روزنامه های اول هفته تهران در صفحات اول خود از سفر وزیر خارجه ترکیه به ایران و مذاکرات هسته ای ایران با کشورهای پنج به اضافه یک استقبال کرده اند. گزارش های ضد و نقیضی از وضعیت دلار و ابراز نگرانی از مرحله دوم هدفمند کردن یارانه ها از جمله دیگر مطالب این روزنامه هاست که دو ماه مانده به انتخابات مجلس نهم هنوز خبری از رقابت ها و مبارزات انتخاباتی در آن ها نیست.
از میان تیترهای اول روزنامه ها "هشدار مقامات سابق سیا به اوباما" در جام جم آمده، کیهان با چاپ عکسی از انفجار دیروز بغداد آن را "تاوان مقاومت" خوانده و رسالت از زبان آیت الله خامنه ای نوشته "نگاه غرب به زن گمراهی است".
مردم سالاری خبر داده "احمدی نژاد برای پاسخگویی به کمیسیون امنیت ملی مجلس دعوت شد" و شرق از "اعلام مواضع هاشمی در انتخابات" نوشته است.
ایران و ترکیه، رقابت یا میانجی گری
احمد قائم پناه در مقاله ای در شرق نوشته از محتوای مذاکرات بین ایران و ترکیه و مسایل ردوبدل شده اخبار دقیقی در دست نیست اما در مجموع ایران و ترکیه در طی سال‌های گذشته هیچ‌گاه دچار چالش و مشکل حادی نشده‌اند اما رقابت منطقه‌ای بین دو کشور وجود دارد و هر دو کشور قدرت‌های منطقه‌ای محسوب می‌شوند که سعی می‌کنند موقعیت خود را توسعه دهند و این رقابت انکار‌ناپذیر در صحنه‌های مختلف چون عراق، سوریه و کشورهای شمال آفریقا خود را نشان می‌دهد. اما همین رقابت در سطحی نیست که خللی در روابط دوجانبه این دو کشور به وجود آورد خصوصا که هر دو دولت به هم نیاز دارند.
به نوشته این مقاله ترکیه پل ارتباطی ایران با غرب و خصوصا آمریکا است و نقش مثبتی را نیز تاکنون ایفا کرده است. در حال حاضر در سطح نظام بین‌الملل ترکیه نقش چندجانبه‌ای را بازی می‌کند و ملاک و معیار بازی نیز منافع ملی ترکیه است و هرجا که با منافع ترکیه سازگاری داشته باشد رهبران ترکیه ثابت قدم هستند که این امر مورد تایید و پسند آمریکایی‌ها نیز است چرا که می‌خواهند به ترک‌ها به‌عنوان رقیب ایران میدان دهند.
مقاله شرق با این جمله به پایان می رسد: یکی از رقابت‌های ایران و ترکیه نیز بر سر بحث الگو‌برداری از حکومت‌های این دو کشور است که در انقلاب‌های اخیر منطقه‌ای به چالش بین دو کشور نیز بدل شد که البته این چالش بیشتر بین متفکران و نظریه‌پردازان سیاسی دو کشور باقی ماند در مجموع به نظر می‌رسد که ترکیه نقش منطقه‌ای خود را بیشتر از گذشته جدی گرفته است و با سفر وزیر امور خارجه ترکیه به ایران و حل و فصل اختلافات از طریق گفت‌وگو و مذاکرات این نقش پررنگ‌تر نیز خواهد شد.
روزگار در مقاله ای به قلم مهدی سنائی نوشته ایران به نوعی به دنبال درهم شکستن هژمونی آمریکا و همپیمانانش در منطقه بود از نقش‌آفرینی کشورهای مستقلی همچون ترکیه، برزیل و روسیه استقبال می کرد. از طرف دیگر ترکیه این گرایش و میل را نشان داد که موضوع پرونده هسته ای ایران به امضای تفاهمنامه سه جانبه منجر شد و می توان امضای این تفاهمنامه را اوج این همکاری قدرت های منطقه‌ای ایران و ترکیه ارزیابی کرد.
عکس و تیتر صفحه اول دنیای اقتصاد
به نوشته این مقاله اما تحولات سوریه و موضعگیری ترکیه درباره این تحولات فرود روابط ایران و ترکیه بود و همین تحولات روابط دو کشور را تحت تاثیر قرار داد. در کمال شگفتی ترکیه که رویکرد به شرق در سیاست خارجی اش تقویت شده بود و به اعتبارش کمک کرده بود، در موضوع سوریه این سیاست را کنار گذاشت و موضعی مشابه آمریکا و اروپای غربی گرفت و لحن تندی را نسبت به سوریه به کار گرفت. شاید ارزیابی درستی از قدرت منطقه ای جمهوری اسلامی در پشتیبانی از همپیمانانش نداشت. بر این اساس با تعدیل موضع سوریه یکی از عوامل تنش‌زا بین روابط دو کشور برداشته شد.
کارتون محسن ظریفیان، جام جم
مذاکرات هسته ای و توافق های اروپا علیه ایران
"ایران آماده مذاکرات هسته ای" تیتر اول روزگار است، فرهیختگان از "آمادگی ایران برای مذاکرات پنج به اضافه یک" خبر داده است و "عدم توافق اروپا برای تحریم ایران" عنوان اصلی تهران امروز است.
افشین زمانی در سرمقاله تهران امروز نوشته جهش چند دلاری قیمت نفت و رسیدن آن به مرز کم سابقه ۱۱۴دلار به واسطه اعلام خبر موافقت اولیه اتحادیه اروپا مبنی بر توقف خرید نفت از ایران، پیشوازی بازار نفت از تصمیمی است که هنوز نه تنها نهایی نشده که برای عملیاتی شدن هم راه درازی در پیش دارد. دیپلمات‌های اتحادیه اروپا چهارشنبه شب به وقت تهران درباره کلیات توقف خرید نفت از ایران به توافق رسیدند اما درباره زمان اجرای این تصمیم و نیز نهایی شدن آن، دست‌کم می‌بایستی منتظر نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا در بروکسل بود.
به نوشته این مقاله سایه‌های ابهام بر سر توقف خرید نفت ایران احساس می‌شود، چرا که انتشار خبر توافق اولیه بازار نفت را به واکنش وا داشت و قیمت‌ها روند صعودی گرفت. اگرچه کشورهایی مانند عربستان اعلام کرده‌اند که با افزایش تولید خلأ قطع صادرات نفتی ایران به اروپا و سایر کشورهای احتمالی را جبران خواهند کرد ولی واقعیت پیچیده‌تر از آن است که ضمانت کشورهایی چون عربستان تاثیری بر کاهش نگرانی مصرف کنندگان نفت داشته باشد چرا که ایران به عنوان کشوری که پیشگام در تولید و صادرات نفت بوده است، از چنان جایگاهی در بازار استراتژیک نفت برخوردار است که هر نوع اقدام برای حذف عرضه نفت ایران به بازار، با واکنش سریع مواجه می‌شود.
تهران امروز نوشته به همین دلیل است که دیپلمات‌های اروپایی به‌صورت کاملا احتیاطی به اعلام خبر پرداختند و گفتند که هنوز توافق نهایی نشده است، منتظر نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا بمانید ضمن آنکه استثناهایی هم در نظر گرفته خواهد شد و اگر هم توافق نهایی برای توقف خرید نفت از ایران حاصل شود، این تصمیم به‌صورت تدریجی اجرا خواهد شد تا بر بازار اثر نگذارد. اگر دقت شود اروپائیان بیم بسیار دارند که خبر را یکباره اعلام کنند. همان مثل معروفی که می‌گوید وقتی خبر مرگ عزیز کسی را به او می‌گویید، یواش یواش بگویید، تا طرف پس نیفتد. حال غرب هم راه یواش یواش گفتن خبر تحریم نفتی ایران را در پیش گرفته است تا بازار نفت پس نیفتد.
مردم سالاری نوشته پس از اجلاس اخیر اوپک به ریاست ایران که برخلاف اجلاس پیش از آن، شاهد تعامل نزدیک ایران و عربستان بودیم، ایران برای رضایت عربستان، با افزایش سقف تولید اوپک تا ۳۰ میلیون بشکه در روز مخالفت نکرد و این نکته دوم است که در این بخش می‌توان به آن استناد کرد. چرا که افزایش ظرفیت روزانه تولید نفت اوپک، ظرفیت مازاد عربستان را هم تا حد زیادی در خود جای داده و این یعنی، اروپا به راحتی نمی تواند روی مازاد تولید نفت عربستان برای جبران قطع واردات نفت از ایران حساب کند.
به نوشته این روزنامه در مجموع به نظر می رسد طرح تحریم نفتی ایران، فعلا طرحی روی کاغذ است که به این زودی امکان اجرایی شدن نخواهد داشت. اما دو نکته را نباید از یاد برد: نخست اینکه اروپا با جامه عمل پوشاندن به خواسته آمریکا در تحریم نفتی ایران نشان داد که در مرحله جدید فشار برضد ایران که توسط آمریکا کلید خورده و تحریم بانک مرکزی ایران را هم در بر داشته است، بسیار جدی است و این حساسیت اوضاع را نشان می دهد که نیازمند دقت نظر بیشتر در حوزه دیپلماسی است.
نکته دیگری که مردم سالاری توضیح داده این است که مسوولا ن سیاسی و نظامی کشور باید متوجه باشند و از تحقق خواسته غرب در افزایش تنش در منطقه جلوگیری کنند چرا که آنها قصد دارند روی این موضوع برضد ایران مانور دهند. تحریم نفتی ایران در کوتاه مدت به نتیجه نخواهد رسید اما در درازمدت، در صورت عدم مدیریت صحیح اوضاع توسط ایران در حوزه های مختلف اقتصادی، سیاسی، نظامی، اوضاع می‌تواند سخت تر شود.
ارز سرد و بورس داغ
"بازار داغ بورس در روزهای زمستانی ارز" تیتر اول جهان صنعت است و دنیای اقتصاد از "دو تحلیل از التهاب ارزی" نوشته است.
مهران دبیرسپهری در سرمقاله دنیای اقتصاد نوشته سال ۱۳۹۰ را می‌توان سال تحولات ارزی و به عبارت بهتر سال افزایش نرخ ارز نامید. نرخ دلار در بازار کشور از ابتدای سال تاکنون رشد ۵۲ درصدی را نشان می‌دهد. بیشتر این افزایش در ۲ ماه اخیر اتفاق افتاده به طوری که قیمت دلار از ابتدای هفته گذشته بیش از ۲۰۰ تومان افزایش داشته است. بعضا دیده می‌شود حتی افرادی که نسبت به خرید و فروش ارز اطلاع چندانی ندارند، وارد این بازار شده و پول‌های خود را در خرید ارز سرمایه‌گذاری می‌کنند.
به نوشته این مقاله تغییر متناوب معاونان بانک مرکزی نیز در کنترل بازار ارز چندان موثر نبوده است. همین طور بارها رییس کل بانک مرکزی، از اجرای سیاست‌های جدید این نهاد برای مبارزه با پدیده‌ای که بانک مرکزی از آن به عنوان سفته‌بازی یاد می‌کند، سخن گفته است. دلار هزار تومانی نیز یکی از وعده‌هایی بوده که محمود بهمنی در این مدت به آن اشاره کرد؛ وعده‌هایی که هرگز به وقوع نپیوست. اما التهاب بازار طلا و ارز را باید بیشتر در بسته پولی سال ۱۳۹۰ دید. بسته‌ای که فارغ از تغییرات شاخص قیمت‌ها در بازار، اقدام به تعیین نرخ سود بانکی کرده است.
سرمقاله دنیای اقتصاد به این جا رسیده که راهکار ایجاد ثبات در بازار همان عمل به قانون است و اینکه کسی یا نهادی خود را بالاتر از قانون نداند. اگر قانون بد است باید آن را اصلاح کرد نه آنکه به آن بی‌اعتنایی نمود. در هر صورت با انتشار پول تنها می‌توان وضعیت را بدتر کرد و راه رفع کمبود پول تنها و تنها همان عمل به ماده ۹۲ قانون برنامه پنجم است تا با افزایش سود بانکی، تقاضاهای غیر موثر از بازار خارج شود. در این صورت حرکت موج‌وار نقدینگی نیز در بازارهای طلا و ارز متوقف شده یا دست کم به میزان زیادی کاهش می‌یابد.
حرف های بی مدرک
محمد حسین روان بخش در ستون طنز مردم سالاری گفته رئیس کل بانک مرکزی را نقل کرده که " دلار باز هم ارزانتر می شود" و نوشته مثل این که به جای اینکه به رئیس کل بانک مرکزی خبر دهند دلار گران شده، به او گفته اند دلار ارزان شده است، بعد هم ایشان خوش خوشانش شده و این حرف را زده است!
در ادامه ستون سخن صفار هرندی وزیر سابق ارشاد نقل شده که گفته "تمایلی برای ریاست دانشگاه آزاد اسلامی ندارم"! تمایل نداشتن گفتن ندارد ولی تمایل داشتن گاهی آدم را به چه حرفهایی وا می دارد. مدرک و سابقه هم که مهم نیست!
و سرانجام ستون مردم سالاری این گفته وزیر بهداشت، درمان و آموزش علوم پزشکی است که " در آینده نزدیک در هر استان کشور حداقل یک بیمارستان جامع زنان تاسیس می شود" با یک سوال: آن وقت اگر خواستند بیمار را از آن بیمارستانها ببرند در حاشیه شهر رها کنند، این کار را خودروهایی با راننده زن انجام می دهد یا مرد؟!
حکم شرعی فیسبوک
به نوشته ابتکار آیت الله صافی در پاسخ استفتائی درباره حضور در شبکه های اجتماعی مانند فیس بوک نوشته به طور کلی استفاده از فضاهای مجازی برای جهات مشروع و صحیح که موجب فساد عقیده و اخلاق نشود بلکه بتوان از آن در جهت تبلیغ و ترویج معارف دینی استفاده کرد مانعی ندارد بلکه مطلوب است، اما رفتن در سایت‌هایی که باعث سست‌شدن عقیده و فساد اخلاق و یا ترویج باطل باشد، حرام است.
به نوشته این مرجع تقلید: مؤمنین باید در چنین فضاهایی که افراد با اهداف متعددی فعالیت می‌کنند و اندیشه‌های گمراه‌کننده خود را تبلیغ و ترویج می‌نمایند، با همین وسائل و همین فضا، به شبهات آنها پاسخ دهند و احکام اسلام و معارف اهل بیت علیهم السلام را به همگان، ابلاغ نمایند و در این خصوص از علماء اعلام و اهل تخصص در کلام کمک بگیرند.
به به دولت چه خوب است
پوریا عالمی در ستون "بیا چت کنیم" روزگار به طور فرضی با معاون پارلمانی رییس جمهور چت کرده وقتی او گفته آیا در کشوری که هر هفته شاهد افتتاح چندین کارخانه، واحد تولیدی، پروژه های ملی و استانی هستیم، سخن گفتن از رکود اقتصادی و وضعیت بحرانی انصاف است؟ طنزنویس نوشته: اصلا انصاف نیست. اوضاع اقتصادی عجیبی داریم. تلویزیون را که روشن می‌کنی هی دارند کارخانه افتتاح می‌کنند. اما نمی‌دانم چطوری است هی کارگرها بی‌کار یا اخراج می‌شوند. بعید نیست کم کم تعداد کارخانه‌هایی که دولت افتتاح می‌کند از تعداد کارگران بیشتر می‌شود. لابد دوره‌ی بعد جانشین آقای احمدی‌نژاد شعار انتخاباتی‌اش می‌شود: «هر کارگر یک کارخانه.»
میرتاج‌الدینی در چت گفته : آیا در شرایطی که دولت برای ایجاد اشتغال دو و نیم برابر بیش از تکلیف قانونی، خیز برداشته است می‌توان سخن از بحران و رکود اقتصادی زد؟
طنزنویس روزگار جواب داده: دولت گویا برای ایجاد شغل شش هفت سال است خیز برداشته است. این همه فشار بهش آسیب نزد؟ نگران شدیم اصلا. اصلا از قول ما بگویید دولت نیم‌خیز هم کند عیب ندارد که فشارش کم شود. مهم نیت است که نیت دولت خیر است خیز دولت هم خیر است. توی همین خیزهاست که کار تولید می‌شود. فقط بگویید چون خیلی وقت است خیز برداشته‌اند کار دست خودشان ندهند.
کارتون روز
طرح هادی حیدری، شرق